وضعیت عجیب سلامت دندان در نی‌ریز عکس: سعیده صحراگرد
وضعیت دندان‌های پوسیده و کشیده شده مردم نی‌ریز ترسناک است. اغلب افراد بالای ۶۵ سال همه دندان‌های خود را از دست داده‌اند و افراد ۳۰ تا ۴۰ ساله نیز به طور میانگین، به جز دندان‌های پوسیده‌شان ۱۰ تا ۱۲ دندان از دست رفته دارند.
هزینه‌های بالای دندانپزشکی، تحت‌پوشش بیمه نبودن خدمات آن و ناآگاهی مردم از بهداشت دهان و دندان، از عوامل آمار بالای خرابی دندان نی‌ریزی‌ها است.
درمانی که جایگزین پیشگیری شده
به گفته دکتر احمدی پزشک فعال دهان و دندان در نی‌ریز، پیشگیری از خرابی دندان نه تنها در خانواده‌های نی‌ریزی، بلکه در اکثر نقاط کشور جدی گرفته نمی‌شود و جای بسی تأسف است که در این زمینه بیشتر بحث درمان مطرح است؛ این در حالی است که در کشور‌های اروپایی بیشتر به بحث پیشگیری می‌پردازند تا درمان و با این کار هم دندان‌ها سالم می‌ماند و هم از هزینه‌ها کاسته می‌شود.
محدثه ۳۳ ساله، ۹ دندان پوسیده و خراب و شکسته دارد. دو ماه پیش به دندانپزشک مراجعه کرده و به خاطر هزینه‌های بالا، از درمان دندان‌هایش منصرف شده است.
آن‌طور که خودش می‌گوید، دائم از مسواک و نخ‌دندان استفاده می‌کند؛ اما به خاطر جنس بد دندان‌هایش، رعایت‌کردن بهداشت هم تأثیری در سلامت دندان‌هایش نداشته است.
اکبر ۶۰ ساله در ۴۰ سالگی تمام دندان‌هایش را کشیده و معتقد است خرابی آن از آب بد نی‌ریز و البته غذا‌های شیمیایی است.
دکتر احمدی معتقد است کم خوردن شیرینی و البته خوردن غذای خوب و سالم نظیر لبنیات، در داشتن دندان‌هایی سالم و محکم بی‌تأثیر نیست. به گفته او خوردن شیر و لبنیات، خصوصاً در دوران کودکی به استحکام و تقویت دندان کمک کرده و شاید از این رو است که برخی از افراد قدیمی به خاطر مصرف شیر و ماست و لبنیات، دندان‌های سالم‌تری نسبت به جوان‌های امروز‌ی دارند.
علی ۵۲ ساله ۱۲-۱۰ دندان کشیده دارد و ۱۶-۱۵ دندان خراب.
به دندان‌های خراب جلویش اشاره می‌کند؛ دندان‌هایی که چند سال پیش آن‌ها را پر کرده و به خاطر نداشتن هزینه روکش، دوباره شکسته‌اند.
می‌گوید: «قبلاً مسواک می‌زدم، اما مدت‌ها است رهایشان کرده‌ام به امان خدا! فایده‌ای ندارد. هزینه درست کردنشان را ندارم و هر کدام درد می‌گیرد، می‌کِشمش.»
هروقت می‌خواهم بخندم، باید دستم را بگیرم جلوی دهانم!
نداشتن اعتماد به نفس از دیگر معضلاتی است که افراد دارای دندان خراب، با آن مواجه‌اند؛ کسانی که به خاطر نداشتن دندان‌های سالم خصوصاً جلو، از زدن یک لبخند معمولی محرومند! افرادی نظیر خدیجه ۳۵ ساله که پنج شش دندان کشیده دارد و نزدیک به دوازده سیزده دندان خراب!
می‌گوید: «پول ندارم حتی جلویی‌ها را درست کنم. هزینه‌ها زیاد است. گاهی مسواک می‌زنم و گاهی نه. ببینید، کل دندان‌های جلویم خراب است؛ به طوری که هروقت می‌خواهم بخندم، باید دستم را بگیرم جلوی دهانم!»
طلا می‌خواهم چکار؟
زهرا ۳۵ ساله به خاطر چند دندان خرابش، طلاهایش را فروخته. دو ماه پیش چهار تا از دندان‌هایش را عصب‌کشی کرده و نزدیک دوازده سیزده میلیون تومان، هزینه درمان دندان‌هایش شده. در حال حاضر به جز سه دندان کشیده‌ای که دارد، دندان خراب دیگری ندارد.
می‌گوید: «طلا می‌خواهم چکار؟ طلا را دوباره می‌شود خرید؛ اما دندانی که از دست رفت، رفته.»
وحید ۱۸ ساله چهار دندان کشیده دارد و پنج شش دندان خراب. آن‌طور که باید و شاید اهل مسواک زدن و نخ‌دندان کشیدن نیست و همین چند وقت پیش به خاطر نداشتن هزینه‌های دندانپزشکی، یکی از دندان‌هایش را کشیده.
یادی از فلورایدتراپی زمان دانش‌آموزی‌اش می‌کند: «در دوران مدرسه دندان‌هایمان را هرچند وقت یک بار به وسیله فلورایدتراپی شستشو می‌دادند که به نظرم کار خوبی بود.»
دکتر احمدی، اما فلورایدتراپی در مدارس نی‌ریز را تأیید نمی‌کند. از نظر او فلوراید در آب نی‌ریز به اندازه کافی وجود دارد و در چندین مورد عمل فلورایدتراپی در مدارس نی‌ریز باعث مسمومیت دانش‌آموزان و حتی مدیران شده است. از طرف دیگر، به گفته وی عمل فلورایدتراپی باید هر سه ماه یکبار انجام شود و یک بار در سال هیچ تأثیری ندارد.
معصومه ۵۵ ساله است و تنها شش دندان سالم در دهان اوست.
دندان‌های بالایی‌اش مصنوعی و پنج شش دندان پایین جلویی‌اش به ظاهر سالم است.
می‌گوید: «دروغ چرا؟ مسواک نمی‌زدم و از نخ دندان هم استفاده نمی‌کردم. در دوران بچگی ما، فرهنگ این چیز‌ها نبود و تا آمدیم به خودمان بیاییم، همه دندان‌هایمان خراب شده بود و یکی یکی آن‌ها را کشیدیم.»
کشیدن دندان در کودکان نیز شایع است
دکتر حامد خیرخواه از پزشکانی است که می‌گوید کشیدن دندان نه تنها در افراد بزرگسال، بلکه در کودکان نیز شایع و مرسوم است. چه بسا کودکان هشت نه ساله‌ای که به خاطر هزینه‌های بالا، دندان‌های دائم‌شان را می‌کشند.
وی معتقد است کشیدن دندان نه از سر ناآگاهی، بلکه حدود ۸۰ درصد به خاطر هزینه‌های زیاد درمان است.
مسعود ۳۹ ساله یازده دندان کشیده دارد و هفت هشت دندان خراب. سه سال پیش چند تا از دندان‌هایش را پر و روکش کرده، اما حالا به خاطر هزینه‌های بالا ترجیح می‌دهد دندان‌های خرابش را بکشد.
او از هزینه‌های بالای دندانپزشکی و تحت‌پوشش نبودن بیمه گلایه‌مند است.
در این راستا، دکتر حامد خیرخواه گلایه مردم از هزینه‌های بالای دندانپزشکی را بجا می‌داند و می‌گوید: «گلایه مردم بجا است؛ اما اگر بخواهند کار خوب تحویل بگیرند، باید هزینه کنند. کما این که در حال حاضر ارز دولتی از روی دارو و مواد دندانپزشکی برداشته شده و بسیاری از شرکت‌ها مواد درجه یک ندارند و آن را به صورت قطره‌چکانی در اختیار پزشکان قرار می‌دهند. موادی که قیمت آن‌ها نسبت به دو سه سال گذشته حدود ۷-۶ برابر افزایش داشته، در حالی که تعرفه خدمات دندانپزشکی تغییر آن چنانی نداشته است.»
پزشکان نی‌ریزی معتقدند در زمینه دندان، پیشگیری قطعاً بهتر از درمان است.
آموزش مسواک زدن بچه‌ها از سنین سه چهار سالگی توسط والدین، دو بار مسواک زدن افراد در روز، کشیدن نخ دندان و چکاپ دندان‌ها توسط دندانپزشک، از عواملی است که به گفته پزشکان نی‌ریزی می‌تواند در جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها نقش بسزایی داشته باشد.
