یک زمانی پول بود توی دست و بال مردم. جنس‌ها آنقدر گران نبود و مردم راحت‌تر خرید می‌کردند. تغییر دکوراسیون می‌دادند، رنگ وسایل‌شان را با هم ست می‌کردند و برای یک خرید کلی و حتی جزئی، اینقدر به گُرده و پهلوهایشان فشار نمی‌آمد؛ این روزها، اما سخت است خرید وسایل گران‌قیمت و چه بسا ارزان‌قیمت، به طوری که گاهی با کلی دودوتا چهار تا کردن هم نمی‌شود وسیله موردنظر را خرید و چه بسا اگر فروش اقساطی فروشگاه‌ها در این وانفسا نبود، اغلب مردم برای خرید بسیاری از وسایل ضروری زندگی‌اشان به مشکل برمی‌خوردند. عکس: سعیده صحراگرد
بر پایه گزارش میدانی و صحبت‌های خودِ مردم نی‌ریز، بیش از نود درصد مردم شهرمان، قسط می‌پردازند و اجناس‌شان را اقساطی می‌خرند، عده‌ای راضی‌اند و عده‌ای به خاطر اقساط عقب‌مانده‌شان، شاکی و ناراضی!
قضاوت کنید چقدر می‌ماند!
عباس علیخانی راننده تاکسی است و ماهیانه ۶-۵ میلیون تومان قسط می‌پردازد، از قسط تأمین‌اجتماعی گرفته تا قسط خرید تلویزیون و دوچرخه برای بچه و...
می‌گوید: به طور نرمال ماهی نه میلیون تومان درآمد دارم که پنج- شش میلیون تومان آن برای قسط می‌رود، حالا خودتان حساب کنید چقدر می‌ماند!
در صندوق‌عقب ماشینش را می‌زند بالا...
تاریخ کپسول گاز ماشینم تمام شده و هنوز نتوانسته‌ام آن را عوض کنم. با کدام پول؟
از زندگی اقساطی راضی‌ام
فائزه ۳۲ ساله از زندگی اقساطی راضی است، قسط‌هایی که به قول او اگر نبود، نمی‌توانستند با همسرش صاحب خانه و ماشین شوند.
می‌گوید: اوایل زندگی خیلی قسط داشتیم و شرایط مشکلی بود. چند تا وام سنگین گرفته بودیم برای خرید خانه و ماشین و برای پرداخت آن‌ها خیلی به ما فشار می‌آمد، اما خب خدا را شکر گذشت و ما توانستیم نفسی بکشیم. الان هم با بیمه ماشین حدود ۴- ۳ میلیون قسط می‌پردازیم که پرداخت آن‌ها هرچند سخت است، اما آن‌طور که باید شاید فشار زیادی وارد نمی‌کند.
اگر حقوق ثابت باشد خوب است
شهریار اکبری کشاورز است و ماهیانه ۱۰ میلیون تومان قسط دارد. یکی دو سال پیش وسایلی مانند یخچال، تلویزیون و ماکروفر را قسطی خریده و حالا در پرداخت اقساطش مانده!
می‌گوید: خدا شرایط ما کشاورزان را برای هیچکس نیاورد. حقوق ثابت که نداریم. روی باران و آب و هوا هم که نمی‌شود حساب کرد. سال گذشته به خاطر سرمازدگی، محصول آنچنانی نداشتیم. امسال هم انغوزه کاشتیم که باران نیامد و همگی خراب شدند، دستمان آنقدر تنگ بود که پولی هم نداشتیم برای خرید. هیچی دیگر، خرج زندگی به کنار، مانده‌ایم با قسط‌هایمان چه کنیم. خدا شاهد است همین امروز صبح پنج میلیون تومان قرض کرده‌ام برای پرداخت یکی از قسط‌ها. بیست و یکم هم قسط دیگری داریم که مانده‌ام چکار کنم. خریدن وسایل قسطی بد که نیست، خوب هم هست، اما برای کسی که درآمد ثابتی داشته باشد و بتواند برنامه‌ریزی کند نه برای ما!
بالای یک میلیون تومان را باید قسطی خرید!
غلامحسین شریفی ۷۰ ساله و پرستار بازنشسته است. به عقیده‌ی او الان اوضاع به گونه‌ای شده که وسایل بالای یک میلیون تومان راباید قسطی خرید!
ماهی ۱۲ میلیون تومان قسط می‌پردازد و اصلاً از این شرایط راضی نیست.
می‌گوید: مرحوم خانمم معلم بود و برای خریدِ خانه برای بچه‌ها وام گرفتیم. خب تا خانمم زنده بود دو حقوق داشتیم و راحت‌تر اقساط را می‌پرداختیم، اما با فوت ایشان و قطع شدن حقوق او، پرداخت اقساط به طور یقین برای من مشکل شده. الان با یک حقوق کارمندی ساده چه می‌شود خرید؟ زمین دو سه میلیاردی؟ خانه شش هفت میلیاردی؟ والا این پول‌هایی که دولت به کارمندان و کارگران می‌دهد، اگر ماهیانه با دستگاه کپی، پنج بار هم از روی پول‌ها کپی بگیری و حقوقت را پنج برابر کنی، باز هم کم می‌آوری. اگر همین اجناس اقساطی نبود، مردم خیلی از همین وسایل پیش‌پا افتاده را هم نمی‌توانستند بخرند. مجبورند دیگر، مجبورند!
معرفی به بانک و سود بالا!
بیش از هشتاد درصد وسایل ابوالفضل ۴۰ ساله قسطی است.
از آبگرمکن گرفته تا لباسشویی و فرش و گوشی موبایل! اقساطی که بار‌ها پرداخت آن عقب افتاده!
می‌گوید: ماهی ۱۲- ۱۰ تومان کار می‌کنیم و پنج شش میلیون تومان قسط می‌پردازیم. با این حساب توقع دارید اقساط عقب نیفتند؟ دوست داریم نقد بخریم، اما کو پول نقد؟ از آن طرف برخی از فروشگاه‌ها هم خدا را در نظر نمی‌گیرند و انصاف را رعایت نمی‌کنند، می‌گویند معرفی به بانک است و قرض‌الحسنه، اما خب یک کارمزد ۹-۸ درصدی که بانک می‌گیرد، یک کارمزد ۹-۸ درصدی هم فروشنده، که می‌شود به نوعی گرفتن وسیله قسطی با سود بالا.
ماهی ۱۸ میلیون تومان قسط می‌دهم
آقای م. مغازه کفش‌فروشی دارد و ماهیانه ۱۸ میلیون تومان قسط می‌دهد، آن‌طور که خودش می‌گوید اکثر چیزهایشان قسطی است از مبل گرفته تا پرده و ماشین لباسشویی و ماشین سواری.
می‌گوید: چهار تا قسط ماشینم تا به حال عقب افتاده و سی‌ام هم علاوه بر قسط‌ها یک چک ۶۰ میلیونی دارم. از درآمدمان چیزی به خاطر اقساط که نمی‌ماند هیچ، یک چیزی هم باید قرض کنیم و بگذاریم روی قسط‌ها، باز هم بعضی از آن‌ها عقب می‌افتد.
کدام رضایت؟ معلوم است که رضایت نداریم. می‌سوزیم و می‌سازیم. مسلماً خرید جنس نقدی بهتر است، اما اگر همین زندگی قسطی نبود، مردم اصلاً نمی‌توانستند به زندگی خود ادامه دهند. به طور مثال همین امسال برای مسافرت به بندر رفتیم که البته بگویم سه روز بیشتر طول نکشید و منزل هم از یکی از اقوام بود و هیچ چیزی هم نخریدیم و تنها خرج خورد و خوراکمان چهار میلیون تومان شد. در همان بندر، تلویزیونی بود که ۱۸ میلیون تومان بود و همان را در نی‌ریز قسطی ۲۶ میلیون تومان می‌دادند. خب من دوست داشتم آن را با آن تفاوت قیمت از بندر بخرم، اما چون نقدی بود نتوانستم و ترجیح دادم با هشت میلیون تومان قیمت بیشتر آن را اقساطی در نی‌ریز بخرم.
اگر وسایل قسطی نبود، باید برای خرید برخی چیز‌ها گدایی می‌کردیم!
فائزه سی و نه ساله است و هر ماه نزدیک به هفت میلیون تومان از حقوق یازده میلیون تومانی همسرش بابت قسط یخچال و ماشین و قالی می‌رود.
پرداخت اقساط را بسیار مشکل می‌داند، با این وجود می‌گوید:
اگر همین قسط‌ها نبود نمی‌توانستیم چیزی بخریم و با این حقوق بخور و نمیر برای خرید وسایل منزل باید گدایی می‌کردیم! هر چند تابه حال بار‌ها پیش آمده که اقساط‌مان دوماه و سه ماه عقب افتاده و پول آن بابت چیز دیگری خرج شده.
از شرایط اقساطی هم چندان راضی نیست و می‌گوید: اکثر فروشنده‌ها اجناس‌شان را مانند طلا و به نرخ روز می‌فروشند، به طور مثال قیمت یک بخاری را روز اول می‌گویند پنج میلیون تومان و هنگام پایان اقساط آن را به نرخ روز محاسبه می‌کنند و می‌گویند شش میلیون تومان.
نمی‌توان روی درآمد حساب کرد
مجید ۳۸ ساله ماهیانه ۱۰ میلیون تومان قسط می‌پردازد. وامی که برای خرید خانه‌اشان گرفته و در این بی‌بازاری برای پرداخت اقساط با مشکل مواجه شده.
می‌گوید: شرایط سختی است و سخت‌تر از همه اینکه به خاطر شرایط بد اقتصادی نمی‌توان روی بازار و درآمد خود حساب کرد. به امید داشتن بازار و درآمد خوب وام می‌گیری و بعد در پرداخت آن می‌مانی. وام گرفتن خوب است و در ایران، آمریکا یا هر جای دیگر اکثر مردم اجناس‌شان را اقساطی می‌خرند، اما مشکل اینجاست که در هیچ‌کشوری به خاطر بی‌ثباتی قیمت اجناس و شرایط بد اقتصادی، مردم به خاطر پرداخت وام‌ها تا این حد بامشکل مواجه نمی‌شوند.
