مواردی که همه باید بدانیم! با توجه به رشد آسیب خودکشی در کشور در زیر به علل و عوامل خودکشی‌ها می‌پردازیم و انتظار آن است تا خانواده‌های محترم آن را به دقت مطالعه نمایند و اگر مواردی را منطبق با فرزندان و اعضای خانواده خود می‌بینند سریعاً راه درمان را پیش بگیرند.
خودکشی یعنی چه؟
خودکشی یک رفتار روانی غیرطبیعی است که با صدمه زدن به خود به قصد مرگ صورت می‌گیرد. عموماً خودکشی ریشه در افسردگی و استرس‌های زندگی، به ویژه هنگام مشکلات شدید مالی، اجتماعی و شکست در روابط عاطفی دارد. متأسفانه طبق آمار جهانی خودکشی چهارمین علت اصلی مرگ در افراد ۱۵ تا ۱۹ ساله است و ۷۷ درصد این خودکشی‌ها در کشور‌های کم‌درآمد و متوسط اتفاق می‌افتد.
می‌خوام خودکشی کنم!
بدترین جمله‌ای که می‌توان تصور کرد ممکن است به ذهن یک انسان برسد؛ «می‌خوام خودکشی کنم»! فقط در صورتی فرد می‌تواند چنین تصمیمی بگیرد که دیگر به ته خط رسیده است؛ درواقع کوچکترین انگیزه و دلیلی برای زندگی کردن ندارد و از نظر روانی کاملاً بیمار و افسرده شده است! بعضی از علائم خودکشی که هشدار می‌دهد فرد در این فکر است که به زندگی خود پایان دهد عبارتند از:
◻غمگین یا بدخلق بودن
◻آرامش ناگهانی: فرد بعد از یک دوره افسردگی یا بدخلقی ناگهان آرام می‌شود! این آرامش غیرطبیعی می‌تواند نشانه خطر خودکشی کردن فرد باشد.
◻کناره‌گیری از دیگران
◻تغییر در شخصیت، ظاهر و الگوی خواب
◻نشان دادن رفتار‌های خطرناک یا آسیب رساندن به خود
◻تجربه تروما یا یک بحران زندگی: نمونه‌هایی از این بحران‌ها شامل مرگ عزیز یا حیوان خانگی، طلاق یا قطع رابطه، تشخیص یک بیماری صعب العلاج، از دست دادن شغل یا مشکلات جدی مالی است.
◻ناامیدی عمیق
علائم گفته شده خیلی خطرناک است بنابراین چنانچه این حالات غیرطبیعی را در اطرافیان خود مشاهده کردید بلافاصله باید برای تماس فوری با پزشک و روانشناس اقدام کنید.
برنامه ریزی برای خودکشی
فرد در شروع انجام کار‌های عجیب و غریب می‌کند؛ مثل درخواست بیشتر دیدن دوستان و اعضای خانواده، بخشیدن وسایل شخصی به اطرافیان، نوشتن وصیت‌نامه، نظافت‌خانه و…! گاهی اوقات شخص به صورت آنلاین راه‌های مردن یا خرید اسلحه را در اینترنت جستجو می‌کند! برخی افراد قبل از اقدام به خودکشی یادداشت می‌نویسند.
تهدید به خودکشی یا صحبت درمورد تمایل به مرگ
هرکسی که قصد خودکشی دارد این حرف را نمی‌زند و هرکسی که تهدید به خودکشی می‌کند لزوماً این مسئله را دنبال نخواهد کرد. با این حال هر تهدید به خودکشی باید جدی گرفته شود.
نجات فرد از خودکشی
سازمان جهانی بهداشت (WHO) برای کمک به کسانی که قصد خودکشی دارند اقدامات زیر را توصیه می‌کند:
◻ دسترسی به وسایل خودکشی را محدود کنید (به عنوان مثال آفت‌کشها، سلاح گرم، دارو‌های خاص).
◻ برای آگاهی بیشتر از علل و علائم خودکشی با رسانه‌ها مثل اخبار تلویزیونی و سایتهای معتبر اینترنتی تعامل داشته باشید.
◻ مهارتهای زندگی اجتماعی- عاطفی را در نوجوانان پرورش دهید.
◻ هر کسی از اطرافیانتان را که تحت تأثیر رفتار‌های خودکشی قرار گرفته است و احتمال زیادی وجود دارد تا دست به این کار بزند، زود شناسایی کنید و برای ارزیابی، مدیریت، پیگیری و درمان به متخصص اعصاب و روان ارجاع دهید.
◻ برای جلوگیری از خودکشی با قرص ترجیحاً قرص‌های خواب و به طور کلی دارو‌ها را در فضا‌هایی مثل کمد‌ها و کابینت‌های دردسترس آشپزخانه قرار ندهید به ویژه اگر نوجوان یا جوان افسرده و بیمار در خانه دارید. زیرا در این سنین به خاطر یک سری بحران‌ها و فشار‌های روحی عاطفی خاص احتمال بیشتری وجود دارد تا فرد دست به خودکشی با دارو و سم بزند!
پیشگیری از خودکشی نوجوانان
نوجوانی یک مرحله حساس و بحرانی در زندگی را شامل می‌شود و یک نوجوان نیاز به مراقبت و پشتیبانی عاطفی ویژه از جانب والدین و مربیان را دارد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
خودکشی مسئله مهم و پیچیده‌ای است و به هیچ عنوان نباید برای درمان آن تأخیر صورت بگیرد. هنگامی که فردی در اطراف شما چه خانواده چه دوست بیان کرد که قصد دارد خودکشی کند یا حتی فقط با رفتار‌های غیرمتعارف این را به شما نشان داد شما نباید یک لحظه درنگ کنید. با شخص خیلی با مهربانی و حالت حمایتگرانه رفتار کنید در عین حال او را مجاب کنید تا با شما به مراکز درمانی بیاید. مشاوره و روان درمانی برای این افراد به شکل اورژانسی انجام می‌شود.
