اگر بخواهم خیلی مختصر و مفید دربارۀ آداب نوشتار در فضای دیجیتال (موبایل و کامپیوتر) برایتان بگویم، باید به چند اشکال رایج اشاره کنم:
- استفاده از ي و ك عربی به جای ی و ک فارسی (بهدلیل استفاده از صفحه کلیدهای عربی به جای فارسی)
- استفاده از عددهای انگلیسی یا عربی بهجای عددهای فارسی
- استفاده نکردن از نیمفاصله در کلماتی مثلِ «میخوانم، می خوانم: میخوانم»، «گنجشکها، گنجشک ها: گنجشکها»، «پیش تر: پیشتر» که باعث کاهش خوانایی متن در صفحه میشود.
- استفادۀ نادرست از علائم نگارشی مثل: نقطه، نقطه ویرگول، ویرگول، دونقطه، علامت تعجب. این علائم همیشه به کلمۀ قبلی خود میچسبند و از کلمۀ بعدی خود یک فاصله دارند.
- استفادۀ نابجا از علائم نگارشی: خیلی اوقات و بهدلیل آشنا نبودن با آیین نگارش فارسی در به کار بردن علامتهای نگارشی بهویژه ویرگول و نقطه ویرگول دچار اشتباه میشویم. یادمان باشد هیچوقت بین اجزای اصلی جمله ویرگول نمیگذاریم. ضمناً ویرگول به هیچ وجه معنای سکون و توقف در جمله نمیدهد.
- برخی تصور میکنند فقط با گفتارنویسی (محاورهنویسی) میتوانند لحن کلام را منتقل کنند. این اشکال که ناشی از کمتوانی نویسنده است، بیشتر در نوشتههای تبلیغاتی و کپیرایتینگ دیده میشود.
- نویسندۀ ماهر کسی است که بتواند با زبان معیار لحن را هم بهخوبی منتقل کند. چنین نویسندهای زبردست است و هنر نوشتن را مثل موم در دست دارد.
- افراط در گفتارنویسی موجی نادیدنی از کمسوادی را رقم خواهد زد: ارتباط نسلهای بعدی با متنهای اساسی فارسی در علوم مختلف کمرنگ میشود چرا که نمیتوانند بهخوبی متن معیار را بخوانند. عادت کردن به این سنت غلط، ممکن است ما را سالها عقب بیاندازد.
حسام الدین مطهری