تعداد بازدید: ۳۹۷
کد خبر: ۱۰۸۴۱
تاریخ انتشار: ۱۸ مهر ۱۴۰۰ - ۱۶:۱۲ - 2021 10 October
شهادت امام حسن عسکری تسلیت باد
حجت‌الاسلام دکتر حسین سروش / امام جماعت حسینیه ثاراله
در سالروز شهادت امام حسن عسکری(ع) مناسب است تا با مرور روایتی از ایشان، سیره عملی زندگی خود را مورد بازنگری قرار داده و طبق دستورات و معارف اهل بیت(ع) که مجسمه عملی زندگی اسلامی هستند، رفتار و آداب خود را به‌روزرسانی کنیم.

حضرت امام حسن عسکری(ع) در روایتی می‌فرمایند: «مَنْ‏ مَدَحَ‏ غَيْرَ الْمُسْتَحِقِّ لِلْمَدْحِ فَقَدْ قَامَ مَقَامَ الْمُتَّهَم‏/ کسی که از افراد ناشایسته تعریف کند، در معرض اتّهام است» (نزهة الناظر و تنبيه الخاطر، ص143) 

یکی از رفتارهای ناشایست که البته در جامعه ما ریشه در فرهنگ گذشته دارد، روحیه چاپلوسی مردم است. با مطالعه آثار مکتوب ادبی گذشتگان خواهیم دید که این رفتار به عنوان یک حسنه معرفی شده است. به عنوان مثال حاکم فارس در گلستان سعدی، با عباراتی عجیب مدح شده است. «... خداوند جهان و قطب دایره زمان و قائم مقام سلیمان و ناصر اهل ایمان اتابک اعظم مظفر‌الدنیا و الدین، ابوبکربن سعدبن زنگی، ظلّ الله تعالی فی أرضه ربِّ ارض عنه و ارضه، به عین عنایت نظر کرده است و تحسین بلیغ فرموده و ارادت صادق نموده ...» (گلستان سعدی)

البته این منش و سلوک در آثار سایر ادبای گذشته نیز وجود داشته است. حافظ نیز در مدح شاه شجاع چنین سروده است:

دارد همیشه توسن ایام زیر ران دارای دهر شاه شجاع آفتاب ملک
ملاحظه می‌شود که تعریف و تمجید اهل ادب، نسبت به حاکمان زمان خود همراه با اغراق و غلو بوده است. همین منش و رفتار از ادب و فرهنگ گذشته تا به امروز جریان داشته است. با نگاهی به متون دینی و کلمات و سیره پیشوایان دینی مشخص می‌شود که فرامین اسلامی نقطه مقابل این سیره بوده و مردم را از هرگونه تملق‌گویی و چاپلوسی برحذر می‌دارد. از همین رو امام حسن عسکری(ع) هشدار می‌دهد که نباید اخلاق تملق‌گویی داشت زیرا فرد چاپلوس خود را در معرض اتهام قرار داده و دیگران او را متهم خواهند کرد که این تملق و چاپلوسی به خاطر رسیدن به اهداف مادی یا غیر مادی است. البته این موضوع آنقدر حساس و مهم است که سایر پیشوایان دینی نیز در کلمات و سخنان خود از آن نهی نموده‌اند. به طوری که امیرالمؤمنین(ع) تملق و چاپلوسی را از جمله صفات و ویژگیهای منافق معرفی می‌کند. «منافق، بى‏شرم و كودن، چاپلوس و بدبخت است.» (تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 458). در پایان ذکر این نکته خالی از لطف نیست که به رغم نهی ائمه اطهار(ع) از اخلاق متملقانه، باید توجه داشت که نباید به بهانه دوری از تملق، ویژگیهای برجسته دیگران را نادیده گرفت و از آنها چشم پوشید. زیرا در این صورت طبق فرمایش امیرالمؤمنین(ع) ممکن است دچار رذیله دیگری مانند حسادت شویم. حضرت می‌فرماید: «تعريف بيش از استحقاق، چاپلوسى و كمتر از استحقاق، از ناتوانى در سخن و يا حسد است.» (نهج‌البلاغه حكمت 347) در نتیجه همانطور که اسلام در کلیه شئون خود دین اعتدال است، در مسئله ارتباط مردم با یکدیگر نیز دستور اعتدال صادر کرده تا نسبت به یکدیگر همانطور که شایسته است رفتار نماییم. 

نظر شما
حروفي را كه در تصوير مي‌بينيد عينا در فيلد مقابلش وارد كنيد
پربازدیدها