/ همسر خودم هم برای خرید پوشاک به نی‌ریز می‌رود
/ اگر مغازه‌دار کالای گران‌قیمتش فروش نمی‌رفت، قیمتهایش را پایین می‌آورد
/ مردم نی‌ریز بیشتر خرج می‌کنند
/ به اندازه استهبان مشتری نی‌ریزی دارم
/ ویزیتورها می‌گویند قیمتها در نی‌ریز خیلی گرانتر است
/ مردم استهبان اگر چیزی را گران بخرند، سریع متوجه می‌شوند، دیگر سراغت نمی‌آیند و تبلیغ منفی هم می‌کنند
/ استهبانیها اقتصادی فکر می‌کنند
/ خیلیها کاری به قیمت ندارند و جنس خوب و اخلاق خوب می‌خواهند
/ لوازم یدکی را در نی‌ریز به شکل کلی و عمده می‌آورند و ارزانتر می‌دهند
/ امسال ٢ هزار میلیارد تومان پول انجیر وارد استهبان شده و به دلیل نبود مشاور، این پول روانه بازار زمین و مسکن می‌شود
/ در استهبان زمین مسکونی در جای خوب بین متری ۸ تا ١٠ میلیون تومان خرید و فروش می‌شود
عابد نعمتی، نی‌ریزان فارس:
تفاوت قیمت کالاها و اجناس بین دو شهرستان نی‌ریز و استهبان موضوعی است که هر از گاهی مطرح می‌شود و برخی شهروندان از آن گلایه‌مندند.
حتی برخی همشهریان می‌گویند به دلیل ارزانتر بودن قیمتها در استهبان، به آنجا می‌روند، مایحتاج خود را خرید می‌کنند و برمی‌گردند.
بنا به درخواست مکرر مردم به استهبان رفتیم تا گزارشی در این زمینه تهیه کنیم.
مردم قیمت می‌گیرند
رضا سپهدار در میدان آب‌بخش سوپرمارکت دارد. می‌گوید: «مردم استهبان یا خیلی پولدارند یا برعکس. اما در هر صورت تحقیق می‌کنند و هر کسی ارزانتر دهد، از او می‌خرند. ویزیتورها می‌گویند استهبانیها دنبال مال حرام نیستند و خیلی حلال و حرام می کنند. آنها خیلی با مردم راه می‌آیند و سوء استفاده نمی‌کنند.»
وی قیمت برخی کالاها را چنین عنوان می‌کند: برنج کامفیروزی ٢٨ هزار تومان، برنج عنبربو ۲۱ هزار تومان، برنج دودی ۲۰ تا ۲۵ هزار تومان، برنج طبیعت ۲۴ هزار تومان، عدس ۳۵ هزار تومان، لوبیا چیتی ۳۷ هزار تومان، نخود ٣٠ هزار تومان، لوبیا قرمز ٣٠ هزار تومان و لپه ۴۷ هزار تومان.
عمده‌فروشی احسنی در خیابان امامزاده هم قیمت همین کالا ها را به این ترتیب عنوان می‌کند: برنج کامفیروزی ٢٤ تا ٢٨ هزار تومان، برنج عنبربو ١٨ تا ٢٤ هزار تومان، برنج خارجی ٢١ تا ٢٤ هزار تومان، برنج پاکستانی ٢٠ تا ٢٧ هزار تومان، برنج طبیعت ٢٤ هزار تومان، عدس ۳۱ هزار تومان، نخود ۲۹ هزار تومان، لوبیا قرمز ۲۹ هزار تومان، لوبیا چیتی ۳۶ هزار تومان و لپه ۳۴ هزار تومان.
وی می‌گوید: «مشتری نی‌ریزی هم داریم. در نی‌ریز فقط قیمت برنج مناسب است؛ اما بقیه چیزها را بعید می‌دانم. تناژ خرید برنج آنها بالا است و قیمتهایشان پایین‌تر است و چون سود بیشتری دارند، ارزانتر می‌دهند.»
در همین حال قیمت این اجناس را در دو مکان مختلف نی‌ریز هم بررسی کردیم که به قرار زیر بود:
برنج کامفیروزی ۲۷ تا ۳۰ هزار تومان، برنج عنبربو ۲۳ هزار تومان، برنج دودی ۱۹ تا ۲۳ هزار تومان، برنج طبیعت دودی و سفید ٢٢ تا ٢٥,٥ هزار تومان، عدس ۳۰ تا ۳۲ هزار تومان، لوبیا چیتی ۳۶ و ۳۷ هزار تومان، نخود ۲۸ تا ۳۰ هزار تومان، لوبیا قرمز ۲۵ و ۲۶ هزار تومان، لپه ۳۶ ، ۴۵ و ۴۸ هزار تومان.
آقای کاظمی در خیابان امامزاده استهبان فروشگاه لباس بچه دارد. او می‌گوید: «مشتری ثابت نی‌ریزی زیاد داریم که البته بیشتر قبل از عید می‌آیند. بعضیها می‌گویند اینجا ارزانتر است. البته قیمت پوشاک را نمی‌شود زیاد مشخص کرد؛ چون کیفیتها با هم فرق می‌کند. همین جا هم کیفیتها متفاوت است و از مغازه‌ای تا مغازه دیگر فرق دارد. اما شنیده‌ام همین جنسها را در نی‌ریز دو برابر می‌دهند. قیمتهای ما که با کیفیت است، بین ۷۰ تا ۲۰۰ هزار تومان است؛ اما در همین استهبان کیفیتهای پایین‌تر را ٣٠ تا ١٠٠ هزار تومان می‌دهند.»
دست و دل بازتر
مهدی ضرغامی کاسب باتجربه استهبان که فروشگاه پوشاک زنانه دارد، نظری متفاوت دارد. می‌گوید: «در هر جایی ممکن است مردم برای تنوع بیشتر به شهر دیگری بروند. مثلاً استهبانیها به نی‌ریز بیایند یا به شیراز بروند. این حرفها که می‌گویند فلان جا ارزانتر است، بیشتر در صنف پوشاک زنانه روی می‌دهد؛ چون بیشتر به دنبال تنوع هستند. کسانی که می‌گویند اینجا ارزانتر است، به خاطر این است که از آن مغازه‌های یکنواخت خسته شده‌اند و اینجا برایشان جلوه جدیدتری دارد.»
اضافه می‌کند: «در کل نیریزیها دست و دلشان برای خرید بازتر است. استهبانیها حتی ترلیاردر هم که باشند، هر جا بروند چانه می‌زنند.»
صاحب یک فروشگاه پوشاک زنانه دیگر که نخواست نامش فاش شود، می‌گوید: « ٢٠ تا ٣٠ درصد مشتریهایمان نی‌ریزی هستند. در نی‌ریز مشتری روستایی زیاد دارند و اگر یکی نخرید، دومی می‌آید و می‌خرد. اما من مجبورم با انصاف باشم؛ چون اینجا اگر نخریدند به مغازه بعدی می‌روند. نیریزیها نمی‌پرسند قیمت چند؛ نگاه می‌کنند کدام زیباتر است. اما اینجا حتماً قیمت می‌گیرند.»
ادامه می‌دهد: «همسر خودم هم برای خرید پوشاک به نی‌ریز می‌رود و می‌گوید آنجا متنوع‌تر است. »
ظاهراً قیمت لباسهایش مناسب است. چند نفر جلو مغازه‌اش تجمع کرده‌اند و مرتب قیمت می‌گیرند؛ به طوری که به زحمت جواب سؤالاتم را می‌دهد. قیمتهایش هم مناسب است؛ بین ٢٨ تا ٧٠ هزار تومان.
می‌گوید: «۱۰ تا ۲۰ درصد قیمت مربوط به کیفیت است؛ اما واقعیت این است که اگر من جنس بی‌کیفیت دست مردم بدهم، مشتری اول و آخرم می‌شود.»
مشتری زیاد نی‌ریزی
مسلم پیراسته فروشگاه پوشاک آقایان دارد. او هم بر همین عقیده است و می‌گوید: «من ۲۴ سال است که مغازه دارم و این را قبول ندارم که کیفیتها خیلی با هم تفاوت دارند. ما اجناسی با کیفیت متوسط به بالا می‌آوریم. به نظر من از نظر کیفیت حتی از نی‌ریز قوی‌تر هستیم؛ چون در استهبان مشتری روستایی کم است و افراد پولدار زیاد دارد.»
اضافه می‌کند: «مردم نی‌ریز خودشان می‌خواهند جنس گران باشد. اگر مغازه‌دار‌ها کارشان با قیمتهای بالا نمی‌شد، قطعاً قیمتهایشان را پایین می‌آوردند.»
وی می‌گوید مشتری نی‌ریزی زیاد دارد: «خود همشهریانتان می‌گویند کاسبان با وجود گران دادن کارشان انجام می‌شود و می‌گویند مشتری خودشان را دارند. در نی‌ریز مشتری روستایی زیاد است و مردم هم بیشتر خرج می‌کنند. برای همین قشر متوسط به پایین اینجا می‌آیند و ما مشتری لارج نی‌ریزی نداریم. البته آنقدر هستند که یک روز یک نی‌ریزی به اینجا آمد و وقتی مشتریها را دید گفت: اینجا استهبان است یا نی‌ریز؟ اینها که همه نی‌ریزی هستند!»
پیراسته ادامه می‌دهد: «کاسب گران‌فروش از دید من کاسب زرنگی نیست. این که گران بفروشد و یکبار باشد فایده‌ای ندارد و تبلیغ منفی هم می‌شود.مسئله دیگری که هست، مردم استهبان خیلی بیشتر از نیریزیها مهاجرت می‌کنند؛ اما نیریزیها پولشان را بیشتر در خودش خرج می‌کنند؛ نه شهرهای دیگر.»
برادرش مهدی پیراسته صد متر آن طرفتر فروشگاه کفش دارد. او ادعا می‌کند به اندازه استهبان مشتری نی‌ریزی دارد.
می‌گوید: «در استهبان اگر کسی بخواهد تخم‌مرغ بخرد و بداند در میدان آب‌بخش ارزانتر می‌دهند، از محله وکیل‌آباد می‌آید و از جای ارزانتر خرید می‌کند. هر شهری بزرگتر باشد، قیمتهایش بالاتر است. همین طور که بعضی از مشتریهایمان از شیراز است. چون اجاره‌های آنجا بیشتر است. البته ارزانی در استهبان شامل همه چیز نمی‌شود. شنیده‌ام که لوازم یدکی در نی‌ریز ارزانتر از استهبان است. شاید چون آنها مثل ما (در کفش‌فروشی) دست اول خرید می‌کنند، می‌توانند ارزانتر بدهند.»
گران‌فروشی لو می‌رود
صاحب یک فروشگاه آرایشی بهداشتی در همان حوالی عنوان می‌کند: «ویزیتورها می‌گویند قیمتها در نی‌ریز خیلی گرانتر است و با این وجود مغازه‌داران فروش بهتری دارند و حجمی خرید می‌کنند. البته ما مشتری نی‌ریزی زیادی داریم. حتی در گروه‌های واتس‌آپ فروشگاه نیریزیها زیاد هستند.»
اضافه می‌کند: «مردم استهبان اگر چیزی را گران بخرند، سریع متوجه می‌شوند، دیگر سراغت نمی‌آیند و تبلیغ منفی هم می‌کنند. اما شنیده‌ام در نی‌ریز اگر جنسی را ارزان بدهند، فکر می‌کنند بی کیفیت است و نمی‌برند.»
میوه‌فروشی عباس سمیع‌زاده بزرگ و شلوغ است. او می‌گوید دیگر زمان میوه درجه یک یا درجه دو گذشته و همه در میدان شیراز از یک جا خرید می‌کنند. البته نیریزیها راهشان دور‌تر است و استهلاک مسیر هم دارند. اگر من سیب را کیلویی ۱۲ هزار تومان بدهم و مغازه‌دار نی‌ریزی بدهد ۱۳ هزار تومان، حق دارد. اما اگر بیشتر بدهد، بی‌انصافی است.»
وی می‌گوید: «مشتری غریبه زیاد دارم؛ اما نمی‌پرسم که هستی. شاید هم نی‌ریزی باشند.»
قیمت برخی اجناس او و یک میوه‌فروشی در خیابان پیر مراد به قرار زیر است:
سبزی خوردن ۱۰هزار تومان، سبزی خورشت ٧ هزار تومان، خیار ۶ هزار تومان، کلم برگ ۴ هزار تومان، کاهو ۵ هزار تومان، سیب ۱۲ هزار تومان، پرتقال شمالی ۱۰هزار تومان، موز ۲۸ تا ۳۰ هزار تومان، خربزه ٩ هزار تومان، کیوی ۱۰ هزار تومان، جانا ۶ هزار تومان، گیلاس ۴۰ هزار تومان، زردآلو ٣٠ هزار تومان، نخود فرنگی ۱۵ هزار تومان، هلو ۲۵ هزار تومان، هندوانه ۲۵۰۰ تومان، کدو بادمجان ۶ هزار تومان، گوجه‌فرنگی ۵ هزار تومان، سیب‌زمینی ۵ هزار تومان، پیاز ۶ هزار تومان، هویج ۹ هزار تومان.
در همین حین یک خانم میانسال طالبی برداشت و برای حساب و آمد و گفت: کیلویی چند؟
- کیلویی ٧ هزار تومان.
- این کنارش کمی زدگی دارد؛ ارزانتر حساب کن.
- برای شما ٥ هزار تومان. دو کیلو و خرده‌ای است، می‌شود ١١ هزار تومان. با شما ١٠ هزار تومان حساب می‌کنم.
- وای چه خبر است؟ چقدر گران می‌شود!
فکر اقتصادی
در نی‌ریز یک میوه‌فروشی در خیابان طالقانی قیمتها را چنین عنوان می‌کند: «خیار ۷ هزار تومان، کلم‌برگ ۵ هزار تومان، کاهو ٧ هزار تومان، سیب ۱۵ هزار تومان، پرتقال ۱۰ هزار تومان، موز ٢٣ تا ٢٩ هزار تومان، خربزه ۱۱ هزار تومان، هندوانه ۲۵۰۰ تومان، جانا ٧ هزار تومان، نخود فرنگی ۱۴ هزار تومان، زردآلو ۵۵ هزار تومان، هلو ۳۵ هزار تومان، کدو و بادمجان ٦ هزار تومان، سیب‌زمینی ۶ هزار تومان، پیاز ۴ هزار تومان، هویج ۱۰ هزار تومان.
صاحب این میوه‌فروشی می‌گوید: استهبانیها اقتصادی فکر می‌کنند و به دنبال جنس متوسط هستند. زردآلو مدلها و سایزهای مختلفی دارد و قیمتهایش متفاوت است. هندوانه جیرفت هزار تومان کمتر از هندوانه لار است و کسی ممکن است به جای لار آن را بفروشد و دست انصاف افراد است.»
اما محمد عرب‌زاده رئیس اتحادیه صنف قنادی، میوه و تره‌بار و خواربار فروشی استهبان این طور فکر نمی‌کند.
می‌گوید: «در میدان میوه و تره‌بار شیراز این طور نیست. نی‌ریزی و استهبانی و شیرازی همه از یک ماشین خرید می‌کنند. این تجربه ۴۰ سال کاسبی من است. فقط کرایه مغازه متفاوت است که در قیمتها تأثیر می‌گذارد. در کل وقتی کسی مشتری‌مداری کرد، مشتری خودش می‌آید. خیلیها کاری به قیمت هم ندارند و جنس خوب و اخلاق خوب می‌خواهند که این خودش بهترین تبلیغ است.»
او که خود قنادی دارد، اضافه می‌کند: «ارزانتر بودن اجناس در استهبان حقیقت دارد. من شب عید نصف مشتریهایم از نی‌ریز است. در نی‌ریز به خاطر این که روستا بیشتر روی آن است، کاسبان جولان می‌دهند.»
در همین حین قیمت میوه و تره‌بار در خیابان بسیج نی‌ریز را هم گرفتیم که می‌بینید:
خیار ۶ هزار تومان، کلم برگ ۴ هزار تومان، کاهو ٧ هزار تومان، سیب ١٠ هزار تومان، پرتقال شمالی ٩ هزار تومان، موز ٢٥ هزار تومان، هندوانه ١٥٠٠ تومان، کدو بادمجان ٥ هزار تومان، گوجه‌فرنگی ٣٥٠٠ تومان، سیب‌زمینی ۵ هزار تومان، پیاز ٥ هزار تومان، هویج ۹ هزار تومان.
این قیمتها نشان می‌دهد بین میوه‌فروشی‌های محله‌های مختلف نی‌ریز هم تفاوت قیمت وجود دارد.
حمید سامان یک جوان ٢٥ ساله است که او را در میدان معلم استهبان می‌بینم. می‌گوید: «ما زمانی کنار آبشار فروشگاه فست‌فود داشتیم. یک شب در میان از نی‌ریز می‌آمدند و می‌گفتند اینجا هر پیتزا ١٥هزار تومان ارزانتر است. یک مرتبه دو تا ماشین می‌آمدند، شامشان را می‌خوردند، دوری هم می‌زدند و می‌رفتند .»
آقای معطری در بازار استهبان قصاب است. همین طور که مردم در صف خرید گوشت ایستاده‌اند، می‌گوید: «از نی‌ریز مشتری زیادی داریم. اینجا اکثراً گوشت کهره می‌پسندند و اگر ۱۵ تا کهره بکشیم، یک بره ذبح می‌کنیم.»
اضافه می‌کند: «قیمتهایمان هم از ۹۰ تا ۱۴۵ هزار تومان بسته به کیفیت گوشت و میزان چربی آن متفاوت است. ما گوشت را تمیز می‌کنیم و به مردم تحویل می‌دهیم و آشغالهایش را دور می‌ریزیم.»
در همین حال منصور تقی‌زاده یکی از قصابهای نی‌ریزی می‌گوید گوشت کهره و گوشت گوسفند خوب اینجا کیلویی ۱۵۰ هزار تومان است که البته چربی رویش نمی‌گذاریم او معتقد است نوع گوسفند ذبح شده در هر منطقه بسته به ذائقه افراد متفاوت است.
جنس نمی‌شناسند
مجتبی مقتدری تعمیرگاه خودرو دارد. می‌گوید: «لوازم یدکی را در نی‌ریز به شکل کلی و عمده می‌آورند و ارزانتر می‌دهند؛ به طوری که روی هر دو میلیون تومان ۵۰۰ هزار تومان تفاوت قیمت است.»
وی با بیان این که از بخش قطرویه نی‌ریز هم مشتری دارد، عنوان می‌کند: «ما اینجا از نظر حرفه استادکاران بهتری داریم. بعضی جاها حتی قطعه نو را خراب می‌کنند؛ اما اینجااگر دستمزد بالاتری می‌گیریم، کار خوب انجام می‌دهیم.»
اما رضا همتی که فروشگاه لوازم یدکی دارد می‌گوید: «همیشه مرغ همسایه غاز است. اگر استهبانیها گران هم بدهند، نیریزیها می‌گویند اینجا بهتر است و بلعکس. در کل خیلیها جنس خوب را نمی‌شناسند و مارکها مختلف است. دیسک و صفحه اصل ۹۰۰ هزار تومان است و طرح آن ۵۵۰ هزار تومان؛ کسی هم نمی‌فهمد. برخی هم کالای درجه دو را به جای اصل می‌دهند. در کل هرکس جنسی را در شهر خودش بخرد، اگر هم مشکلی پیدا کند می‌تواند گلایه و اعتراض کند؛ اما وقتی از شهرهای دیگری می‌خرد، دیگر نمی‌تواند چیزی بگوید. اجناس هم قیمت خرید جدید و قدیم دارد و معمولاً قیمتها تفاوت زیادی ندارند.»
وی اضافه می‌کند: «اصل خرابی از تهران و بازرگانان است. من اول هفته دیسک و صفحه پیکان را یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان فروختم و این هفته به خودمان دادند یک میلیون و ۱۵۰ هزار تومان. برای همین است که صنف هم نمی‌تواند دخالت کند.»
پول بی حساب
شنیده بودم در استهبان قیمت املاک بالاتر از نی‌ریز است. یک مشاور املاک در خیابان آبشار که نمی‌خواهد خودش را معرفی کند، می‌گوید: «در استهبان کارخانه و مجموعه‌ای که افراد بتوانند در آن سرمایه‌گذاری کنند وجود ندارد. امسال دو هزار میلیارد تومان پول بی‌حساب مربوط به انجیر وارد استهبان شده و به دلیل نبود مشاور، قطعاً این پول روانه بازار زمین و مسکن می‌شود. زمینی که سال ۹۸ در شهرک سیمان ۵۵ میلیون تومان بود، الان به ۷۵۰ میلیون تومان رسیده است. مردم املاک را حتی گرانتر از قیمت خودش می‌خرند و می‌دانند که ضرر نمی‌کنند و گرانتر می‌شود. در استهبان زمین مسکونی در جای خوب بین متری ۸ تا ١٠ میلیون تومان خرید و فروش می‌شود.»
یک بیرون بر در میدان معلم استهبان می‌گوید: قیمت ما به نسبت جنسی که می‌خریم خیلی پایین است. شنیده‌ام نی‌ریز ارزانتر است. ما چلو کباب را هر پرس ۳۰ هزار تومان، چلومرغ و چلو جوجه کباب را ۲۸ هزار تومان و چلو خورشت را ۱۵ هزار تومان می‌دهیم.
اما طبق بررسی ما، در نی‌ریز چلو کباب هر پرس ٣٧ هزار تومان، چلومرغ ٣٤ هزار تومان، چلو جوجه کباب ٣٧ هزار تومان و چلو خورشت را ٢٢٥٠٠ تومان است.
برخی کارشناسان معتقدند کیفیت، حجم و وزن غذا در بیرون‌برهای نی‌ریز بهتر و بیشتر است. در نتیجه این قیمتها را کارشناسی شده می‌دانند. از طرفی گفته می‌شود در استهبان حتی اگر اداره صمت بخواهد قیمتهای مصوب را افزایش دهد، بیرون‌برها به دلیل رقابتی که به هم‌صنفیهایشان بخصوص کبابی‌ها دارند، قیمتشان را افزایش نمی‌دهند.
کیفیت و ارزش کار
این بین افراد غیربومی که برای این کار به استهبان آمده‌اند و بر کیفیت تأکید دارند، فشار زیادی را تحمل می‌کنند. از جمله حسین نظری صاحب بیرون‌بر آذربایجان که می‌گوید: «در نی‌ریز قیمت بیرون‌برها گران نیست؛ بلکه در استهبان خیلی ارزانتر از معمول است. وقتی صنف قیمتها را پایین می‌زند، ناخواسته ذهن به سوی تقلب می‌رود. کار باید اصولی باشد که نه به مشتری ظلم شود و نه به مغازه‌دار. قورمه‌سبزی در شیراز ٤٨ هزار تومان است؛ اما اینجا از ۱۲ تا ۱۸ هزار تومان است. فقط بسته‌بندی غذا ٥ هزار تومان می‌شود؛ چطور قورمه‌سبزی را ۱۲ هزار تومان می‌دهند؟»
وی اضافه می‌کند: «مسئول رسیدگی‌کننده به کیفیت وجود ندارد. هر چه می‌گوییم جنس مرغوب آبروی شهری مثل استهبان است که مسافر در آن زیاد می‌آید و عبور می‌کند، قبول نمی‌کنند. ما کارگر نداریم و خودمان کار می‌کنیم؛ با این حال دخل و خرجمان به هم نمی‌خورد.»
می‌گوید: «برای کار و کیفیت باید ارزش قائل شد. کسی که کاسبکار باشد ارزش کار خودش را می‌داند. آشپزی خودش هنر بزرگی است.»
ادامه دارد...
