امروز ۲۲ بهمن ۱۴۰۲ است و درست ۴۵ سال از پیروزی انقلاب اسلامی میگذرد.
این اولین انقلاب ایرانیان نبود؛ چون قبلاً در سال ۱۲۸۵ خورشیدی انقلاب مشروطه رخ داده بود و مردم تجربه کرده بودند.
کمتر از ۱۸ روز دیگر انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی برگزار میشود.
انتخابات را باید زیر مجموعه انقلاب محسوب کرد چه در انقلاب مشروطه و چه در انقلاب اسلامی.
ایرانیان در هر دو انقلاب خواهان حاکمیت بر سرنوشت خود و کشورشان بودند.
مشروطهخواهان در صدد عبور از سلطنت فردی و مطلقه شاهانی بودند که هرگونه میخواستند و اراده میکردند کشور را اداره میکردند و هیچ نظارتی بر آنها اِعمال نمیشد.
با پیروزی انقلاب مشروطه، انتخابات اولین دوره مجلس شورای ملی برگزار و قانون اساسی و متمم آن تصویب شد قدرت شاه محدود به قانون گردید، اما رخدادهای ۷۲ ساله پس از پیروزی مشروطه موجب شد که به تدریج حاکمیت مردم بسیار کمرنگ شود و نهاد سلطنت در انتخابات مجلسین شورای ملی و سنا دخالت و اِعمال نفوذ کند و عملاً حاکمیت مردم بیرنگ گردد.
این مسئله پس از انباشتگیهای فراوان منجر به انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ شد که نهاد سلطنت را پس از ۲۵۰۰ سال برچید و نظام جمهوری اسلامی را جایگزین کرد.
جمهوری اسلامی نیز با اتکا به قانون اساسی مصوب ۱۳۵۸ نهادهای خود را برپا کرد و انتخابات خبرگان، ریاست جمهوری، مجلس و شوراهای اسلامی را برگزار کرد.
جارب حاصل از ۱۰ سال پس از پیروزی انقلاب، سران کشور را بر آن داشت که در سال ۱۳۶۸ دست به اصلاح قانون اساسی بزنند.
با توجه به تغییرات جهانی و داخلی و تجارب حاصل از ۳۴ سال از اجرای قانون اساسی اصلاح شده، صاحب نظران بر این باورند که این قانون در ابعاد مختلف باید مورد بازنگری قرار گیرد.
اصول مدون اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، حقوقی و سیاسی نیازمند بهروز رسانی هستند؛ به عنوان مثال میتوان به اصل ۴۴ اشاره کرد که حوزه تصدی دولت در اقتصاد را بسیار گسترده کرده و اقتصاد دولتی تاکنون خسارات زیادی به کشور زده و موانع زیادی رویاروی کشور قرار داده و ظرفیت کافی برای سرمایهگذاری بخش خصوصی قائل نشده است.
حضرت امام خمینی (درود خداوند بر او باد) در دوره مبارزه به ویژه در سال ۱۳۵۷ زمانی که در نوفل لوشاتوی فرانسه حضور داشتند اهداف انقلاب را در حدود ۱۴۰ مصاحبهای که با رسانههای جهانی داشتند مطرح کردند.
بازخوانی این اهداف همراه با تجارب حاصل از ۴۵ سال حاکمیت جمهوری اسلامی رهآورد خوبی برای این بازنگری است. تجارب سایر انقلابهایی که در جهان رخ داده نیز تأیید کننده این مسئله است از جمله:
- قانون اساسی حاصل از انقلاب ۱۷۸۹ فرانسه ۱۵ بار تغییر کرد و آخرین تغییر که در سال ۱۹۵۸ انجام شد تا سال ۲۰۰۸، ۲۴ بار اصولی از آن اصلاح گردید. این تغییرات عناوین جمهوری اول، دوم سوم، چهارم و پنجم را وارد ادبیات سیاسی این کشور کرد.
- قانون اساسی آمریکا که حاصل مبارزات مردم این کشور علیه استعمار انگلیس است و در سال ۱۷۸۹ به تصویب رسیده تاکنون ۲۷ بار اصلاح شده است.
آمریکاییان سالها جنگ علیه دربار انگلیس و پیروزی بر ارتش بریتانیای کبیر و رسیدن به استقلال را انقلاب آمریکا نام نهادهاند.
در واقع انقلاب آمریکا همان جنگهای استقلالطلبانه است.
- در شوروی که انقلاب سوسیالیستی به رهبری لنین در ۱۹۱۷ به پیروزی رسید سه بار قانون اساسی مصوب را اصلاح کردند.
(سالهای ۱۹۲۴، ۱۹۳۶ و ۱۹۷۷) لذا بازنگری، اصلاح و بهروز رسانی امری عادی است.
همینطور که در اسلام نیز اصل اجتهاد برای بهروز رسانی احکام اسلامی پیشبینی شده تا بر مبنای مقتضیات زمان فتواهای جدید صادر شود.
شاد و سالم و موفق باشید