خشکسالی و کاهش شدید بارندگی نسبت به سال گذشته، به دغدغه این روزهای مردم تبدیل شده است. 
اگر هر سال بیشتر کشاورزان نگران میزان و زمان بارندگی بودند، الآن دیگر همه نگرانند. نگران از این که وضعیت منابع آبی شهرستان و همچنین آب شرب چه خواهد شد.
کاهش شدید بارندگی و خشک شدن کامل بختگان و پریشان
به گفته سخنگوی صنعت آب کشور، در سال آبی جاری ۴۴ درصد نسبت به بلند مدت ۵۵ ساله و حتی در مقایسه با گذشته، حدود ۴۰ درصد کاهش بارندگی داشته‌ایم.
نزدیک به ۲۸ استان کشور دچار کم بارشی و ۳۳۹ شهر دچار تنش آبی است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان فارس نیز عنوان داشت: «استان فارس ۱۴ تالاب دارد که ۶ تالاب در حال حاضر به طور کامل خشک هستند.
تالاب پریشان وضعیت اسفباری دارد و بیش از ۵۰ میلیون مترمکعب زیر بستر این تالاب خالی شده و فرونشست‌ها در جای جای پریشان در حال رخ دادن است.
تالاب بختگان نیز کاملاً خشک شده و کارکرد اکولوژیک آن به حداقل رسیده است.»
همچنین در خبر‌های هفته گذشته عنوان شد که سد رودبال داراب نیز کاملاً خشک شده است.
در شهرستان نی‌ریز هم تاکنون در فصل زراعی جاری کمتر از ۱۴ میلی‌متر باران باریده است؛ این در حالی است که میانگین بارش سالانه نی‌ریز در ۴۰ سال اخیر حدود ۲۰۰ میلی‌متر بوده که بیشترین بارش مربوط به سال زراعی ۱۳۶۶ - ۱۳۶۵ با ۴۹۵ میلی‌متر و کمترین بارش مربوط به سال زراعی ۱۳۸۷ - ۱۳۸۶ با ۳۷ میلی‌متر بوده است.
۵ حلقه چاه خشک شده است
در همین حال، رئیس امور آبفا شهرستان نی‌ریز خبر از پایین رفتن شدید سطح آب چاه‌ها می‌دهد.
ابوذر قزل‌بیگلو می‌گوید: «۱۷ حلقه چاه آب شرب داریم که ۵ حلقه آن خشک شده و یا در شرف خشک شدن است.
بقیه هم به طور محسوسی سطح آبشان پایین رفته است.»
چاه‌های آهکی که به گفته قزل‌بیگلو بین ۱۲۰ تا ۳۰۰ متر عمق دارند و بر خلاف شنیده‌ها، میزان بارندگی تأثیر زیادی بر میزان آبدهی آن‌ها می‌گذارد.
چاه شماره ۱۶ آبفا پلمب است که رئیس این اداره می‌گوید تلاش می‌کند تا قبل از گرم شدن هوا آن را به مدار اضافه کند تا بین ۱۵ تا ۲۰ لیتر بر ثانیه به تولید آب شهر نی‌ریز اضافه شود.
چاه شماره ۸ یا همان چاه جعفرآباد نیز تقریباً خشک شده و آب کمی دارد؛ چاهی که خط انتقال آن از کنار مسکن مهر نی‌ریز و شهرک جمال‌آباد می‌گذرد و به این منطقه نیز آب می‌دهد.
برخی معتقدند ایجاد خطوط انتقال جدید می‌تواند در افزایش فشار آب تأثیرگذار باشد.
اما قزل‌بیگلو می‌گوید: «ما از نظر خط انتقال مشکلی نداریم؛ مهم این است که آب داشته باشیم.
ظرفیت خط انتقال ما به اندازه چاه‌ها است.
اما سطح دینامیک و تراز آب یا همان سطحی که آب در حین روشن بودن الکتروپمپ چاه ثابت می‌ایستد، به طور متوسط نسبت به سال گذشته حدود ۲۰ متر پایین‌تر رفته است.
دبی آب چاه‌ها هم حدود ۵۰ تا ۶۰ لیتر در ثانیه نسبت به سال گذشته کمتر شده است.»
او معتقد است اگر این روند ادامه پیدا کند، در تابستان وضعیت بدتر می‌شود و ممکن است به جیره‌بندی برسیم.
۶۰۰ انشعاب جدید در سال
ظاهراً در محدوده پلنگان و هرگان که همه چاه‌های اداره آبفا قرار دارد، دیگر جایی برای حفر چاه جدید نیست؛ منطقه‌ای که به گفته قزل‌بیگلو، سفره آب زیرزمینی مشترک دارد.
وی، اما امیدوار است که طبق بررسی‌های انجام شده بتوان دو حلقه چاه در منطقه پایین تارم و بالاتر از مسکن ملی و بیمارستان حفر کرد.
رئیس امور آبفا می‌گوید: «مسکن ملی در آینده به حداقل دو چاه آب نیاز دارد.
قبل از بهره‌برداری از آن هم این چاه‌ها می‌تواند به آب شهر کمک کند.
باید برای سال آینده اعتبار در نظر بگیریم تا به مرحله اجرا برسد.»
قزل‌بیگلو از اجرای مهندسی مجدد چاه‌های موجود می‌گوید تا به گفته او، حداکثر دبی را که می‌توانند برداشت کنند.
این در حالی است که سال‌های گذشته و به ویژه در فصل زمستان به چاه‌ها استراحت چند ساعته داده می‌شد؛ اما امسال در همین زمستان به طور یکنواخت پمپ‌ها کار می‌کنند.
وی با بیان این که آبفا موظف است به هر مشترک در محدوده خدماتی شهر انشعاب بدهد، می‌گوید: «سالیانه حدود ۴۰۰ انشعاب در شهر نی‌ریز و حدود ۲۰۰ انشعاب در روستا‌ها اضافه می‌کنیم که هر هزار انشعاب، خود به یک چاه نیاز دارد.»
قبل از دوران مسئولیت قزل‌بیگلو، آب روستا‌های جعفرآباد، خراسانی، ده‌فاضل، محمودآباد، تل‌مهتابی، عباس‌آباد و دهویه به شهر وصل بود و از منابع آب نی‌ریز تأمین می‌شد.
در زمان مدیریت وی نیز به روستا‌های مجموعه نصیرآباد از انتهای شبکه شهر آبرسانی شد.
هر چند او معتقد است این کار با برنامه‌ریزی به گونه‌ای انجام شده که تأثیری روی آب شهر نگذارد.
۲۷ هزار مشترک نی‌ریزی
این مدیر عنوان می‌کند: «شبکه‌های فرسوده این روستا‌ها را به طور کامل عوض کردیم. مثلاً ۱۷ کیلومتر شبکه آبرسانی و ۳ کیلومتر خط انتقال را که دائماً دچار شکستگی می‌شد، در مجموعه نصیرآباد نوسازی کردیم تا تعادل ایجاد شود.
تعداد زیادی از انشعاب‌ها غیر ضرور و غیر مجاز را جمع‌آوری کردیم و ظرفیت انشعاب‌ها غیر مسکونی و صنایع را هم حتی الامکان کاهش دادیم.
همچنین در روستای حاجی‌آباد یک اصلاح شبکه کامل انجام دادیم و اصلاح و استانداردسازی کنتور ۱۵۰ انشعاب هم کار بزرگی بود.»
وی اضافه می‌کند: «در تابستان گذشته چاه شماره ۱۷ که برای آبرسانی به روستا‌ها در نظر گرفته شده بود، با دبی حدود ۳۰ لیتر در ثانیه به مخازن شهر وصل شد؛ در صورتی که میزان آب اختصاص یافته به مجموعه نصیرآباد، حدود ۷ لیتر در ثانیه است.»
۲۵ هزار مشترک آب در شهر نی‌ریز و ۲۲۰۰ مشترک در روستا‌های اطراف هستند که از آب شهر تغذیه می‌کنند.
هر چند این تعداد مشترک روستایی زیاد به چشم نمی‌آید، اما احتمال استفاده غیرمجاز آن‌ها از آب شرب برای بخش کشاورزی و دامداری وجود دارد.
قزل‌بیگلو می‌گوید: «کنترل کرده‌ایم. ولی متأسفانه این موارد وجود دارد و ما سعی می‌کنیم رصد کنیم و پرونده قضایی تشکیل دهیم.
از مردم هم می‌خواهیم هر جا مشاهده کردند به صورت غیر مجاز و غیر اصولی از آب شرب سوء استفاده می‌شود، به ما گزارش دهند تا در اسرع وقت برخورد کنیم.»
۲۵۰۰ کنتور خراب
شهرک سنگ و شهرک صنعتی ده فاضل نیز از مشترکان حجمی آبفا هستند که البته تنها مجازند به عنوان شرب کارگری و بهداشتی از آن استفاده کنند؛ اشتراک‌هایی که به گفته قزل‌بیگلو، مثل ۵۰۰ حلقه باغ اطراف شهر در زمان پرآبی واگذار شده است.
او می‌گوید با توجه به خشکسالی، آبفا نتوانسته به ظرفیت تعهد داده شده خود به واحد‌های صنعتی عمل کند و از طرفی در قرارداد باغ‌شهر‌ها هم ذکر شده که در شرایط کمبود آب، اولویت تأمین آب شهر است و حتی ممکن است آبشان تنها یک روز در هفته وصل باشد.
وی با بیان این که صاحبان باغ شهر به هیچ عنوان اجازه استفاده از آب شرب را برای آبیاری درختان ندارند، می‌گوید: «حتی با کسانی که کنتورشان خراب باشد برخورد می‌شود و در این زمینه قصد داریم پایش دقیقی انجام دهیم.»
رئیس امور آبفا نی‌ریز معتقد است که تعویض کنتور‌های خراب، نقش زیادی در مدیریت مصرف دارد.
می‌گوید: «ما در سطح شهرستان حدود ۲۵۰۰ کنتور خراب داریم که از این تعداد ۶۰۰ مورد آن در شهر نی‌ریز و روستا‌های بخش مرکزی است. خیلی از کنتور‌های خراب هم مربوط به سازمان‌ها است.
در روستا‌ها هم به ویژه در بخش قطرویه تعداد کنتور‌های خراب بسیار زیاد است.»
رئیس امور آبفا با بیان این که در شرایط موجود همه مشترکین باید به طور اصولی پمپ و مخزن نصب کنند، عنوان می‌کند: «پمپ باید بعد از کنتور نصب شود.
کسی که پمپ را به شکل مستقیم و بدون مخزن به کنتور وصل کند، فشار آب شبکه را می‌گیرد و حق دیگران را ضایع می‌کند.
سال گذشته برای بیش از ۲۰۰ مشترک که این کار را انجام داده بودند، حداقل ۵۰۰ هزار تومان جریمه برای هر دوره داشتیم که امسال افزایش پیدا خواهد کرد.»
۷۰ سانتی‌متر افت سطح آب
سهراب قدم‌زن رئیس اداره صمت نی‌ریز با بیان این که به جز یکی از معادن بخش پشتکوه که چاه دارد، بقیه معادن شهرستان به صورت تانکری آبرسانی می‌شود، کل مصرف آب بخش صنعت کشور را کمتر از دو درصد عنوان می‌کند.
این در حالی است که رئیس امور آب می‌گوید: «۱۵ درصد چاه‌های شهرستان مربوط به حوزه صنعت است.»
خیراندیش اضافه می‌کند: «همچنین ۱۵ درصد از ۱۲۳۰ حلقه چاه مجاز مربوط به آب شرب است و ۷۰ درصد نیز آب بخش کشاورزی را تأمین می‌کند. ۳۰ تا ۴۰ حلقه نیز چاه غیرمجاز داریم که تا سه سال پیش ۱۲۰ حلقه بود.»
وی عنوان می‌کند: «سالانه ۷۰ سانتی‌متر افت سطح آب را در دشت نی‌ریز داریم و این یعنی ۸ میلیون متر مکعب کسری مخزن.
برای این منظور، یک سری محدودیت‌ها در چاه‌های کشاورزی و چاه‌هایی که انتقال آب می‌دهند خواهیم داشت.
رح مدیریت توأمان آب و برق را شروع کرده‌ایم تا برق چاه‌هایی که اضافه برداشت دارند، محدود شود.
به کسانی هم که آب را به خارج شهر نی‌ریز می‌برند اخطار داده‌ایم و کم‌کم محدودشان می‌کنیم.
یا مجبوریم آبشان را قطع کنیم و یا آن‌ها مجبور به همکاری با آبفا شوند تا بخشی از آب شرب را در اختیار آب شهری قرار دهند.»
