۱۵ مهرماه سال ۱۴۰۱ بود که در پی حفاری و برداشت غیرمجاز از معدن قدیمی و متروکه کرومیت دهمورد، بخشی از سقف آن ریزش کرد و سه نفر زیر آوار گرفتار شدند.
دو نفر از آنها متأسفانه جان باختند و یک نفر دیگر دچار شکستگی کمر شد.
آن زمان دهیار روستای دهمورد با بیان این که روزانه حدود ۲۰۰ نفر در این معدن به فعالیت غیرمجاز مشغولند، از تلاش برای راهاندازی تعاونی و بهرهبرداری اصولی از این معدن با مشارکت همه اهالی روستا سخن گفت.
حال و پس از گذشت بیش از یک سال از ماجرا، ظاهراً تلاشهای مردم و مسئولان برای به ثمر نشستن این تعاونی به نتیجه رسیده است.
همه خانوارهای روستا سهیم هستند
دهیار دهمورد در گفتگو با ما اظهار داشت: «هماکنون برداشتهای غیرمجاز به حداقل رسیده و شاید روزانه ۱۵ نفر این کار را انجام دهند. تلاشها برای بهرهبرداری در قالب تعاونی قانونی، ۹۹ درصد پیش رفته و این مسئله از طریق مجاری قانونی با همکاری مسئولان به نتایج مثبتی رسیده است.
در چارچوب قانون، پروانه اکتشاف برایشان صادر و تعاونی معدنی آنها ثبت شده است.»
محمدرضا معصومی در مورد علت کم شدن برداشتهای غیرمجاز از این معدن عنوان داشت: «هرچه برداشتها به اعماق زمین میرود، استخراج مشکلتر و خطراتش بیشتر میشود. یکی هم این که برخوردهای قانونی با برداشتهای غیر مجاز بیشتر شده و جمعبندی مردمی پس از امیدواری برای راهاندازی تعاونی باعث شده که از این کار چشمپوشی کنند.»
وی با بیان این که همه ۹۰۰ خانوار روستا عضو این تعاونی هستند، گفت: «هر خانوار یک میلیون تومان آورده داشته و از طریق منابع طبیعی و صنعت و معدن، این نقطه به مساحت ۴۰ هکتار برای آنها ثبت شد.
هماکنون لحظات پایانی صدور پروانه اکتشاف است و، چون در قالب تعاونی است، حمایت نهادهای دولتی را به دنبال دارد.
عواید معدن هم بر خلاف گذشته، به همه سهامداران که اهالی روستا هستند، میرسد.»
دهیار دهمورد عنوان داشت: «در کنار استخراج، تعاونی میتواند برای سهامداران سرمایهگذاری و تجهیزات کرومشویی راهاندازی کند.
آنها برای شروع کار میتوانند از دستگاههای استیجاری استفاده کنند یا سال اول را به یک پیمانکار معتبراجاره دهند تا تعاونی از نظر بنیه مالی قوی شود و بعد خودش شروع به کار کند.»
تا سه ماه آینده پروانه بهرهبرداری صادر میشود
در ادامه، مدیرعامل این معدن با عنوان شرکت نگین سبز دهمورد بختگان گفت: «از یک سال پیش که من این مسئولیت را بر عهده گرفتم، یک سری چالشها و مشکلات سر راهمان قرار گرفت.
قبلاً یک خانم ۲۷۴ هکتار ثبت کرده بود و ۴۰ هکتار وسط محدوده ایشان ثبت شرکت ما شده بود.
چون این فرد با مشکلاتی در زمینه پوشش گیاهی روبرو بود، نتوانست کاری کند و محدودهاش بلوکه شد.
با پیگیریهایی که از طریق استانداری، نماینده مجلس و فرماندار وقت کردیم، به این راهکار رسیدیم که یک حائل ۱۵۰ متری بین محدوده ما و ایشان ایجاد شود تا تداخل نداشته باشد.»
ابوطالب رعیتی افزود: «استعلامها صادر شد و در منابع طبیعی با مشکلاتی روبرو شدیم که آن هم با کمک و پیگیری نماینده مجلس و آقای هدایت فرماندار وقت و رئیس دادگستری نیریز برطرف شد.
ما فعلاً در مرحله طرح اولیه اکتشاف هستیم و به زودی جواب آن را میدهند و مسئولان ژئوفیزیک برای برآورد میزان ذخیره ماده معدنی حضور پیدا میکنند؛ سپس پروانه بهرهبرداری صادر میشود.»
وی با بیان این که اگر این سه هکتاری را که فعلاً آزاد سازی کردهاند افزایش ندهند و منابع طبیعی همکاری نکند با مشکل مواجه میشویم، عنوان داشت: «ما همه تلاشمان را میکنیم که سهامداران افزایش سرمایه دهند و سهامشان را تکمیل کنند.
۷۷۰ نفر بیشتر پول ندادهاند و این یعنی ما ۷۷۰ میلیون تومان بیشتر نداشتیم و با این مبلغ نمیشد معدن راهاندازی کرد.»
رعیتی گفت: «همه تلاش ما این است که خود مردم مشارکت داشته باشند تا اگر درآمدی هم باشد، به خودشان برسد.
در مصوبه اولیه شرکت، هر سهم ۱۵ میلیون تومان بوده که اگر پرداخت شود، کار انجام میشود.
اگر تجهیزات و ذخیره ماده معدنی در شرایط خوبی باشد و شرکت به یک توانمندی برسد که بتواند از پس هزینههایش بر بیاید، فکر نمیکنم در منطقه هیچ معدنی به اندازه این معدن درآمد داشته باشد.»
وی افزود: «زمانی که پروانه بهرهبرداری بگیریم و این معدن تحت مدیریت ما قرار گیرد، دیگر هیچ نوع برداشت غیر مجازی انجام نخواهد شد.
من پیشبینی میکنم در دو یا سه ماه آینده پروانه بهرهبرداری صادر شود.»