اگر مسئولان پیگیری کنند انتقال خون نی‌ریز دائمی می‌شود چه زیباست وقتی می‌فهمی به یک کودک یا جوان، یک پدر و یا مادر زندگی بخشیدی، وقتی متوجه می‌شوی خون تو در رگ‌های کسی جریان دارد که در بستر بیماری افتاده و اطرافیانش تو را از دعای عاقبت بخیری فراموش نمی‌کنند و چه نعمتی بزرگتر از این که تو یک فرد سالمی و می‌توانی هر وقت اراده کنی خون خود را ببخشی تا شادی را به زندگی برگردانی.
سازمان انتقال خون نی‌ریز هر چهارشنبه از ساعت ۸ تا ۱۲:۳۰ صبح اقدام به خونگیری می‌نماید.
برخی‌ها منتقدند که چرا فقط یک روز؟ و چرا تنها چند ساعت؟
راه برای دائمی شدن پایگاه خون باز است
بر پایه آماری که از کدیور مسئول پایگاه انتقال خون نی‌ریز گرفتیم در ماه گذشته ۸۸ نی‌ریزی اقدام به اهداء خون کرده‌اند.
او می‌گوید: فرهنگ اهداء خون در نی‌ریز خوب است و از روزی که سند این پایگاه به نام انتقال خون ثبت شده راه برای دائمی شدن آن باز است و باید مسئولان شهرستانی پیگیری‌های لازم را انجام دهند تا با تأمین نیرو و تجهیزات این پایگاه دائمی شود.
کدیور پیشنهاد داد: برای شروع نباید به فکر تجهیز پایگاه برای فرآوری خون بود و همین که خونگیری انجام شود با یک خودرو می‌شود کیسه‌های خون را به پایگاه فسا انتقال داد و با این کار دیگر بیمارستان نی‌ریز با کمبود خون روبرو نخواهد شد.
***
در ادامه با مردم در خصوص اهداء خون به گفتگو پرداختیم:
درمانی برای غلظت خون
علی موسوی ۳۴ ساله می‌گوید: «چندماه پیش که برای چکاپ رفتم، متوجه غلظت خونم شدم که دکتر برای درمان غلظت خون گفت باید خون بدهی. همیشه وقتی برنامه‌های خونگیری را از رسانه‌ها می‌دیدم دوست داشتم من هم بتوانم یکی از اهداءکنندگان باشم تا الان که به تشخیص دکتر سالی دوبار می‌آیم هرچند گروه خونی من O منفی است و شاید اصلاً نیاز نشود!»
برای خون‌دهی تاکنون اقدام نکرده‌ام
احمد یزدانی می‌گوید: «با وجودی که می‌دانم مشکل خاصی ندارم و چه بسیار افراد به گروه خونی من که B است نیاز دارند، اما هیچوقت خون ندادم و هیچ دلیلی هم برای دادن و ندادن آن ندارم، چون برایم مهم نبود.
چندین بار از بلوار سرداران رد شدم و تابلو سازمان انتقال خون را هم دیدم، اما هیچوقت نرفتم.»
من نه، اما خواهرم سالی یکبار خون می‌دهد
خودش را معرفی نمی‌کند.
آقاست و ۲۹ سال سن دارد، گروه خونی‌اش را که می‌پرسم، نمی‌داند، کارت خدمتش را بیرون می‌آورد و می‌گوید: «خواهرم سالی یک بار می‌رود، اما من نه.
اهدای خون، یک‌ساعت هم زمان نمی‌برد، اما من، چون مغازه‌دار هستم و تایم کاری من صبح است هیچ وقت برای خون‌دهی نرفته‌ام.
سازمان انتقال خون نی‌ریز در بلوار سرداران است، اما خونگیری را نمی‌دانم چه روز‌هایی انجام می‌شود.»
وقتش را ندارم
حسین می‌گوید: «گروه خونی من B مثبت است که کمیاب می‌باشد؛ اما من اصلاً وقت این‌کار‌ها را ندارم و نمی‌دانم در نی‌ریز چه روز‌هایی خونگیری می‌شود.»
سهم اندک زنان اهداکننده خون
در ادامه به سراغ خانم‌ها رفتم.
اکثر خانم‌ها از گروه خونی خود اطلاعی ندارند.
به جرئت می‌توان گفت که از هر ۱۰ نفر خانم در نی‌ریز شاید یک نفر از بین آن‌ها برای اهدا خون مراجعه نکرده باشد؛ اکثراً یا می‌گویند می‌ترسیم یا خودمان کم خون هستیم یااینکه به فکر خون‌دهی نیستیم.
عصمت. ک با گروه خونی O مثبت نه از روز و تاریخ خونگیری اطلاع دارد و نه از گروه خونی کمیابش اطلاعی دارد.
می‌گوید: «دوست دارم برای اهدا خون بروم، اما چون خودم مشکل کم‌خونی دارم هیچوقت به صورت جدی آن را دنبال نکرده‌ام.»
زینب مرادی ۴۸ ساله از روز خونگیری اطلاعی ندارد، می‌گوید: «کار خداپسندانه‌ای است مخصوصاً کسانی که غلظت خونشان بالاست هم برای سلامتی خودشان و هم برای کمک به هم نوع خود باید این کار را انجام دهند.
گروه خونی را نمی‌دانم و گروه خونی کمیاب فکر کنم o است.»
مهشید شیخعلی که گروه خونی او A مثبت است به خاطر کمک به افراد دیالیزی دو سه باری خون اهدا کرده است.
او می‌گوید: «دقیق اطلاع ندارم، اما به نظرم گروه خونی O مثبت کمیاب باشد، اما چه فرقی می‌کند کدام است.
من معتقدم همه گروه‌های خونی به کار می‌آیند و چه خوب است که هر کدام از ما سالی دو سه بار خون بدهیم و به بیماری، زندگی ببخشیم.»
هفته‌ای که به اندازه یک قرن گذشت
علی‌خانی ۵۲ ساله اهل اصفهان می‌گوید: «ده سال پیش مادرم نیاز به گروه خونی B منفی پیدا کرد.
با وجودی که کمیاب هم نبود تا توانستیم مشکلش را حل کنیم تقریباً یک هفته زمان برد و این هفته برای ما اندازه قرنی گذشت از آن روز به بعد، خانوادگی تصمیم گرفتیم سالی یکبار هم که شده خون خود را اهداء کنیم تا با این کار دعای خیر و سلامتی برای خودمان و خانواده‌مان بخریم.»
نمی‌دانم کدام گروه خونی کمیاب است
ع. ع ساکن آباده‌طشک با گروه خونی o مثبت می‌گوید: «اصلاً اطلاع ندارم سازمان انتقال خون کجاست و چه گروه خونی کمیاب است. اما اگر در شهر ما بود شاید برای اهدا خون می‌رفتم.»
اهدا خون ۲۰ سال پیش
غلامحسین غفارنژاد ۷۰ ساله می‌گوید: فکر می‌کنم گروه خونی A نایاب باشد، اما من گروه خونی‌ام B مثبت است و تازگی‌ها نرفتم، اما ۲۰ سال پیش می‌رفتم، چون می‌دانم هم برای سلامتی خود فرد خوب است و هم گره از کار بنده خدایی باز می‌کند.»
بعد از خونگیری احساس سبکی می‌کنم
محسن صفی زیاد به مرکز خونگیری می‌رود و خون اهدا کرده، می‌گوید: «سالی دو سه بار را حتماً می‌روم و همیشه بعد از خونگیری احساس سبکی می‌کنم و انرژی‌ام نیز بیشتر می‌شود.
گروه خونی خودم A مثبت است و از گروه خونی کمیاب اطلاعی ندارم.»
به اهدا خون فکر نکردم
حجت کهنی گروه خونی خود را می‌داند، اما از گروه خونی کمیاب، اطلاعی ندارد.
می‌داند مرکز خونگیری در بلوار سرداران است، اما زمان دقیق خونگیری را نمی‌داند و می‌گوید: «هیچوقت به صورت جدی به اهدا خون فکر نکردم.»
از سوزن و آمپول می‌ترسم
آقای «م» می‌گوید: «شاید خنده‌دار باشد، اما من از سوزن و آمپول می‌ترسم، اما وقتی می‌بینم چند قطره خون ما می‌تواند به یک نوزاد نارس زندگی ببخشید از خودم متنفر می‌شوم که چرا من یکی از اهداکننده‌ها نباشم وقتی گروه خونی من که AB مثبت است وکمیاب‌ترین گروه خونی. اما چه کنم که دست خودم نیست.
اهدا خون و موارد منع آن
دکتر علی‌اصغر محمودی در خصوص تأثیر اهدا خون می‌گوید: «اهداء خون برای افرادی که منعی در این زمینه ندارند، باعث کاهش غلظت خون و تا حد کمتری کاهش چربی و سایر مواد زائد موجود در خون می‌شود و در اصلاح عامیانه پاکسازی خون انجام می‌شود.
اهدا خون از آنجا باعث کمک به بیماران می‌شود امری پسندیده و انسان دوستانه است. افراد سالم در سنین بالای ۱۸ سال و زیر ۶۰ سال، به راحتی می‌توانند خون اهدا کنند.»
از دید این پزشک موارد منع اهدا خون با تشخیص پزشک است، ولی به طور خلاصه می‌توان به این موارد اشاره کرد: «وزن زیر ۵۰ کیلوگرم، سن زیر ۱۸ سال یا بالای ۶۰ سال، افراد مبتلا به بعضی کم خونی‌ها، تالاسمی، هموفیلی، بیماری‌های واگیر مثل هپاتیت، ایدز، مالاریا، ... بیماران سکته مغزی یا قلبی، دیابت کنترل نشده یا تحت درمان با انسولین، صرع و تشنج، غش و سنکوپ‌های مکرر، بیمارانی که دارو‌های ضدانعقادی مصرف می‌کنند؛ بعضی شرایط هم به شکل موقت منع اهداء خون ایجاد می‌کند، مثل خانم‌ها در دوران حاملگی یا در زمان عادت ماهیانه، بیماران بعد از اعمال جراحی سنگین، یا دوران نقاهت بیماری، بعد از خالکوبی یا حجامت یا هرگونه اقدامات تشخیصی و درمانی تهاجمی، مسافرانی که از مناطق آلوده به بیماری‌های عفونی مراجعه می‌کنند و موارد خاصی که با تشخیص پزشک اهداء خون جایز نباشد.»
وی در مورد حجامت بهتر است یا اهدا خون، می‌گوید: «حجامت در طب سنتی ایرانی، فقط شامل خونگیری و بادکش انداختن نیست.
گر هدف فقط کاستن از میزان غلظت خون باشد، اهداء خون بهتر است.
اما حجامت انواع مختلفی دارد و از نظر پیشگیری و درمان بیماری‌های مختلف، اگر طبق اصول طب سنتی انجام شود، خواصی فراتر از خروج مقداری خون از بدن دارد.»
عوارض ناشی از اهداء خون خیلی نادر است
دکتر مریم مزیدی مرادی متخصص داخلی در مورد اهدا خون می‌گوید: «بطور کلی اهدا خون از قدیم تا به حال رواج داشته و ریشه اصلی آن به یونان برمی‌گردد که از همان زمان هم مصارف پیشگیری داشته و هم مصارف درمانی.
اما چه کسانی می‌توانند اقدام به اهدا خون کنند:
۱-کسانی که بیماری‌های خاص دارند مثل افرادی که دارای بیماری «پلی سیتمی‌ورا» هستند (نوعی بیماری خونی است که در آن مغز استخوان بیش از حد موردنیاز گلبول قرمز می‌سازد)، این افراد، چون غلظت خونشان بالاست و درمان اولیه آن اهدا خون است.
۲- افراد دارای بیماری «هموکروماتوز» بیماری که باعث ذخیره بیش از حد آهن در بدن می‌شود که این افراد اگر به صورت دوره‌ای و منظم خون اهداء نکنند باعث نارسایی قلب، کبد و لوزالمعده در آن‌ها می‌شود.
۳- افرادی که بیماری پورفیریا دارند این افراد پوستشان در برابر نور خورشید حساس است و تاول می‌زند.
۴- بیماری سیکل‌سل یا کم خونی که گلبول‌های قرمز آن‌ها داسی شکل است و گاهی برای رفع مشکل انسداد عروق درآن‌ها نیاز به اهداء خون است، این افراد کاندیدای اهداء خون هستند.»
این متخصص داخلی در مورد موانع ممنوعیت و عوارض اهدا خون می‌گوید: «در دو صورت خونگیری نمی‌شود یکی ممنوعیت به خاطر محل خونگیری و دوم به خاطرشرایط خاص فرد.
اگر ناحیه خونگیری دچار آبسه، هماتوم، پیوند عروقی و ... باشد.
دوم شرایط آن فرد، اگر کسی دچار کم‌خونی، فقر آهن، هموگلوبین زیر ۵/۱۲، بیماری‌های قلبی - عروقی، تشنج و بالای ۷۰ سال باشد، نمی‌توانند خون اهدا کنند.
افراد اگر در زمان اهدا خون دچار سرماخوردگی، آنفلوانزا، گلودرد و یا عفونت و‌تب باشند و قبل از اهدا خون اسپیرین مصرف کرده باشند و یا سابقه تاتو داشته باشند باید حداقل ۶ ماه از آن بگذرد.
همچنین بیمارانی که سابقه لخته‌شدن خون، سکته مغزی، هموفیلی و یا بعضی بیماری‌های خاص پوستی دارند.
هم نمی‌توانند خون اهداء کنند.
مردانی که ذخیره آهن بیشتراز ۳۰۰ دارند و یا خانم‌های غیرباردار که ذخیره آهن‌شان بیشتر از ۲۰۰ باشد می‌توانند خون اهدا کنند تا ذخیره آهن‌شان بین ۵۰ تا ۱۵۰ قرار بگیرد.»
وی اهدا خون را عاری از عوارض می‌داند و می‌گوید: «عوارض ناشی از اهدا خون خیلی نادر است، وقتی تکنیک و تجهیزات صحیح و در مراکز بهداشتی انجام شود، عوارض خاصی ندارد.
اما معمولاً بعد از اهداء خون فرد ممکن است دچار سرگیجه، سبکی سر، کاهش فشار خون، درد و سوزش ناحیه خونگیری و حالت تهوع و استفراغ شود.»
دکتر مزیدی مرادی اضافه کرد: «کسی که خونگیری شده، در آقایان بعد از ۵۶ روز و خانم‌ها بعد از ۸۴ روز می‌توانند مجدد خون دهند.
البته خون از دست رفته ظرف ۲۴ ساعت جایگزین می‌شود و گلبول‌های قرمز ۴ الی ۶ هفته طول می‌کشد که بطور کامل جایگزین شود.
ولی توصیه این است که افراد بعد از ۸ هفته مجدد برای اهدا خون اقدام کنند.
چرا که اهداء خون باعث کاهش کلسترول، کاهش ریسک بیماری‌های قلبی - عروقی و یک روش مکمل برای کاهش وزن است.»
دکتر مزیدی مرادی می‌گوید: «آمار مستند علمی تأیید شده‌ای در اثر بخشی حجامت وجود ندارد و اثرات مفید آن را اثر تلقینی می‌گویند.
چه بسا اگر توسط افراد غیرحرفه‌‍‌ای و نابلدی انجام شود باعث عفونت و مشکلات دیگر هم می‌شود.
سازمان انتقال خون، چون این روش را نامناسب می‌داند گاهی اوقات تا یکسال از دریافت خون افراد حجامت شده پرهیز می‌کند.
در حجامت، چون میزان خونی که از فرد گرفته می‌شود ناچیز و معمولاً کمتر از ۵۰ سی‌سی است، برای بیمارانی که جهت درمان مشکل غلطت خون مراجعه می‌کنند، توصیه نمی‌شود.»
