کوره‌داران از ابتدای سال آجر تولیدی خود را با قیمت مصوب فروخته‌اند؛ اما بعد از گذشت ۸ ماه از سال، شرکت گاز تعرفه گاز کوره‌داران را از ماه‌های فروردین به بعد تغییر داده و با قیمت جدیدی محاسبه کرده است؛ این طرح غیرکارشناسی باعث شده تا هم کارگران صدمه ببینند و هم کارفرما‌ها و سرمایه‌گذاران. 
تعرفه‌هایی که ناگهان زیاد شد
اخیراً جواد نیک‌بین نماینده مجلس، در جلسه علنی بیستم آذرماه، تذکری شفاهی داده است. او گفته: «کوره‌داران از ابتدای سال آجر تولیدی خود را با قیمت مصوب فروخته‌اند؛ اما بعد از گذشت ۸ ماه از سال، شرکت گاز تعرفه گاز کوره‌داران را طی ماه‌های فروردین تا مرداد تغییر داده و با قیمت جدیدی محاسبه و کوره‌داران را بیچاره کرده است».
این، یعنی نارضایتی این فعالان اقتصادی و این‌که تولیدات آجر کمتر و کمتر خواهد شد.
واقعاً تولیدکننده‌ای که محصولش را فروخته و حالا متوجه می‌شود قیمت فروخته شده‌اش با قیمت قبلی سوخت و گاز درست نبوده، چه حالی پیدا می‌کند؟
آن‌ها می‌گویند: «ما که دیگر نمی‌توانیم ما‌به‌التفاوت پول آجر فروخته شده را از مشتری بگیریم.»
اکبر شاهسونی یکی از کوره‌داران نی‌ریزی است که ماهیانه حداقل ۷۵۰ هزار آجر تولید می‌کند. می‌گوید: «قبلاً ۲۵ میلیون تومان هزینه گاز می‌آمد و آجر دانه‌ای ۵۰۰ تا ۶۰۰ تومان بود؛ ۵۰ هزار آجر می‌فروختیم و می‌شد پول گازمان که ۳۰ درصد هزینه‌هایمان را شامل می‌شد.
الان هزینه گاز نزدیک به ۲۰۰ میلیون تومان شده و انگار آجر را باید بدهیم ۴ هزار تومان.
اما قیمت الآن آجر نزدیک به هزار تومان است و این یعنی باید ۲۵۰ هزار آجر بفروشیم که تازه بتوانیم قبض گاز آن ماه را بپردازیم.»
حساب‌کتاب‌ها به هم ریخته
اما مشکل پیش آمده برای کوره‌داران چیست که باعث ایجاد نگرانی‌هایی در این زمینه شده است؟
خیلی ساده؛ افزایش چهار برابری بهای گاز.
یعنی آن‌ها محصولات‌شان را تولید کرده و با قیمت مصوب فروخته‌اند؛ حالا باید گاز مصرف شده ماه‌های ابتدایی سال را چهار برابر قبل بپردازند.
یعنی عملاً همه حساب و کتاب‌هایشان به هم می‌ریزد و در این رکود حاکم بر بازار مسکن که به خودی خود باعث شده تا کارشان بخوابد، زیان اقتصادی بیشتر را هم باید تحمل کنند.
در این باره عبدالغنی مؤمنی، رئیس انجمن صنفی کوزه‌داران تایباد به فارس گفته است: «با افزایش گازبهای کوره‌های آجرپزی در بهار امسال، تولید آجر رو به تعطیلی خواهد رفت و احتمال تعطیلی واحد‌های تولیدی آجر وجود دارد.»
نکته‌ای که او اشاره می‌کند آن است که دو سال قبل، دولت تصمیم گرفت گاز مورد استفاده کوره‌های آجرپزی را از دیگر صنایع جدا کند؛ همین امر باعث شد تا قیمت آن تعدیل شود.
ما حالا با این وضعیت جدید، چاره‌ای نمی‌ماند جز افزایش قیمت آجر؛ یا تعطیلی یا تعدیل نیرو‌ها و کاهش تولید.
حال آن که شاهسونی می‌گوید: «همین حالا هم ما با نصف ظرفیت تولید می‌کنیم و اگر این طور پیش برویم، تعطیل می‌شویم.»
افزایشی که خارج از توان است
به عبارت دیگر، قیمت ابتدایی دو سال پیش ۱۴۹ تومان به ازای هر متر مکعب بوده؛ اما حالا قیمتی که داده شده ۷۶۰ تومان است که خارج از توان فعالان این حوزه به نظر می‌رسد. به گفت مؤمنی، چون این حوزه صادرات‌محور نیست و همه تولیدات آن‌ها در داخل کشور استفاده می‌شود، نمی‌شود انتظار زیادی از آن داشت و باید با همان شیوه‌های قدیمی‌تر، به محاسبه سوخت آن پرداخت تا فعالان این حوزه بتوانند خودشان را سرپا نگه دارند.
شاهسونی هم عنوان می‌کند: «از سال ۹۰ تاکنون هزینه‌هایمان ۴۰ تا ۵۰ برابر شده و آجر ۱۰۰ تومانی آن زمان، تنها ۷ یا ۸ برابر افزایش قیمت داشته است.
ما با ضرر خودمان را نگه می‌داریم و انگار یارانه می‌دهیم به کسی که می‌خواهد ساختمان بسازد.
گاز دولتی دارد کار ما را از ریشه در می‌آورد؛ کاری که به خاطر آن هزار بالا و پایین کردیم و زندان رفتیم و ورشکسته شدیم.
تنها صنفی که نان به نرخ روز نمی‌خورد، آجر است.»
این کوره‌دار نی‌ریزی می‌گوید: «در نیمه اول سال ۳۰ و در نیمه دوم سال ۱۵ کارگر داریم. به جز آن، روزانه ۴ تا ۵ ماشین آجر یکی دو تا لودر و چند تراکتور و تاکسی سرویس‌هایی که کارگران را جابه‌جا می‌کنند، مشغول کارند.
اگر من کوره را تعطیل کنم، همین استاد بنا‌ها و کارگران در شهر گرفتار می‌شوند.»
او همچنین به مشکلات دیگر کوره‌داران از جمله نبود آب آشامیدنی بهداشتی، سختی تأمین گازوئیل و گِل مصرفی‌شان اشاره می‌کند.
هرچه را که هست، باید به اداره گاز بدهیم
علی صنعتی کوره‌دار دیگری است که می‌گوید: «چون گاز گران شده، تولیدمان کم شده و کارگران را نصف کرده‌ایم؛ تعداد باقیمانده را هم برای قبض گاز و آجر‌هایی که مانده نگه داشته‌ایم.
دیگر درآمدی نمی‌ماند و هرچه را که هست، باید به اداره گاز بدهیم.»
حسین فخاری دو کوره دارد که در هر کدام ۲۶ کارگر کار می‌کنند.
دو قبض ۶۹۰ و ۹۳۰ میلیون تومانی‌اش را نشان می‌دهد و می‌گوید: «اگر بخواهیم بر پایه هزینه‌ها آجر بفروشیم، باید نرخنامه اصفهان را که ۱۵۳۰ تومان است اجرا کنیم.»
ادامه می‌دهد: «تقریباً همه تولید و مصرف ما آجر سه گل ۷ سانتی است و ۷ هزار کوره‌دار کشور درگیر این معضل شده‌اند.
الآن هم اداره گاز شکایتمان کرده و هرچه را داشته‌ام فروخته‌ام تا مبلغی بپردازم و حسابهایم را نبندند.»
فخاری می‌گوید: «تا پیش از این آجر ۷۵۰ تومان بود.
حال اگر ۵۰ هزار آجر برای یک خانه بخواهد مصرف شود، بر پایه نرخنامه جدید ۱۵۳۰ تومانی، مردم باید ۴۱ میلیون تومان بیشتر هزینه کنند.»
پیمان مظفری مسئول کارخانه آجر سفال تلاش است. او که به گفته خودش حدود یکصد کارگر دارد و ماهیانه حداقل ۹۰۰ هزار آجر تولید می‌کند، می‌گوید: «روز به روز ضعیفتر می‌شویم.
در اصل اگر بخواهیم قدرت خریدمان مثل پارسال باشد، باید آجر را بدهیم دانه‌ای ۲۵۰۰ تومان؛ چون باید قیمتش ۴ برابر شود.»
ادامه می‌دهد: «ما می‌گوییم اگر می‌خواهید گران کنید، بگویید از امروز. دیگر چرا ۸ ماه قبل را گران می‌کنید؟ بعد هم اگر می‌خواهد گران شود، اصلاً ۱۰۰ درصد گران کنید و ۲۵ میلیون بشود ۵۰ میلیون؛ نه این که ۲۵ میلیون را به ۱۴۰ میلیون تومان افزایش دهید.»
دست ما نیست
رئیس اداره گاز نی‌ریز در این باره معتقد است شرکت ملی گاز، تعرفه‌ها را بر پایه قیمت فوب خلیج فارس گران کرده است.
مجتبی رجبی با بیان این که اجرای این تعرفه‌ها دست شرکت ملی گاز است، می‌گوید: «اول سال گفتند نمایندگان مجلس قرار است برای کوره‌داران کاری را انجام دهند؛ ولی متأسفانه گرانتر شد و حالا امور حقوقی شرکت گاز در پی توقیف اموال و بستن حساب مشترکانی است که تعرفه گازشان را نمی‌پردازند.»
احمدی رئیس فروش گاز استان فارس ما را به میدان‌شاهی مدیرعامل گاز استان ارجاع می‌دهد.
قهرمانی مدیر روابط عمومی شرکت گاز استان، اما می‌گوید: «افزایش نرخ دست مدیر و حتی وزیر نیست.
این‌ها همه در هیئت دولت مصوب می‌شود و ایشان نمی‌توانند در حوزه مدیریتی‌اشان اظهار نظری در این زمینه داشته باشند.
ما با کوره‌داران مرتب در تماس هستیم و چالش داریم.
ولی چون واقعاً خودمان هیچ نقشی در این موضوع نداشتیم و از هیئت دولت ابلاغ شده، نظری نداریم و ما فقط در سطح استان مجری هستیم.»
