مؤسس و استاد دانشکده قنات در گفتگو با نی‌ریزان فارس و با بیان این که عملیات احیاء قنات خبار از یک ماه پیش شروع شده، اظهار داشت: «هم‌اکنون به گل و لای مرطوب رسیده‌ایم که قطعاً پشت آن آب است. عملیات لایروبی و احیاء قنات تا چند ماه آینده ادامه خواهد یافت و باغ‌های نی‌ریز از خشکی نجات پیدا می‌کنند.»
قطعاً به آب مطمئن خواهیم رسید
وی دوشنبه ۱۹ تیرماه به محل عملیات احیاء قنات خبار آمد و از نزدیک در جریان پیشرفت کار قرار گرفت.
پروفسور تفتی در گفتگو با نی‌ریزان فارس با بیان این که در این یک ماه حدود ۲۰۰ میلیون تومان برای احیاء قنات هزینه شده، اظهار داشت: «این مبلغ که با همکاری صمیمانه مهندس طباطبایی مدیر آب و خاک جهاد کشاورزی استان و دیگر مسئولان شهرستان فراهم شده، رو به اتمام است و باید مابقی هزینه آن نیز تأمین شود.»
پروفسور تفتی عنوان داشت: «از سه شاخه قنات، دو شاخه به طور کامل بازسازی شده است.
البته ناظر محترم نیز به طور مرتب کنترل و بازدید کرده‌اند.
کار را آقای مهندس شفیعی نماینده قنات خیلی دلسوزانه انجام دادند؛ چون هم مسائل فنی را می‌دانستند و هم با اظهار نظر‌های کارشناسی خطوط کار را ترسیم کردند و کار احیاء قنات خوب پیش رفته است.
امروز در نقطه‌ای که داشتند لایروبی و راه را پاکسازی می‌کردند، مشاهده کردیم که گِل‌ها تقریباً خمیری شده و مشخص است که اگر حدود ۲۰ سانتی‌متر این راهرو ته‌زنی شود، قطعاً به آب مطمئن خواهیم رسید.
به عبارتی بعد از پاکسازی کامل راهرو سوم که در حقیقت راهرو اصلی و کف رودخانه است، یک چاه زه‌نما در کف آن حفر می‌شود تا ببینیم در چه عمقی به آب حقیقی، مطمئن و پایدار می‌رسیم و میزان کف‌تراشی راهرو چقدر باید باشد.»
وی افزود: «بعد از حفر چاه زه‌نما و مشخص شدن سطح ایستابی، عمود بر جریان خطوط رودخانه، یک پشته یا یک راهرو به طول حدود ۳۰ تا ۵۰ متر حفر می‌کنیم و ان‌شاءا... به آنچه که مورد انتظارمان بوده و هست خواهیم رسید.»
آب هست؛ باید هدایتش کنیم
پدر قنات ایران بیان کرد: «قنات یک سازه حساس و آسیب‌پذیر است و به دلیل این که در زمین طبیعی حفر شده، بعضی جا‌ها زمین سست و بعضی جا‌ها سخت است. بعضی جا‌ها قلوه سنگ‌های درشت سیلابی هست و بعضی جا‌ها گِل رُس.
لایه‌های مختلف زمین فرق می‌کند و در نتیجه شاید ما به چشم نبینیم و نتوانیم لمس کنیم. اما این واقعیت وجود دارد که در لایه‌های متفاوت‌الجنس آب گم و گمراه می‌شود و ما باید بتوانیم آن را به مسیر درست هدایت کنیم.»
وی افزود: «آب زیرزمینی رشته خاصی از علوم است که با چشم دیده نمی‌شود.
کارشناس آب زیرزمینی باید یک مفسر خوب باشد؛ پدیده‌های روی زمین را ببیند، با چشم برانداز کند و بعد بتواند آن را به طور صحیح تجزیه و تحلیل کند. طبیعت را ببیند که کوه‌ها کجاست، فاصله‌اش با دشت چقدر است، شیب و بافت زمین چقدر است، پوشش گیاهی داریم یا نه، چاه‌هایی اطراف هست یا نه و وقتی همه این‌ها را دید، آن وقت تفسیر کند که در عمق ۲۰ متری، ۳۰ متری، ۵۰ متری، ۲۰۰ متری و حتی ۳۰۰ متری (مثل قنات گناباد) چه می‌گذرد.»
آب قابل پیش‌بینی
پروفسور تفتی با بیان این که این کوه و این قنات قطعاً آب دارد، گفت: «الآن گِل‌ها مرطوب و خمیری و اشباع از آب است.یعنی ما الان در آب هستیم.
فقط باید در عمق ۳۱ تا ۳۵ متری آن را پیدا و به سمتی که دلمان می‌خواهد هدایت کنیم. میزان آب نیز قابل پیش بینی است؛ وقتی ما عرض رودخانه را داریم، ضخامت سفره یا ضخامت لایه اشباع را داریم، T منطقه یا ضریب قابل انتقال آب را داریم، به راحتی می‌توانیم تشخیص دهیم چه حجمی از آب از اینجا عبور خواهد کرد. هر چند هنوز حساب نکرده‌ایم و منتظر بودیم یک کاری شروع شود و ببینیم به چه نتیجه‌ای می‌رسیم و باید روی چند شاخه کار کنیم.»
وی عنوان داشت: «انتظار داریم صنایع محل و سازمان‌هایی که می‌توانند کمک کنند، خیرین، جهاد کشاورزی استان که نظر بسیار مساعدی نسبت به این قنات دارد، پیگیری‌های دلسوزانه نماینده مجلس و همه و همه دست به دست هم دهد تا منابع مالی مورد نیاز تأمین شود و توقفی در ادامه کار نداشته باشیم. الان بیشتر از یک ماه است که کار شروع شده و حدود ۳ یا ۴ ماه دیگر کار ادامه می‌یابد و امیدواریم تا قبل از دهه فجر این قنات به آنچه که مورد نظر بوده و هست برسد.»
مهندس سجاد قره‌چاهی نیز که از ۵ سال پیش پیمانکار این قنات است و روی آن کار می‌کند، اظهار داشت: «برای دو سال اول هیچ مبلغی جز دستمزد کارگر ندادند. بیشتر از ۲۰ سال است که روی این قنات هیچ کاری انجام نشده، پشته‌ها پر از گل و لای است که به علت گذشت زمان سفت شده و شکل ساروج به خود گرفته و باید خالی شود. سپس باید به جا‌هایی برسیم که می‌خواهیم نوبُر بزنیم و حفاری جدید داشته باشیم.
در حفاری جدید آب هست و انتظار می‌رود بعد از چند ماه حدود ۶ اینچ آب بیرون بیاید.»
درود بر مهندس سجاد قره چاهی 
