دکتر مختار کمیلی / نیریزپژوه
یکی از بانوان فرهیخته و کوشا در گسترش فرهنگ (آموزش و پرورش) نیریز، جاودانه یاد، بهشتیروان، «معصومه فاتح» ملقب به «زینتالملوک» بوده است.
زندهیاد معصومه فاتح در سال 1286 خورشیدی زاده شد. پدر وی زندهیاد «مسعودالدوله» و مادرش بانوی نیکوکار، فرخندهیاد، «مریم سلطان» ملقب به «نزهتالملوک» است که این لقب سالها، آذینبند تنها دبیرستان دخترانه شهر، دبیرستان «نزهت» بود. نگارنده سالها پیش در مقاله: «نزهتالملوک بانوی نیکوکار» چاپ شده در هفتهنامه عصر نیریز، زندگینامه نزهتالملوک را نوشت و اشعاری که شهاب و عمان نیریزی در ستایش و درگذشت دختر فتحعلیخان سرودهاند، منتشر کرد.
معصومه فاتح، به همسری امیرحسینخان فاتح ملقب به معاونالدیوان درآمد و از او صاحب سه پسر: هوشنگخان، مسعودخان و جهانگیرخان و دو دختر: فاطمه و مریم گردید.
معصومه فاتح از بانوان روشنفکر نیریز در روزگار خود بوده است. او برای اینکه فرزندان نیریز از ادامه تحصیل در دوره دوم دبیرستان باز نمانند، سعی بسیار در افتتاح این دوره در نیریز داشت. طبق نامهای که در اختیار نویسنده است، نیریز تا سال 1336 خورشیدی از دوره دوم دبیرستان محروم بود. در این سال، خجستهیاد معصومه فاتح تعهد مینماید که سالیانه فوقالعادهای به مبلغ سی هزار ریال به دبیرانی بپردازد که حاضر باشند در نیریز انجام وظیفه کنند. متننامه اینگونه است:
وزارت فرهنگ
اداره فرهنگ شهرستان فسا
گزارش تقدیم به مقام عالی وزارت
محترماً به عرض میرساند- اهالی نیریز با اظهار علاقه مصرانه تقاضای افتتاح دوره دوم دبیرستان دارند و رونوشتنامه مورخ17/9/36 بانو معصومه فاتح که به پیوست تقدیم میشود و ضمن آن تعهد پرداخت فوقالعادهای معادل سالیانه سی هزار ریال به دبیرانی که حاضر به انجام وظیفه به نیریز باشند نموده که نمونهای از علاقهمندی این بانو به توسعه فرهنگ محل میباشد. برای اینکه به تقاضای این بانوی فرهنگ دوست و سایر اهالی جواب مثبت داده شود از مقام معظم وزارت استدعا دارد به منظور اعزام یک نفر لیسانسیه زبان انگلیسی ویک نفر لیسانسیه طبیعی یا فیزیک امریه عالی شرف صدور یابد تا با کمک یک نفر لیسانسیه شیمی محلی که داوطلب استخدام آنجاست ترتیب افتتاح کلاس چهارم طبیعی در آن محل داده شود.ص
رئیس فرهنگ شهرستان فسا-ابطحی
رونوشت به انضمام رونوشت بانو معصومه فاتح به منظور عطف توجه مخصوص و جهت استحضار ایفاد میگردد.ص
*****
در تداوم همین حرکت فرهنگی، بانو معصومه فاتح، قطعه زمینی را جهت احداث دبیرستان دخترانه که به نام مادرش نزهتالملوک مزین میگردد اهدا میکند.این دبیرستان که یادگار آن بانوی فرزانه بود، تا چند سال پیش، پا بر جا بود؛ اما و اما و دریغا که به بهانه احداث خیابان نیمی از این دبیرستان را تخریب کردند تا جایی برای پارک ماشینها بگشایند. در حالی که در 50 قدمی مدرسه پارکینگ بزرگی است.
تفو بر تو ای چرخ گردون تفو
افزون بر این، فرزانه بانوی شهر، در احداث خانه پیشاهنگان نیریز نیز پیشگام بوده است. او به این منظور 500 متر مربع زمین به بهای 270000ریال (بهای نصف قیمت زمین) به سازمان پیشاهنگی پیشکش مینماید. نامه سپاسگزاری از بانو فاتح به تاریخ 3/4/47 چنین است:
سازمان ملی پیشآهنگی ایران
سازمان پیشاهنگی استان هفتم-شیراز
سرکار خانم معصومه فاتح
اقدام خیرخواهانه شما در امر واگذاری مقدار 500 مترمربع زمین به بهای 270000 ریال جهت خانه پیشاهنگان شهرستان نیریز موجب امتنان این اداره کل و مسئولین پیشاهنگی استان فارس میباشد. شورای پیشآهنگی استان فارس صمیمانه از نیت پاک و اقدام خداپسندانه آن بانوی محترم اظهار قدردانی و تشکر مینماید.
مدیر کل آموزش و پرورش و نایب شورای پیشآهنگی استان فارس- جدلی
*****
به گفته آقای محمد علی پیشاهنگ، زمین اهدایی بانو فاتح برای خانه پیشاهنگان نیریز، زمینی است که اداره فرهنگ (آموزش و پرورش) بر آن بنا نهاده شده بود. این قطعه زمین در خیابان امام خمینی سرکوچه کاروانسرای سروی واقع است. بعداً خانه پیشاهنگان نیریز به مکانی در خیابان آیتا... طالقانی، مکان کنونی اداره منابع طبیعی، مقابل مخابرات منتقل میشود و پس از آن به محلی جنب میدان بیمارستان شهدا .
اولین رئیس سازمان پیشاهنگی نیریز مرحوم صمدآقا آزاد و سپس آقای محمدعلی پیشاهنگ و در نهایت آقای محمد یاربی در سال 1357 بوده است.
نکوداشت نام معصومه فاتح، نکوداشت دانش و دانشیزنان این شهر است. پاسداشت نام بانو فاتح، وظیفه همه فرهنگدوستان نیریز، بویژه معلمان و پزشکان و باسوادانی است که از مساعی بانو، برای گرفتن دیپلم آواره شهرهای دیگر نشدند و یا به ناچار تن به ترک تحصیل ندادند.
دفتر عمر پر برکت بانو در بهار سال 1351 بسته شد اما دفتر دانش و هنر این شهر از مساعی او تا ابد گشوده است. خاکجای بانو فاتح در صحن امامزادگان(ع) است. عبارات زیر مزار او را مزین نموده:
هوالباقی
ارادتش به سیدالشهداء امام شیعیان حسین(ع) چنان بود که در خاکپای عزاداران حسینی خفته است. آرامگاه ابدی مرحومه مغفوره معصومه فاتح فرزند مرحومان مسعودالدوله و نزهتالملوک، تولد 1286- وفات 29 اردیبهشت ماه 1351.
نظر شما
غیر قابل انتشار: ۰
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۱
روحش شاد و بهشت برین جایگاهش باد،،
نظر شما