کافه کتاب
با خبر شدیم کتاب پلنگان نیریز به همت محمدعلی پیشاهنگ پژوهشگر نامآشنای تاریخ و فرهنگ فارس و نیریز منتشر شده است.
امین رجبی : وی در این کتاب 215 صفحهای، مطالب مختلفی درباره دره زیبا و پرماجرای پلنگان به تحریر درآورده است.
پلنگان برای اهالی نیریز فقط یک منطقه کشاورزی و تفریحی نیست بلکه در ذهن و زبان مردم دارای ماجراهای تاریخی فراوانی است که سینه به سینه نقل شده و به زمانه ما رسیده است. اکنون برای نخستین بار است که مجموعهای از ابعاد طبیعی، زیستی، اعتقادی، و تاریخی آن در یک کتاب گرد میآید.
پیشاهنگ خود فرزند پلنگان است و اجداد او در این دره دارای ملک بودهاند و خود نیز از کودکی با پلنگان و مردمان و چشمهساران و درختان و پرندگان و جانورانش زیسته.
کتاب بیشتر محتوای تاریخی دارد و در کنار آن از رودها و چشمهها و باغها و گیاهان و جانوران پلنگان نیز سخن به میان آمده است.
آنچه کتاب را خواندنی میکند، شرح چند ماجرای تاریخی است که بر پلنگان رفته و به یادگار مانده؛ از جمله: جنگ سید یحیی با حاج زین العابدین خان حاکم نیریز، جنگ اتابک جلالالدین چاولی خوانسالار با ملوک شبانکاره، ماجرای باج گرفتن از مالکین پلنگان، آمدن نظام الدین حسن با سپاهش از پلنگان به نی ریز، و ...
حُسن کتاب علاوه بر گردآوری مطالب مربوط به پلنگان در یک جا برای نخستین بار، ذکر برخی ماجراهاست که قبلاً کمتر شنیده شده و در سینه افراد محفوظ بوده و با اهتمام جناب پیشاهنگ مکتوب و ماندگار شده که کاری است بس مهم و ارزشمند.
اما کتاب عیبهایی نیز دارد. از جمله این که ساختار مرتب و موزونی ندارد و این نیست که از یک جا آغاز و به جایی پایان یابد. مطالبِ تاریخی گاهی در میانه مطالب مربوط به زیست بوم آمده و بلعکس که موجب آزار خواننده میشود و جلو انسجام ذهنی او در حین مطالعه را میگیرد. در صفحات پایانی کتاب نیز مطالب و عکسهایی آمده که به نظر میرسد جای آنها در این کتاب نیست. مطالب تاریخی کتاب بعضاً فاقد منبع است. غلطهای تایپی و ویرایشی کتاب نیز کم نیست.
امید میرود در چاپهای بعدی این نقایص رفع شود.
ما باید قدردان کسانی چون جناب پیشاهنگ باشیم که در زمانهای که فرهنگ بومی در بوته فراموشی و خاموشی است، همت میکنند و با هزینه شخصی و صرف وقت و توان و انرژی نمیگذارند آخرین شعلههای شمع فرهنگ خاموش شود.
چنین کاری را ارج مینهیم و به نویسنده آن دست مریزاد میگوییم.
با هم بخشی از کتاب را می خوانیم:
حاج محمدحسن ضمیری (1310-1/2/1380خورشیدی) فرزند حاج محمد، فرزند ملاحسن، فرزند کربلایی محمدتقی بناکننده مسجد حاج مهدی (و دو برکه و وقف زمین هنرستان باهنر) فرزند جعفر خیاط جهرمی فرزند محمد، به نگارنده گفت در زمانهای گذشته جبل پلنگان مرتع ایلات بوده است. عشایر هنگامی که سرحد و گرمسیر میکردند زمان عبور آنها از دره پلنگان و برای رسیدن به داراب و لارستان ضرر و زیان زیادی به ملاکین میرسانیدند. نقل است که حاکم وقت نیریز جنت تراز، گویا محمدحسین خان، وجهی به سران ایلات میدهد و منطقه پلنگان را خریداری میکند و به اهالی نیریز میگوید: بروید برای خودتان درخت غرس کنید و صاحب آن شوید به همین خاطر عدهای به این فرمان گردن مینهند و درختان فراوان انجیر، بادام، انگور و... در آنجا مینشاند و صاحب انجیرستان، بادامستان و تاکستان و... میشوند.
محمدرضا عمان شاعر و خوشنویس نیریز (1249-اسفند 1320 خورشیدی) فرزند حاج آقا (بناکننده مسجد حاج آقا در کوچه شیخ علی قاضی و برکه زیر ساباط بین کوچه هفت پیچ و خواجهها) فرزند لطف الله در سال ۱۳۰۶ خورشیدی در مورد تعداد درختان انجیر، بادام و رز( انگور) مینویسد: از حد تقریر بیرون است.
کتاب پلنگان چاپ انتشارات سیوند، در دکه مطبوعاتی آقای افراسیابی واقع در ابتدای خیابان طالقانی برای فروش عرضه شده است.
نظر شما