خنک نگه داشتن موتور خودرو در هوای گرم

گرم‌ترین روز‌های سال در راه است. گرمای شدید هوا فشار زیادی روی قطعات خودرو وارد می‌کند. خودرو‌های امروزی  با در نظر گرفتن چنین شرایطی تولید شده و در بدترین شرایط محیطی تست و بررسی می‌شوند. به همین خاطر اکثر خودرو‌های مدرن عملکرد مناسبی در هر شرایطی دارند و سیستم خنک کاری آنها از توانایی کافی برای خنک نگه داشتن موتور خودرو برخوردار است. با این وجود شاید در برخی مواقع شاهد بالا رفتن دمای آب موتور باشید. به همین خاطر می‌خواهیم به شما روش‌های خنک نگه داشتن موتور در هوای گرم تابستان را آموزش دهیم.

*****
بررسی منظم سطح مایع خنک‌کننده

بررسی منظم سطح مایع خنک‌کننده موتور اهمیت زیادی دارد. این مایع نقشی کلیدی در جلوگیری از داغ کردن موتور خودرو و عملکرد بهینه آن خواهد داشت. در بحث داغ کردن موتور، ضدیخ و روغن فاکتور‌های اساسی هستند.

ضدیخ یا مایع خنک‌کننده به‌طور مستقیم روی راندمان سیستم خنک‌کننده تأثیر دارد و به همین خاطر باید آن را همواره بررسی کرد. روغن‌موتور هم نقش مهمی در خنک نگه داشتن موتور دارد چراکه باعث روان کاری قطعات و کاهش اصطکاک می‌شود و درعین‌حال گرمای ناشی از کارکرد قطعات را دفع می‌کند. کمبود روغن‌موتور باعث افزایش گرما در برخی قطعات شده و درعین‌حال روغن بی‌کیفیت و کثیف نیز به خاطر ویسکوزیته کم و خواص روان کاری ضعیف برای خودرو مضر است. پس در کنار ضدیخ باید همواره سطح روغن‌موتور را نیز بررسی نمود.

بررسی سیستم خنک‌کننده

سیستم خنک کننده نقش اصلی را در حفظ دمای مطلوب موتور بر عهده دارد. سیستم خنک‌کننده با دفع گرما از موتور این کار را انجام می‌دهد. از جمله اجزای سیستم موردبحث می‌توان به رادیاتور، مایع خنک‌کننده، واترپمپ، ترموستات و ... اشاره کرد. اگر هریک از این قطعات از کار بیفتند ظرفیت خنک کاری سیستم کاهش خواهد یافت و به همین خاطر بررسی مداوم آن امری ضروری است.

رانندگی نرمال و فشار نیاوردن به موتور

در هوای گرم تابستان، باید با خودرو مدارا کرد. در این فصل از سال به کرات شاهد سفر‌های تابستانی با حضور تمامی سرنشینان و صندوق‌عقب پر هستیم. از طرفی برخی رانندگان هم به خودرو فشار مضاعف وارد کرده و دور موتور را بالا می‌برند. چنین سناریو‌هایی به راحتی می‌تواند سیستم خنک کاری خودرو را تضعیف کرده و منجر به داغ کردن موتور شوند. در این شرایط بهترین کار راندن خودرو با دور موتور مناسب است. نکته دیگر اینکه کارکردِ درجایِ موتور نیز در هوای گرم می‌تواند باعث داغ کردن آن شود.

راه‌های خنک‌کاری موتور روشن کردن بخاری

اگر مشاهده کردید موتور خودرو داغ کرده می‌توانید بخاری را روشن کنید تا دمای موتور کاهش یابد. این روش در خودرو‌هایی که ترموستات گیر کرده و یا رادیاتور گرفته شاید تا حدی جواب دهد.  

زیرا بخاری خود یک رادیاتور کوچک‌تر است که بر ظرفیت خنک کاری موتور می‌افزاید. البته روشن کردن بخاری در زمانی که واترپمپ از کار افتاده مؤثر نخواهد بود، زیرا جریان مایع خنک‌کننده محدود شده است.

پارک خودرو و خاموش کردن موتور

در برخی موارد رانندگی با سرعت پایین‌تر یا روشن کردن بخاری جواب نخواهد داد و دمای موتور همچنان افزایش خواهد یافت. این مورد اکثراً زمانی رخ می‌دهد که واترپمپ خراب شده یا میزان مایع خنک‌کننده پایین است و یا مشکلاتی همچون گرفتگی رادیاتور، گیر کردن ترموستات و نشتی در سیستم خنک‌کننده وجود دارد. اگر با چنین شرایطی مواجه شدید بهترین کار توقف در محلی امن و خاموش کردن موتور است. البته پس از خاموش کردن موتور، استارت را در وضعیت ON قرار دهید، زیرا باعث می‌شود فن رادیاتور فعال مانده و رادیاتور و بلوک موتور را خنک کند. پس از چند دقیقه کاپوت را بالا بزنید تا هوای گرم سریعاً از موتور خارج شود. دقت داشته باشید که بررسی سیستم خنک‌کننده در این زمان بسیار خطرناک است، زیرا مایع خنک‌کننده کاملاً تحت‌فشار است و دمای بالایی دارد. حتی به باز کردن در رادیاتور هم فکر نکنید چراکه احتمال خروج پرفشار آن از رادیاتور و سوختن سر و صورت شما وجود دارد. زمانی که موتور خودرو خنک شد رادیاتور را باز کرده و آب مقطر و مایع خنک‌کننده را به آن اضافه کنید و استارت بزنید. اجازه دهید موتور کار کرده و به دمای مناسب برسد. اگر دمای موتور در محدوده نرمال باقی ماند با سرعت پایین شروع به حرکت کنید، اما همواره دمای آب را در نظر داشته باشید.

استفاده از افزودنی‌های مایع خنک‌کننده

چنین موادی تأثیری روی سلامت سیستم خنک‌کننده خودرو ندارند، اما باعث افزایش ظرفیت خنک کاری آن شده و شاید در خودرو‌های پرفورمنس (=عملکرد مطلوب خودرو در رانندگی) مفید باشند. این افزودنی‌ها از موادی استفاده کرده‌اند که تنش سطحی مایع خنک‌کننده را کاهش می‌دهند. به‌عبارت‌دیگر، مواد موردبحث حباب‌های بسیار کوچک مایع را از بین برده و به همین خاطر تماس با قطعات را بهبود می‌بخشند. نتیجه این کار پایین آوردن دمای قطعات کلیدی همچون سر سیلندر است. مزیت‌های دیگری نیز وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به وجود مواد ضد خوردگی در افزودنی‌ها اشاره کرد. این مواد می‌توانند طول عمر قطعات فلزی همچون رادیاتور، واترپمپ و حتی بلوک موتور را افزایش دهند. البته به همراه این افزودنی‌ها باید از آب مقطر استفاده کرد.

استفاده از رادیاتور بزرگ‌تر

احتمالاً استفاده از رادیاتور بزرگ‌تر در یک خودروی استاندارد ضروری نیست، زیرا شرکت خودروساز همه شرایط را برای تولید خودرو و ظرفیت سیستم خنک کاری آن در نظر گرفته است؛ اما هرگونه تیونینگ موتور برای استخراج قدرت بیشتر می‌تواند باعث تولید گرمای بیشتری شود، چیزی که از ظرفیت سیستم خنک‌کننده بالاتر خواهد بود.

در این حالت نصب رادیاتور بزرگ‌تر می‌تواند مفید باشد، زیرا سطح بزرگ‌تری برای دفع گرما دارد؛ به‌عبارت‌دیگر رادیاتور بزرگ‌تر دمای موتور را سریع‌تر کاهش می‌دهد. البته چنین قطعه‌ای می‌تواند باعث افزایش وزن خودرو شده و تأثیر منفی روی هندلینگ و مصرف سوخت آن بگذارد. همچنین رادیاتور بزرگ‌تر روی آیرودینامیک خودرو تأثیر دارد. درهرصورت باید زمانی از چنین قطعه‌ای استفاده کرد که ضروری باشد.

استفاده از خنک‌کن روغن

خنک‌کن روغن قطعه استاندارد اکثر خودرو‌های مدرن نیست هرچند در برخی مدل‌های مجهز به گیربکس اتوماتیک دیده شده است. البته از زمانی که خودروسازان شروع به استفاده از خودرو‌های کم‌حجم و توربو کرده‌اند خنک‌کن‌های روغن همه‌گیر شده‌اند. همان‌طور که درباره رادیاتور بزرگ‌تر گفته شد، خنک‌کن روغن نیز می‌تواند قطعه‌ای مفید برای خودرو‌های پرفورمنس و تیونینگ شده باشد. این قطعه دمای روغن را پایین می‌آورد و راندمان آن در دفع گرما از قطعات مهمی همچون پیستون و رینگ پیستون را افزایش می‌دهد. خنک‌کن روغن می‌تواند از داغ کردن موتور جلوگیری کرده و طول عمر قطعات را نیز بیشتر کند.

استفاده از واترپمپ بهتر

یکی دیگر از روش‌های خنک نگه داشتن موتور در هوای گرم استفاده از واترپمپ قوی‌تر است. این قطعه باعث به حرکت درآمدن مایع خنک‌کننده در سیستم خنک کاری خودرو می‌شود. البته واترپمپ بزرگ‌تر می‌تواند در خودرو‌های اسپرت و ارتقا یافته به کار برود. چنین قطعه‌ای می‌تواند از تشکیل حباب جلوگیری کرده و راندمان سیستم خنک کاری را بالا ببرد. همچنین فشار بالای ناشی از نصب واترپمپ قوی‌تر جریان بهینه مایع خنک‌کننده را تضمین خواهد کرد.

استفاده از پوشش سرامیکی اگزوز

آخرین روش برای خنک نگه داشتن موتور خودرو در هوای گرم استفاده از پوشش سرامیکی یا دیگر پوشش‌های مخصوص برای اگزوز است. این پوشش‌ها مانع افزایش دمای موتور می‌شوند چراکه مانعی بین منیفولد اگزوز و سایر قطعات هستند. همان‌طور که می‌دانید منیفولد به خاطر خروج هوای داغ از محفظه احتراق دمای بسیار بالایی دارد. به همین خاطر پوشش‌های سرامیکی می‌توانند به سیستم خنک‌کننده کمک کنند. طبیعتاً این پوشش‌ها مفید هستند، اما نباید انتظار معجزه داشته باشید. از طرفی استفاده از این پوشش‌ها باعث افزایش طول عمر لوله‌ها و بست‌ها شده و درعین‌حال از خوردگی لوله‌های اگزوز و منیفولد نیز جلوگیری می‌کنند.