ایام امتحانات همیشه با استرس، فشار روانی و تلاش برای موفقیت همراه است. در این دوره حساس، تغذیه مناسب و رعایت اصول سلامت می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در عملکرد ذهنی، تمرکز، و انرژی بدن ایفا کند. در این مطلب به اصول تغذیه سالم، مثال‌های کاربردی، و هشدار درباره مصرف دارو‌های شیمیایی مانند ریتالین می‌پردازیم.
صبحانه مقوی و متعادل
صبحانه مناسب سطح قند خون را ثابت و انرژی لازم برای فعالیت‌های فکری فراهم می‌کند.
مانند:
نان سبوس‌دار با پنیر کم‌نمک و گردو. یا ترکیب ماست با میوه‌هایی مانند موز، سیب و مقداری عسل و یا تخم‌مرغ آب‌پز همراه با گوجه و خیار.
میان‌وعده‌های سالم
به جای خوراکی‌های پرچرب یا قندی (چیپس، پفک، شکلات)، میان‌وعده‌هایی مغذی مصرف کنید: میوه‌های تازه مانند پرتقال، سیب یا موز، مغز‌ها مانند بادام، گردو یا تخمه آفتابگردان، سبزیجات خام مثل هویج یا کرفس یا چند عدد خرما یا کشمش برای تأمین انرژی طبیعی.
آب‌رسانی کافی
کمبود آب باعث خستگی، سردرد و کاهش تمرکز می‌شود. مصرف آب ساده یا دمنوش‌های گیاهی مانند بابونه و نعنا بسیار مفید است. نوشیدنی‌های شیرین یا نوشابه‌ها را محدود کنید و از مصرف زیاد قهوه و چای پررنگ پرهیز نمایید تا دچار بی‌خوابی و اضطراب نشوید.
ناهار و شام کامل
ترکیبی از پروتئین (مرغ، ماهی، تخم‌مرغ یا حبوبات)، کربوهیدرات پیچیده (برنج قهوه‌ای، نان سبوس‌دار)، و سبزیجات پخته یا خام، مصرف چربی‌های سالم مانند روغن زیتون یا آووکادو توصیه می‌شود.
خواب کافی و استراحت
خواب منظم و کافی (۷ تا ۸ ساعت) باعث تثبیت حافظه و بهبود تمرکز می‌شود. استفاده از گوشی یا مطالعه تا دیر وقت کیفیت خواب را کاهش می‌دهد.
ورزش سبک
پیاده‌روی کوتاه، حرکات کششی یا حتی چند دقیقه نرمش در منزل، استرس را کاهش داده و ذهن را آماده‌تر می‌کند.
هشدار نسبت به مصرف خودسرانه دارو‌ها مانند ریتالین
متأسفانه برخی دانش‌آموزان و دانشجویان برای افزایش تمرکز یا بیدار ماندن طولانی‌مدت، به مصرف دارو‌های شیمیایی مانند ریتالین (متیل‌فنیدیت) روی می‌آورند. این دارو که معمولاً برای درمان اختلال کم‌توجهی- بیش‌فعالی (ADHD) تجویز می‌شود، دارای عوارض جدی است و نباید بدون نظر پزشک مصرف شود.
عوارض ریتالین شامل:
۱- بی‌خوابی و اضطراب شدید
۲- تپش قلب، افزایش فشار خون و خطر سکته
۳- کاهش اشتها و سوءتغذیه
۴- وابستگی روانی و حتی جسمی.
استفاده از این دارو بدون تجویز پزشک، علاوه بر آسیب‌های جسمی و روانی، در نهایت ممکن است باعث کاهش توانایی‌های ذهنی و تمرکز شود.
در ایام امتحانات، تغذیه سالم و سبک زندگی مناسب بهترین راه برای موفقیت و حفظ سلامت است. پرهیز از دارو‌های شیمیایی و استفاده از مواد غذایی طبیعی و سالم، به شما انرژی، تمرکز و آرامش بیشتری خواهد داد.
