وضعیت مسکن چه به لحاظ اجاره و چه خرید بسیار سخت و برای برخی غیر ممکن شده است.
متأسفانه هم اجاره و هم قیمت مسکن از ۵ سال گذشته تاکنون حدود ۱۰ برابر شده.
اجرای طرح‌های مسکن دولت‌ها هم نتوانسته آنچنان که باید از تقاضای موجود بکاهد.
از چند سال پیش طرح احداث خانه‌های کوچک ۲۵ متری هر از گاهی مطرح می‌شود، اما بامخالفت دستگاه‌هایی مانند وزارت راه و شهرسازی و در مواردی هم بخش خصوصی روبرو شده، اما واقعیت چیز دیگری است.
وقتی با واقعیت‌هایی همچون موارد زیر روبرو هستیم:
- یک دلیل کاهش ازدواج نداشتن مسکن است.
- هزینه بسیار سنگین اجاره، بالای ۵۰ درصد درآمد خانوار را به خود اختصاص داده و در نتیجه با سوء تغذیه، کاهش سطح بهداشت و درمان
- که تعداد بیماران را افزایش می‌دهد - کاهش سطح آموزش و حتی رشد نرخ بی‌سوادی و ... مواجه هستیم.
- هزینه احداث مسکن تحت تأثیر تورم لجام گسیخته آنقدر دائم افزایش می‌یابد که انبوه‌سازان تمایل به احداث مسکن ندارند.
- وام‌های بانکی چه میزان آن‌ها و چه سودشان مشکلی را نمی‌گشاید.
- آمار کل خانوار‌ها امسال به ۲۶/۳۸۴/۰۰۰ رسیده و طبق اعلام مرکز آمار ایران ۲۴.۵ میلیون نفر مستأجرند؛ یعنی ۶ میلیون و ۱۲۵ هزار خانوار بدون مسکن داریم.
(اگر تعداد متوسط اعضای خانوار را ۴ بگیریم.
هرچند جمعیت شناسان بُعد فعلی خانوار را ۲/۳ اعلام می‌کنند) در واقع ۲۳.۲ درصد خانوار‌های کشور فاقد مسکن هستند.
- تورم فزاینده قدرت پس‌انداز را از مردم گرفته و لذا قادر به پس‌انداز مسکن نیستند.
علاوه بر آن ارزش پس‌انداز در حال کاهش است.
(به میزان نرخ تورم)
- با پدیده‌های نوظهوری مانند اجاره پشت‌بام و اجاره آپارتمان اشتراکی یا چند خانواری روبرو هستیم.
بایدگفت با بحران مسکن روبرو می‌باشیم.
گزارش‌های میدانی که هفته‌نامه نی‌ریزان فارس تهیه و منتشر کرده نیز این بحران را نشان می‌دهد.
چه باید کرد؟
راهکار فوری این است که سطح زیربنا را به شدت کاهش دهیم.
وقتی بسیاری خانوار‌ها دنبال سرپناهی در حد ۱ تا ۲ اتاق هستند یا دنبال خانه‌ای فرسوده، کلنگی و غیر قابل سکونت، بالا بردن میانگین زیربنا یا حفظ میانگین مرسوم عقلانی نیست.
مردم، کارشناسان و دولت در گام اول باید نگاهی اورژانسی برای کنترل بحران کنند و توجهی به انتقادات مسکن ۲۵ متری نکنند و با شرایط ساده، بخش خصوصی، بانک‌ها و دولت اقدام به ساخت چنین مسکن‌هایی در تعداد انبوه کنند.
بدیهی است داشتن یک مسکن ۲۵ متری برای خانواری که در به در دنبال اجاره مسکن است و توان پرداخت اجاره‌های فعلی را ندارد، موهبتی بزرگ است.
وقتی نیاز فوری خانوار‌ها حل شد کم کم از طریق وام، پس‌انداز و ... تلاش می‌کنند مسکن بهتر و با مساحت بیشتری تهیه کنند و مسکن ۲۵ متری را به خانواری بفروشند که شدیداً به آن نیاز دارد.
در واقع هر میزان مسکن ۲۵ متر مربعی ساخته شود همیشه پر است و اولین گام برای خانوار‌های فاقد مسکن خواهد بود.
اروپای پس از جنگ جهانی دوم که بسیاری از شهر‌ها به ویژه مناطق مسکونیش ویران شده بود با تعداد زیادی خانوار بدون مسکن روبرو بود و از طرفی رزمندگان بازگشته از جنگ نیز خواهان ازدواج و مسکن بودند لذا از سال ۱۹۴۵ تا ۱۹۶۲ طرحی اجرا شد با عنوان «کمتر، بیشتر است» در این طرح با احداث خانه‌هایی نُقلی و بسیار کوچک بحران را کنترل و بر مشکل پیروز شد.
البته از بهترین معماری برای حفظ تنوع و زیبایی بهره گرفتند.
امید است هرچه سریع‌تر و با دقت بیشتر همه دست‌اندرکاران به هر طریق ممکن در راستای اجرای این طرح تلاش کنند و وقت بگذارند.
انشاءا...
شاد و سالم و موفق باشید
