چند روزی است که عکس گورخر تلف شده آسیایی در منطقه حفاظت شده بهرامگور، دست به دست میشد و آه از نهاد همه برمیآورد.
اما علی اکبر صفایی رئیس اداره پارک ملی قطرویه و محیطزیست نیریز تصویر منتشر شده را تکذیب میکند و میگوید: «تصویر منتشر شده در فضای مجازی شباهت بسیار به گزارشی دارد که چندی پیش درخصوص مارگزیدگی روی دست حیوان رصد شده بود.»
پارک ملی قطرویه در منطقه حفاظت شده بهرام گور محصور است، ۳۲ هزار هکتار از ۴۰۸ هزار هکتار مجموعه بهرام گور در منطقه حفاظت شده. زیستگاهی که به فراخور توپوگرافی در ارتفاعات دارای کل، بز، میش و قوچ است و در دشت گورخر دارد. طبق آخرین سرشماری صورت گرفته بیش از هزار رأس گورخر در دشت وجود دارد. آماری که نسبت به سنوات گذشته، بیش از ۱۰ درصد رشد داشته است.
صفایی از دو منبع آبی موقت و دائم در پارک ملی قطرویه میگوید: منبع دائمی به نام عینالجلال از سال ۱۳۵۱ تاکنون فعالیت داشته و هیچ مورد خشکیدگی از آن ثبت نشده است. ۱۵ منبع آبی دیگر به وسیله لولههای ۲۵ کیلومتری آب را از چشمه دائمی به آب انبار مرکزی و از آنجا به ۵ آبشخور به فواصل حدود ۵ کیلومتری میرسانند. آبشخورهایی که مخصوص حیات وحش است. اگر در این میان لولهای به دلایل مختلف آسیب ببیند، منبع اصلی قطع نمیشود.
به گفته این مسئول، سیستم آبی به گونهای طراحی شده که اگر یکی از این منبعهای آبی از کار بیفتد، بقیه آبشخورها یا آبانبارها در دسترس حیات وحش است. او میگوید که این منابع آبی شبانه روز توسط محیطبانان رصد میشود و آنها موظف هستند که این لولهها را چک کنند. هرگز خالی شدن یک آبشخور نمیتواند تهدیدی برای حیاتوحش باشد، زیرا به فاصله تقریباً کم از هم قرار دارند و حیات وحش منطقه به آنها دسترسی دارند. تاکنون موردی بر قطعی دائمی و مستمر طی سالهای اخیر وجود نداشته است.
وضعیت گورخر به گونهای است که برای تغذیه حتی تا چند ده کیلومتر پیمایش میکند تا به رویشگاه یا علفزار و منابع آبی برسد. اینگونه مختص مناطق گرم و خشک و وزن بالغ آن تا ۲۵۰ کیلوگرم است و با توجه به فصول مختلف آب مورد نیاز بدنش را مصرف میکند، اما عمده مشکل این حیوان در فصل گرما (خرداد تا شهریور) است.
به گفته صفایی، در پارک ملی قطرویه حیوانات و جانوران دیگر نیز زندگی میکنند که به صورت طبیعی برای این گونه تهدید محسوب میشوند. حیواناتی از جمله حیوانات درنده، جانوران گزنده، رقابتهای درون گونهای و سن و سال گورخر در این زمینه دخیل هستند. مارهای سمی، از قویترین نوع تهدید محسوب میشود که به راحتی میتواند گورخر را از پای درآورد.
او معتقد است: عکس منتشر شده در فضا مجازی، شباهت بسیار به گزارشی دارد که چند روز قبل با گزارش مارگزیدگی روی دست حیوان رصد شده بود، طی رصدهای صورت گرفته متوجه شده بودیم که ظاهراً سالم است، اما توان حرکتی ندارد. (عکسها و فیلمهای آن موجود و صورتجلسه شده بود.)
این مسئول میگوید: اگر ارتفاعات پارک ملی قطرویه را کسر کنیم، دشتی با وسعت ۱۵ الی ۲۰ هزار هکتار داریم که برای این گونه با جمعیتی بیش از هزار رأس گورخر کوچک است. هرچند آنها محصور نیستند و میتوانند به راحتی و آزادانه مهاجرت کنند، اما عوامل انسانی و عوامل طبیعی در تلفات این گونه بسیار مؤثر هستند. این حیوان قادر است بیش از ۱۰۰ کیلومتر را پیمایش و از منطقه خارج شده و باز هم به منطقه بازگردد.
به گفته صفایی، خارج از منطقه پارک ملی، باغ، روستا و قنوات وجود دارد. اگر هیچ منبع آبی در این محدوده نباشد، محیط زیست با تعبیه آبشخورها یا تانکر متحرک آبرسانی به حیات وحش را انجام میدهد.
او میگوید که بیش از ۵۰ سال از حفاظت این منطقه توسط محیطبانان میگذرد، آنان با تمام وجود شبانه روز برای حفاظت از این گونهها تلاش میکنند، درست نیست که با نوشتن جملهای در فضای مجازی، زحمات همکاران را به هدر میدهند. تصویر منتشر شده در خصوص خشکی آبشخورها را قویاً تکذیب میکنم و از تمام کسانی که این مطلب را خواندهاند، دعوت میکنم برای راستی آزمایی به بازدید از منطقه اقدام کنند.
رئیس اداره پارک ملی قطرویه، ادامه میدهد: در حیات وحش بخصوص پارکهای ملی، علوفهدهی مرسوم نیست. مگر در موارد خیلی خاص با نظارت مدیریت بحران و نظر کارشناسان، با مستندات علمی و فراخور حال حیات وحش، بتوان ورود کرد. البته انبارهای علوفه پشتیبان در این زمینه وجود دارد که برای شرایط بحرانی درنظر گرفته شدهاند.