اسبهای مرموز حادثه‌ساز در انتهای گردنه لای‌رز، حوادث متعددی را رقم زده‌اند. 
این اسبها که بر پایه شنیده‌ها تعداد آنها به ده‌ها رأس می‌رسد، در انتهای گردنه لای‌رز و در محدوده بین دو کارخانه سیمان سفید و خاکستری پراکنده‌اند و هر از گاهی با ورود آنها به جاده اصلی، باعث بروز حوادث ترافیکی شدید برای خودروهای عبوری می‌شوند که شرح آخرین حادثه، در شماره قبل منتشر شد.
حال این که مالک این اسبهای گران قیمت کیست و چرا آنها را بدون نظارت در چنین منطقه وسیعی رها کرده، خود جای سؤال دارد که در این شماره به جزئیات موضوع پرداخته‌ایم.
نتوانستیم صاحبشان را شناسایی کنیم
علیرضا میرزایی معاون فرماندار که خود دبیر شورای ترافیک شهرستان است، در این باره گفت: ««ما هم گزارش آن را دریافت کرده‌ایم و در حال پیگیری موضوع هستیم تا ببینیم مالک این اسبها کیست؛ ولی هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم.»
رئیس اداره منابع طبیعی نی‌ریز درباره شایعه وجود 200 رأس اسب در منطقه گفت: «من فکر می‌کنم حدود 30 رأس باشند. صاحب حدود 15 رأس از این اسبها دامداری است و در منطقه لای‌رز پروانه چَرا دارد. اما بقیه که اطراف کارخانه هستند، ظاهراً صاحب ندارند. به نظر می رسد وحشی باشند و به همین دلیل کسی نمی‌تواند آنها را بدزدد و فرار می‌کنند؛ چون مدت زیادی آنجا بوده‌اند، از حالت رام خارج شده‌اند.
من با این دامدار صحبت کردم. او گفت: یک نفر زمانی آمده آنها را رها کرده و دیگر دنبالشان نیامده است. او گفت اسبهای من نزدیک جاده نمی‌روند و در منطقه لای‌رز هستند.»
حامد جمالی افزود: «آقای سهامی نیز که حدود ۴۰ سال است در آن منطقه زندگی می‌کند و دامدار است، گفت: شخصی حدود ۵ سال پیش آمد و تعدادی اسب را به اینجا آورد. او پس از مدتی از این محل رفت و این اسبها تعدادشان زیاد شد. ظاهراً کسی کاری به کارشان ندارد و همین طور در منطقه رها هستند.»
وی با بیان این که تاکنون نتوانسته‌ایم صاحب اسبها را شناسایی کنیم، گفت: «باید برای این مسئله کاری کرد؛ چون به ویژه در شبها برای خودروها خطر زیادی دارد. من شاهد بعضی از این تصادفها بوده‌ام. به نظرم ما باید تحقیقات محلی را انجام دهیم و اگر مشخص شود متعلق به دامدار یا کسی نیست، با هماهنگی اداره راهداری و حمل و نقل جاده‌ای و سپس دستور دادستانی، یا مجوز شکار آنها گرفته شود یا این که زنده‌گیری شوند. »
اسبهای من نیستند
رضا حکایتی یکی از دامداران منطقه است که برخی می‌گویند اسبها متعلق به او است. اما حکایتی گفت: «اسبهای من در جاده و زیر ماشین نمی‌روند. اسبهایی که می‌بینید تصادف می‌کنند، برای کسانی است که هزینه خورد و خوراکشان را نداشتند و آنها را رها کرده‌اند. تعدادشان نیز حدود ۸ رأس است و مالکشان مشخص نیست. با هر کس هم تماس می‌گیریم، می‌گوید برای من نیست. دو ماه پیش یکی از اسبها را ماشین زد، آقای مهدی‌پور رئیس سابق منطقه حفاظت‌شده بهرام‌گور با من تماس گرفت و گفت چون کُره آن بالای سر لاشه مادرش ایستاده و کنار جاده خطر دارد، آن را ببرم. اما صاحب آن که یکی از دامداران منطقه بود، دو ماه بعد شاکی من شد که چرا آن را انتقال داده‌ام. ما فعلاً اینجا گله گوسفند و دو الاغ داریم که به چَرا می‌روند و برمی‌گردند. اسبهای من هم در یک اصطبل در حاشیه شهر نی‌ریز هستند.»
صمد سهامی یکی دیگر از دامداران منطقه است. او اما می‌گوید تعداد اسبهای بدون صاحب حداقل ۵۰ رأس است و چون در دشت پراکنده‌اند، شاید بیشتر هم باشند.
وی گفت: «الان به خاطر سرمای هوا و این که وحشی هستند، پایین نمی‌آیند. اما در فصل بهار و تابستان که به دنبال آب می‌گردند، به پایین دست روان می‌شوند و می‌توان آنها را دید.»
او پیشنهاد می‌کند دو سه رأس از آنها شکار شوند تا صاحبشان پیدا شود و خودش را نشان دهد.
رئیس اداره راهداری و حمل و نقل جاده‌ای نی‌ریز می‌گوید: «هر چیزی که ایمنی و امنیت تردد کاربران جاده را به خطر بیندازد، به ما ربط دارد و این موضوع هم شامل همین موارد است. ما مسئله را از طریق معاون فرماندار، بخشداری پشتکوه و مرکزی، جهاد کشاورزی و امور عشایری پیگیری کردیم؛ اما متأسفانه نتوانستیم صاحب این اسبها را پیدا کنیم. »
امیر شاهسونی افزود: «اگر بتوانیم صاحبشان را پیدا کنیم، با او مذاکره می‌کنیم که آنها را رها نکند و اگر قانع نشد، از طریق مراجع قضایی اقدام و پیگیری می‌کنیم. ما حتی با دادستان مکاتبه کردیم و او هم دستور داده که اینها جمع‌آوری شوند. اما مشکل این است که چون این اسبها مالکیت دارند و نگهداری از آنها هزینه دارد، کار ما نیست و هنوز نتوانسته‌ایم کاری برایشان انجام دهیم.»
او عنوان داشت: «ما به طور مرتب اسبها را در گشتهای راهداری می‌بینیم و سعی می‌کنیم آنها را از کنار جاده دور کنیم؛ اما دوباره برمی‌گردند. »
دستور دادستان
رئیس اداره محیط زیست نی‌ریز در این باره گفت: «اگر اسبها در منطقه آزاد باشند، باید شاکی داشته باشد تا دادگاه از محیط زیست بخواهد آنجا را بررسی کند و اگر واقعاً بلاصاحب باشند، دادگاه برای آن تصمیم می‌گیرد و حتی می‌تواند دستور اتلافشان را بدهد. اما به نظر من و بر پایه تجربه‌ای که دارم، هیچ وقت اسب نمی‌تواند بدون صاحب باشد. آنها را در فصل‌های خاصی رها می‌کنند و چون هیچ جانوری تهدیدشان نمی‌کند، به راحتی می‌چرند و زاد و ولد می‌کنند. بنابراین نمی‌شود گفت بلاصاحب؛ بهتر است بگوییم مجهول‌الصاحب. مطمئن باشید به محض این که کسی آنها را تهدید کند، به سرعت صاحبشان پیدا می‌شود.»
علی‌اکبر صفایی افزود: «اگر صاحب داشته باشند، موظف است آنها را نگهداری و مراقبت کند تا منجر به خسارت نشود. اگر هم در دسته وحشی‌ها باشند و محیط‌زیست اعلام کند که وحشی هستند، باید محیط‌زیست متولی آنها شود و فکری به حالشان کند. اما اگر در منطقه محیط زیستی مثل پشت سیمان خاکستری بوده و صاحب داشته باشند، آن زمان محیط زیست شاکی صاحب آن می شود. اگر هم بلاصاحب باشند، دستور از دادگاه گرفته می‌شود تا به بیرون منطقه هدایت و در جایی نگهداری شوند.»
علی‌اکبر شهسوار دادستان شهرستان نی‌ریز هم در این باره گفت: «چند روز پیش در این زمینه صحبت شد. ما گفتیم صاحب یا صاحبان اسبها شناسایی شوند و از طریق نیروی انتظامی اخطار لازم داده شود. اگر شناسایی نشدند، نیروهای هلال‌احمر آنها را جمع‌آوری کنند.»
