زادروز نورانی حضرت علی(ع) و روز پدر فرخنده باد
حجتالاسلام دکتر حسین سروش/ امام جماعت حسینیه ثاراله
سهشنبه 26 بهمنماه (13 رجب)، مصادف است با زادروز نورانی حضرت علی(ع) و روز پدر. دو روز بعد از آن نیز سالروز وفات بانوی صبر حضرت زینب(س) است. ضمن گرامیداشت یاد آن دو انسان برگزیده خداوند، نوشتار زیر تقدیم میگردد.
امروزه جامعه اسلامی ایران، با مشکلات عدیدهای خصوصا در حوزه اقتصاد و معیشت دست و پنجه نرم میکند. سزاوار است نکاتی بسیار آموزنده در موضوع صبر از نگاه حضرت علی(ع) تقدیم خوانندگان عزیز به ویژه نسل جوان جامعه شود تا با دریافت این رهنمودهای سازنده در برابر مشکلات و سختیها (که کم و بیش در زندگانی فرد فرد جامعه ما رُخ می نماید) بدانند که چگونه باید تحمّل کرد و از پس مشکلات برآمد.
آن حضرت در یکی از حکمتهای نهجالبلاغه میفرماید شما را به پنج چیز سفارش میکنم که اگر برای آنها شتران را با شتاب برانید و رنج سفر را به خاطر آنها متحمل شوید، سزاوار است. یکی از آن پنج چیز صبر است.
«بر شما باد به شکیبایی، که شکیبایی برای ایمان مثل سر است بر بدن، و همانطوری که بدن بدون سر ارزشی ندارد در ایمان بدون صبر هم خیری نیست (نهجالبلاغه / حکمت 82)»
این کلام حضرت نشان میدهد که صبر یکی از ارکان مهم زندگی انسان است. اما در نقطه مقابل اگر انسان اهل صبر و شکیبایی نباشد لاجرم گرفتار جَزَع و فَزَع (بیقراری، التماس) میشود و به خاطر مشکلات موجود دائماً افسرده و پریشان حال است. امیرالمؤمنین(ع) در این باره نیز میفرماید: « کسی را که صبر و شکیبایی نجات ندهد، بیتابی و بیصبری موجب هلاکت او خواهد شد. (نهجالبلاغه/ حکمت 189)».
از نگاه ایشان انسان باید صبر را سرلوحه زندگی خود قرار داده و با تکیه بر بردباری و شکیبایی در مسیر زندگی طی طریق نماید. حضرت این نوید و مژده را به اهل صبر و استقامت میدهد که نتیجه و پایان صبوری موفقیت و پیروزی خواهد بود. «انسان صبور، هیچگاه پیروزی را از دست نمیدهد هرچند که زمان آن طولانی شود. (نهج البلاغه/ حکمت 153)».
اما نکته قابل توجه در مسئله صبر در برابر مشکلات این است که انسان نباید دچار صبر منفعل شود. یعنی انسان نباید به بهانه صبر و شکیبایی دست از تلاش و کوشش و مطالبهگری بردارد. بلکه همزمان با شکیبایی و مقاومت باید با روحیه، مطالبهگری فعال و منطقی باشد. این درس را باید از سیره عملی دخت گرامی امیرالمؤمنین(ع)، عقیله بنی هاشم، زینب کبرا(س) آموخت. همو که در مکتب انسانساز پدر فارغالتحصیل شد و اوج هنر خویش را در مجلس دشمنان به نمایش گذاشت. وقتی با غرور و سربلندی تمام، مصائب کربلا را زیبا خواند و همزمان با این صبر و مقاومت، چنان خطبههایی در کوفه و شام خواند که مردم را به یاد خطبههای آتشین پدرش میانداخت.
آنچه که خداوند بر انسانها تکلیف نموده، صبر و شکیبایی در برابر مشکلات و مصائب است. ولی نباید فراموش کرد که خداوند ذلت هیچ انسانی را نمیپذیرد و صبر را در کنار عزتمندی و حق طلبی تکلیف نموده است.
از همین رو انسان باید تلاش کند تا بتواند فضیلت صبر را در خود پرورش داده و آن را تبدیل به ملکه ذهنی خود کند. چه اینکه صفت صبر ارتباطی با بدن قوی و نیرومند یا جسم چالاک و تنومند ندارد. بلکه یک حالت روحی و یک ویژگی درونی و به تعبیر علامه طباطبائی(ره) مصداقی از عزم و تصمیم جدی قلب است. (المیزان، ج16، ص326) صبر و استقامت، بیش از همه به نوع تفکر و جهانبینی انسان مربوط میشود. به نظر میرسد که صفت صبوری برخلاف صفت شجاعت که امری ذاتی و غیراکتسابی است، کاملاً اکتسابی و دستیافتنی است و با تربیت صحیح و در خانوادهای سالم و با ممارست میتوان فرزندان را به زیور زیبای شکیبایی و صبوری آراست.
نظر شما
