تعداد بازدید: ۱۷۶۳۴
کد خبر: ۱۱۶۰۰
تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۴۰۰ - ۰۷:۵۳ - 2021 20 December
رفیق نازنین‌مان، میرزاده، در توئیتر یادآوری کرد که شعر ایران ای سرای امید در کتاب فارسی کلاس پنجم با غلط منتشر شده است. چرخی زدم و دیدم انگار اشتباهی است فراگیر، به‌خصوص در بندِ پایانی آن. متن کامل و درستِ این ترانه‌ی میهنی مشهور هوشنگ ابتهاج (سایه) را در ادامه می‌آورم و سپس توضیحات خود سایه را درباره‌ی «شکفته باشِ» آخر شعر ـ که شش سال پیش در مقاله‌ مهدی فیروزیان در مجله‌ی بخارا منتشر شد.

ایران ای سرای امید
بر بامت سپیده دمید
بنگر کزین رهِ پُرخون
خورشیدی خجسته رسید
اگر چه دل‌ها پرخون است
شکوه شادی افزون است
سپیده‌ی ما گلگون است، وای گلگون است
که دست دشمن در خون است
ای ایران، غمت مَرِساد
جاویدان شکوه تو باد
راه ما راه حق، راه بهروزی‌ست
اتحاد اتحاد، رمز پیروزی‌ست
صلح و آزادی، جاودانه، بر همه جهان خوش باد
یادگار خون عاشقان، ای بهار!
ای بهار تازه جاودان، در این چمن شکفته باش!

مهدی فیروزیان در مجله‌ بخارا به‌طور مفصل به ترانه‌ی ایران ای سرای امید یا همان سپیده پرداخته، که بخشی از آن را که به همین اشتباه مربوط است و مستند به توضیحات خود سایه، در ادامه می‌آورم:

ترانه با این لخت به پایان می‌رسد: «ای بهار تازه جاودان درین چمن شکفته باش!» با توجه به این‌که در سراسر ترانه با قافیه‌پردازی درخشانی روبروییم، بی قافیه بودن این لخت، همواره برایم پرسش‌انگیز بوده است. به‌ویژه این‌که ترانه‌سرا دو لخت پیشتر از آن چنین سروده است: «صلح و آزادی جاودانه بر همه جهان خوش باد»، که پایان یافتن آن با واژه «باد» این گمان را نیرو می‌بخشد که در لخت پایانی هم «باد» باید به جای «باش» بنشیند.

شاید بر پایه‌ همین گمان بوده است که محمد معتمدی در کنسرتی که در سال ۸۷ به همراه لطفی و هم‌نوازان شیدا اجرا کرد، با دست بردن در ساختار ترانه‌ ایران ای سرای امید آن را چنین خواند: «این بهار تازه جاودان درین چمن شکفته باد!» (استاد ابتهاج را از این دخل و تصرف آگاه کردم و ایشان با چنین استدلالی آن را ناپسند دانستند: این صورت تازه چه بهتر از ترانه‌ من باشد و چه بدتر، درست نیست. چون ترانه در آغاز چنین نبوده و آنچه من گفته‌ام و مردم شنیده‌اند چیز دیگری است.)

هرچند در آن صورت هم از آن‌جا که واژه پیش از «باد» در دو لخت، قافیه‌ساز نیستند (خوش ـ شکفته)، «باد» را ردیف نمی‌توان دانست و چنین تصرّفی حتا این تصور را پدید می‌آورد که ترانه‌سرا دچار لغزش شده و قافیه‌ای نادرست به کار برده است. اما باید دانست که سایه آگاهانه از قافیه‌پردازی در این لخت پرهیز کرده است. آن‌گاه که انگیزه او را جویا شدم چنین گفت: ترانه باید در هماهنگی با آهنگ ساخته شود. در این آهنگ، هرجا ملودی تکرار شده، من با آوردن قافیه در ترانه آن قرینه بودن آهنگین را نشان داده‌ام و تکرارها را برجسته کرده‌ام. اما جمله‌ آخر از نظر ملودیک با همه جملات (از جمله لختی که با «شکفته باد» به پایان می‌رسد) فرق دارد. برای همین حتا در ترانه هم می‌بایست این تک بودن حس می‌شد.

برگرفته از وبگاه ادبی خوابگرد
غیر قابل انتشار: ۰
انتشار یافته: ۳
محمود صفاری بیدگلی
Canada
۲۲:۰۰ - ۱۴۰۱/۰۹/۲۱
0
0
درود به همهٔ دوستان و درود به روان پاک هرسه هنرمند خالق این اثر، اشادروانان، استاد لطفی، استاد سایه و استاد شجریان، اگر کسی بخواهد در هر اثری اعمال نظر کند، شایسته و بایسته است که حتماً نظر خود را با خالق اثر در میان بگذارد، حتی اگر نتیجهٔ نهایی زیباتر از اثر آغازین باشد.
Ar
Iran (Islamic Republic of)
۱۸:۴۱ - ۱۴۰۲/۰۱/۱۱
0
0
عالی است با سلام
جاودانه است
عاطف
Iran (Islamic Republic of)
۰۰:۳۲ - ۱۴۰۲/۱۰/۳۰
0
0
سلام ما فردا ۳۰ دی ۱۴۰۲ معلمان این شعر را ازمون می پرسه ویرایش حفظ کردن خیلیییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییییی سخت است
نظر شما
حروفي را كه در تصوير مي‌بينيد عينا در فيلد مقابلش وارد كنيد
پربازدیدها