چندی پیش در همین صفحه تصویر آبشار زیبای فصلی هفتحوض نیریز (کَل قنبری) را منتشر کرده و در توضیح آن نوشته بودند: «مجموعه آبشارهای #هفت_حوض در شهرستان نیریز قرار دارد».
مخاطبان زیادی آن را پسندیده و لایک کرده و نظراتی هم داده بودند. در این نظرات علاوه بر تحسین این زیبایی طبیعی، بسیاری پرسیده بودند: «کجاست؟»، «در کدام استان است؟»، «چطور میتوان به آنجا رفت؟». تعداد انگشتشماری هم پاسخ داده بودند که نیریز در استان فارس است.
حقیر کامنتی در زیر پست گذاشت و توضیحات کاملی از موقعیت شهرستان نیریز و آبشارهای هفت حوض و تارم و حتی چشمههای کوه قبله داد که تعدادی این نظر را لایک کرده و برخی هم تشکر کردند.
غرض از ذکر این ماجرا، یادآوری نکاتی است.
نیریزِ ما جاذبههای فراوانی دارد که به شایستگی معرفی نشده. در این کم کاری البته همه ما سهیم هستیم. از رسانهها گرفته تا ادارات مسئول و حتی مردم. اگر میخواهیم شهرستانمان را درست بشناسند، باید همه دست به دست هم بدهیم و به سهم خود در این کار سهیم شویم.
البته بزرگنمایی و تعصب بیجا در معرفی نیریز هم بینتیجه و نابجا است. گاهی وسوسه میشویم هر آدم بزرگی در طول تاریخ میبینیم به طریقی او را به نیریز منتسب کنیم.
امروز ابزارهای فراوانی برای معرفی جاذبههای نیریز وجود دارد و فقط منحصر به صدا و سیما نیست. بهترینِ آن اینستاگرام است که امکان اشتراکگذاری آسان و رایگان عکس و فیلم دارد و همه گروههای سنی در آن حضور دارند و به علاوه هنوز گرفتار فیلترینگ نشده است.
بر اساس آخرین آمار رسمی منتشر شده (گزارش سالانه we are social) در دیماه ۹۶، تعداد کاربران فعال ایرانی در اینستاگرام ۲۴ میلیون نفر یعنی یک سوم جمعیت کشور بوده است. تقریباً با یقین میتوان گفت اکنون این آمار به مراتب بالاتر رفته است.
برخی جاذبههای گردشگری نیریز واقعاً ناشناختهاند و حتی خودِ مردم نیز از آن بیخبرند.
برای نمونه درخت وُهل چند هزار ساله در جایی معروف به «سه وُهل» در منطقه خواجه محمودی نیریز. برای دیدن این درخت باید ارتفاعات کوه قبله و دور قلات در جنوب نیریز را پیمود و به سمت شهر ایج استهبان رفت. این مسیر در قدیم بسیار پر رونق بوده و حتی سنگچینهای عریضی وجود دارد که به احتمال محل عبور کاروانهایی بوده است. این درخت وُهل که افراد قدیمی میگویند دو درخت دیگر هم در کنار آن وجود داشته بسیار کهنسال و بلند است و باید ٤ نفر دست به دست هم بدهند تا دور تنه آن را بگیرند.
در ویکیپدیا درباره این نوع درخت که ما در نیریز «وُهل» میخوانیم آمده است: نوعی سرو کوهی است که اُرس یا وُرس نیز نامیده میشود. (جالب این که تصویر مربوط به معرفی درخت اُرس در ویکیپدیا، درخت کهنسال وُهل مسجد جامع کبیر نیریز است.) این درخت دارای عمر طولانی بیش از دو هزار سال است و در برابر بیماریها و انگلهای طبیعی بسیار مقاوم است. گونههای این جنس قادرند سرمای شدید و خشکی هوا را به خوبی تحمل نمایند. از دیرباز در فرهنگ ایران اُرس و سرو نماد جاودانگی و نامیرایی بودهاست و به شکل نگارگری ایرانی در سنگ نگارههای پیش از اسلام و در شکل نماد ترمه پس از اسلام در گستره هنرهای تجسمی ایران همواره نقش اساسی داشتهاست. درخت اُرس به خاطر رشد اندکی که دارد-کمتر از یک میلیمتر در سال- میتواند اگرچه با قطری به ظاهر کم، عمری دراز داشته باشد.
حال شما ببینید درخت وُهل نیریز با این قطر تنه و ارتفاع زیاد، چه عمر درازی دارد.
کاری که لازم است برای همین یک جاذبه انجام شود، در ابتدا تشکیل پرونده و ثبت ملی آن است که از وظایف نمایندگی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیریز است. کما این که درختان زیادی به ثبت ملی رسیده است. با این کار زمینه برای حفظ و معرفی آن فراهم میشود.
در مرحله دوم معرفی رسانهای آن با ابزارهای امروزی مانند هلیشات و انتشار آن در اینستاگرام است که انشاءالله نیریزان فارس به این مهم اقدام خواهد کرد. چه این که قبلاً نیز دو بار آن را در عصر نیریز و نیریزان فارس معرفی کردهایم.
در دیگر زمینهها هم جای کار فراوان است از جمله: ثبت ملی آبشار تارم به عنوان بلندترین آبشار فصلی خاورمیانه (اگر این مدعا درست باشد).
یا دشت لالههای واژگون مشکان، دره پلنگان و ...
البته پیش از این در سال ١٣٩٧ نمایندگی میراث فرهنگی نیریز اعلام کرده که هیچ اثر طبیعی شهرستان نیریز ثبت ملی نشده و از ارسال ٣٣ اثر طبیعی شهرستان برای ثبت ملی خبر داده بود. از نتیجه آن اطلاعی در دست نیست ولی پیگیری جدی این نمایندگی و همچنین نماینده مجلس و فرمانداری را میطلبد.
تا پیش از انجام این مهم، باید اداراتی چون میراث فرهنگی و همچنین فرهنگ و ارشاد اسلامی، فعالیت جدیتری در فضای مجازی برای معرفی جاذبههای مختلف نیریز داشته باشند.