چندی پیش همچون همیشه بر سر اجرای یک کنسرت موسیقی در نیریز اختلاف نظرها و مخالفتهایی پیش آمد.
برنامه اجرای این کنسرت موسیقی محلی از یکی دو ماه پیش از آن، از سوی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام شد و تبلیغات آن از طریق رسانهها، بیلبوردهای تبلیغاتی و فضای مجازی انجام گرفت.
اما در خطبههای نمازجمعهی همان هفته، و سپس راهپیمایی روز قدس و نماز عید فطر، و همچنین یکی از جلسات اخیر، امام جمعه محترم موسیقی را غیر اسلامی خواندند و خواستار تعطیلی آن شدند.
مسئله مخالفت با برگزاری کنسرتهای موسیقی البته به نیریز محدود نیست و در خراسان و اصفهان و شیراز هم صدای مخالفان موسیقی بلند است و کنسرتها یکییکی لغو میشود. آنچه در این بین وجود دارد، یک دوگانگی دامنهدار در کشور است که عدهای این سرِ موسیقی را میکشند و عدهای آن سرش را، و مردم در این میانه بلاتکلیف ماندهاند که این طرفی بروند یا آن طرفی.
اگر به فتاوای مراجع محترم در باب موسیقی مراجعه کنیم، نظرهای مختلفی میبینیم. آنچه از برایند فتواها بر میآید این است که:
١- نفس و اصل هنری به نام موسیقی حرام نیست. بلکه اگر موسیقی غنا باشد و موجب لهو و لعب و تعطیلشدن عقل گردد، حرام است.
٢- تشخیص این که موسیقی غنا یا لهو و لعب است به عهده شنونده است. یعنی حَکَم، قضاوتکننده و تشخیص دهنده فردی است که موسیقی را اجرا میکند یا میبیند و گوش میدهد. (ماهنامه نیتاک - شماره ١)
یکی از نظراتی که واقعبینانه به موضوع موسیقی پرداخته، نظر رهبر انقلاب است.
ایشان در فتوای خود در باب موسیقی آوردهاند:
«غنا عبارت است از صدای انسان در صورتی که با ترجیع و طرب همراه بوده و مناسب مجالس لهو و گناه باشد که خواندن به این صورت و گوش دادن به آن حرام است».
ایشان موسیقی را فیالنفسه حرام نمیدانند و به این حکم میدهند که: «موسیقى اگر مناسب با مجالس لهو و گناه نباشد و مفسدهاى هم بر آن مترتّب نگردد، دلیلى بر حرمت آن وجود ندارد».
اما این که آیا یک موسیقی غنا است یا نه، تشخیص آن را به مکلّف واگذار کردهاند: «هر موسیقی که به نظر عرف، موسیقی لهوی و مطرب که مناسب با مجالس عیش و نوش است باشد، موسیقی حرام محسوب میشود و فرقی نمیکند که موسیقی کلاسیک باشد یا غیرکلاسیک. تشخیص موضوع هم موکول به نظر عرفی مکلف است و اگر موسیقی اینگونه نباشد بهخودی خود اشکال ندارد».
پس موسیقی در نفس خود مثل شراب نیست که همواره و در هر شرایطی حرام باشد. به علاوه موسیقی مانند خیلی چیزهای دیگر، هم استفاده جایز دارد و هم غیرمجاز، هم میتواند حرام باشد و هم حلال. در این بین تشخیص با خود شنونده است. مانند چاقو که میتواند برای هر مقصدی به کار رود.
با توجه به مطالب بالا، در باب موسیقی و اجرای آن این سؤالات وجود دارد:
١- تکلیف موسیقی در کشور ما چیست؟ باید باشد یا نه؟ و آیا وضعیت کنونی موسیقی به برزخ شباهت ندارد؟
٢- اگر حرام است چرا در پایتخت کشور که رهبری هم زندگی میکنند، کنسرتهای مختلف اعم از سنتی تا پاپ اجرا میشود؟
٣- اگر حلال است چرا برخی علما در استانها با آن مخالفند؟
٤- در شهرستان نیریز که این همه مصرف مشروبات الکلی رواج دارد، میزان افسردگی اجتماعی بالا است، اعتیاد و طلاق فراوان است، و مراکز تفریحی برای مردم بسیار کم است، آیا اجرای موسیقی سنتی به نشاط اجتماعی کمک نمیکند؟
همگان میدانند که آیتا... فقیه امامجمعه محترم و عضو خبرگان رهبری، از علمای صاحبنام و پیشکسوت حوزه و دانشگاه هستند و در میان مراجع عظام دارای احترام فراواناند. از ایشان به عنوان رئیس شورای فرهنگ عمومی و همچنین شورای تبلیغات اسلامی و از آن مهمتر عالمی تأثیرگذار در شهرستان و استان توقع میرود یک بار برای همیشه به این سؤالات پاسخ روشن و منطقی دهند تا مردم از این بلاتکلیفی نجات یابند و موسیقی از برزخ موجود رها شود.
چنین باد
