مرگ غم‌انگیزترین اتفاقی است که برای هرخانواده‌ای رخ می‌دهد. مصیبتی که جز صبر و اندیشه در فلسفه و چیستیِ آن راهی ندارد. اما غیر از تحمل اندوه، آنچه بر شانه صاحبان عزا سنگینی می‌کند، نگرانی از مخارج سنگین مراسم مختلفی است که خانواده داغ‌دیده ناچار به اجرای آن هستند.
در نی‌ریز معمولاً مراسم تشییع و خاکسپاری اموات صبح انجام می‌شود و خانواده متوفی مجبورند بسیاری از نزدیکان و اقوام و دوستان را برای صرف ناهار ظهر به تالار دعوت کنند. در نوبت بعدازظهر نیز مراسم ترحیم در مسجد برپا می‌شود. اینها جز هزینه‌های خرید قبر و سنگ قبر، وسایل کفن و دفن و مداح و روحانی است.
در مراسم عروسی که شادی است، همه هزینه‌ها از چندین ماه قبل پیش‌بینی و از راه‌های مختلف تأمین می‌شود. برخی هزینه‌ها نیز ممکن است اقساطی باشد مانند هزینه تالار. از طرفی بخش قابل توجهی از هزینه‌های عروسی نیز با شاباش و کادوی عروسی بر می‌گردد.
اما مرگ که عزا است، ناگهانی پیش می‌آید و خانواده متوفی بطور غافلگیر کننده‌ای با هزینه‌های زیاد مواجه می‌شوند و از طرفی نیز این هزینه‌ها نقدی است و بر نمی‌گردد.
هرچند در این روز‌ها می‌بینیم که برخی خانواده‌ها پیش‌قدم شده و به مرور هزینه‌های زاید ترحیم را که از روی چشم و هم‌چشمی به خانواده‌ها تحمیل شده (مانند برگزاری مراسم چهلم و ناهار ظهر) حذف می‌کنند و یا به امور خیر اختصاص می‌دهند، ولی همچنان بار سنگین هزینه‌ها بر دوش آنان است.
امام صادق (ع) می‌فرمایند که غذا خوردن نزد مصیبت‌زدگان و با خرج آنان، از رفتار‌های جاهلیت است و سنت پیامبر (ص) فرستادن غذا برای مصیبت زدگان می‌باشد. (کتابخانه احادیث شیعه به نقل از: من لا یحضره الفقیه، ج۱، ص: ۱۸۲.)
بختیاری‌های شریف در هنگام عزا رسمی کاربردی دارند به نام سرباره که کمک خوبی به صاحب عزا می‌کند.
وقتی کسی از دنیا می‌رود، خویشان و بستگان برای کمک به تأمین هزینه مراسم عزاداری، خانواده متوفی را با دادن سرباره، یاری می‌کنند.
در ویکی‌پدیا آمده است:
«همانند همیاری اوزی در عروسی، در مراسم سوگواری نیز یک نوع همیاری میان قوم بختیاری وجود دارد که به آن سر باره گویند. سرباره از دیرباز وقبل از اسلام از آداب ایرانی بوده ودر آن زمان در موقع مرگ یک نفر از قبایل دیگر و دوستان و آشنایان هدایایی برای فرد فوت شده می‌آوردند که ممکن بود همراه فرد یا در مقبره این شخص دفن شود.
سرباره SAR BARA یا SAR BARE. در بین بختیاری‌ها رسم بوده و هست که وقتی کسی از دنیا می‌رود، خویشان وبستگان برای کمک به تأمین هزینه مراسم عزاداری که معمولاً سنگین است، خانواده متوفی را با دادن سرباره یاری می‌کنند.
وقتی کسی از دنیا می‌رود در روز برگزاری مراسم سوم یا هفتمین روز وی، بستگان و خویشاوندان مبالغی پول یا چند رأس گوسفند همراه برده و به خانواده متوفی اهدا می‌کنند. این روش پسندیده از دیرباز وجود داشته و امروزه هم دیده می‌شود»
در عشایر بختیاری سرباره بیشتر به صورت دادن جنس مانند قند، روغن، برنج یا گوسفند است تا به این طریق فشار مالی کمتری به صاحبان عزا وارد گردد. اما در شهرها، کمک به صورت نقدی است. کمک را معمولاً چندین نفر از افراد یک خانواده یا یک طایفه روی هم گذاشته و یک نفر به نمایندگی از سوی دیگران شخصاً به خود صاحب عزا یا به دست یکی از نزدیکان او می‌رساند. امروزه رسم است در محلی که مراسم سوگواری برگزار می‌شود، صندوق‌هایی قرار می‌دهند که دور آن را با پارچه مشکی می‌پوشانند تا شرکت کنندگان در مراسم، پاکت محتوی کمک نقدی خود را در آن بیندازند. کسانی که سرباره می‌پردازند جهت آگاهی صاحب عزا، نام و مبلغ همیاری (سرباره) هرفرد را روی تکه‌ای کاغذ یادداشت کرده و در پاکت قرار می‌دهند. در بین اکثر طوایف بختیاری عدم قبول سرباره از جانب صاحب عزا نوعی اهانت به کمک کنندگان محسوب می‌شود.»
لازم است که با تلاش روحانیون، مداحان، رسانه‌ها و خودِ مردم، این رسم در شهرستانِ ما تشویق و تبلیغ شود، با این شرط که شأن و حرمت خانواده متوفی حفظ شود و یک فرد مقبول بانی شده و کمک‌ها را جمع‌آوری کرده و به صاحب‌عزا تحویل دهد.
