دوران پیش دبستانی، ابتدایی و متوسطه، دوران آموزش عمومی است که دانشآموز پس از طی آن موفق به دریافت مدرک دیپلم میشود.
آموزش حق اجتماعی است که همه مردم یک جامعه باید به طور مساوی از آن برخوردار باشند. هر ایرانی که شرایط سنی را داشته باشد حق دارد آموزش پیشدبستانی تا پایان متوسطه را رایگان طی کند. (اصل ۳۰ قانون اساسی ایران)، اما متأسفانه در عمل این حق اجتماعی دچار بیعدالتی و تبعیض شده است. شواهد تبعیض را میتوان در موارد زیر مشاهده کرد:
۱ - منابع انسانی با کیفیت که عمدتاً شامل مدیران، آموزگاران و دبیران میشود، عادلانه بین مدارس توزیع نمیشود. سالهاست خانوادههای دانشآموزان هنگام ثبت نام فرزندانشان با این مسئله روبرو هستند که فلان پیش دبستانی، مدرسه ابتدایی و متوسطه دارای معلمان قوی و مسلط به آموزش است، اما بهمان مدارس از چنین منابع انسانی بهرهمند نیستند.
۲ - هرچند قانون اساسی که سند بالادستی در همه زمینهها است، دریافت شهریه را ممنوع کرده، اما در عمل اکثر مدارس شهریه غیر رسمی میگیرند. میزان شهریهها هم بر پایه شهرتِ باکیفیت و کم کیفیت متفاوت است.
۳ - کیفیت و کمیت وسایل کمک آموزشی نیز در مدارس یکسان نیست. امکاناتی مانند کامپیوتر، آزمایشگاه، کارگاه، تابلوها و ... متفاوت است. بعضی برخوردارند و برخی بسیار کم.
۴ -کیفیت ساختمان مدارس نیز بسیار متفاوت است از مدرسه نوساز با امکانات و معماری خوب گرفته تا مدارس کهنه و فرسوده که سالهاست عمر مفید آنها تمام شده است.
۵ - تأسیسات گرمایشی و سرمایشی مدارس نیز با تبعیض مواجه است. در برخی مدارس این تأسیسات خوب و مفید و در برخی مدارس بسیار ضعیف و ابتدایی است.
۶ - در برخی مدارس اکثر معلمان در رشته تخصصی خود تدریس میکنند، اما در برخی خیر.
در اینکه وزارت آموزش و پرورش عیالوار است تردیدی نیست، این که امکاناتی مانند بودجه و منابع انسانی کافی در اختیار این وزارتخانه قرار نمیگیرد نیز قابل درک است، اما با همین امکانات موجود چرا معلمان با تجربه عادلانه بین مدارس تقسیم نمیشوند؟ چرا وسایل کمک آموزشی عادلانه در اختیار مدارس قرار نمیگیرد؟
دانشآموزان مهمترین منابع انسانی کشور محسوب میشوند. پایه اصلی توسعه متوازن در هر جامعهای منابع انسانی با کیفیت آن است، اما متأسفانه با وجود گذشت بیش از ۴ دهه از انقلاب اسلامی توجه کافی توسط دولتها و مجالسی که آمدهاند و رفتهاند به وزارت آموزش و پرورش نشده. کافی است بودجه سالانه این وزارتخانه عریض و طویل را با جمع بودجه دهها سازمان و مؤسسه آموزشی و فرهنگی که از بودجه عمومی استفاده میکنند مقایسه کنیم، آن موقع بیشتر متوجه تبعیض میشویم. مسائل و عوامل متعدد دیگری در این زمینه وجود دارد که نیازمند شرح و بسط زیاد است و از حوصله این نوشتار خارج میباشد، اما حداقل انتظار در شهرستانها از جمله نیریز این است که منابع انسانی با کیفیت، وسایل کمک آموزشی و ... عادلانه بین مدارس تقسیم شود به طوری که این عدالت آموزشی برای دانشآموزان و اولیای آنان محسوس و ملموس باشد.
پیشاپیش فرا رسیدن سال تحصیلی جدید را به همه دانشآموزان، دانشجویان، معلمان، اساتید، مدیران و همه دستاندرکاران حوزه آموزش عمومی و عالی تبریک عرض مینمایم و برای همه آنها آرزوی سربلندی، موفقیت و پیروزی دارم.
شاد و سالم و موفق باشید
