تعداد بازدید: ۱۰۳
کد خبر: ۱۶۵۹۹
تاریخ انتشار: ۱۰ ارديبهشت ۱۴۰۲ - ۰۷:۱۹ - 2023 30 April
درسهای اخلاقی
پای درس آیت‌اله مهدی الهی قمشه‌ای

زاهد آن است که به دار و ندارش شاد و غمگین نشود

معنی «زُهد» نه آن است که انسان از هر لذّت در دنیا دوری جوید؛ زیرا چه بسا کسی که تارکُ الدنیا لِلدّنیا است [«ترک‌کننده‌ی دنیا، برای دنیا»] پس او نه زاهد است؛ بلکه زاهد آن کس است که غنا و فقر بر وی یکسان و این جهان چند روزه را به چیزی نشمرد و به دار و ندارش شاد و غمگین نشود.

- یکی از صفات کمال که موجب رفعت مقام انسان است در دنیا و عقبی، ترک خشم و عصبانیت و تندخلقی است و حلم و عفو از هر که در حقّ او بدی و آزار کند؛ که خدا در قرآن عظیم فرماید: وَ الْکاظِمِینَ الْغَیْظَ وَ الْعافِینَ عَنِ النَّاسِ. بزرگی در این است که انسان خشم و غضب را فرو برَد و با وجود قدرت بر انتقام، از بدی‌ها و آزار مردم بگذرد…

حواریون به عیسی(ع) گفتند: از همه چیز سخت‌تر در عالم چیست؟ گفت: خشم خدا که دوزخ از آن ترسان است.

گفتند: امان از خشم خدا به چیست؟ گفت: به فرو بردن خشم و غضب خود.

- آن‌که اهل ایمان است، از صفت حسد با مردم مبرّا است؛ زیرا می‌داند هر که هر چه نعمت نصیب او شده، از مال و جاه و علم و سایر نعمت‌ها، همه به تقدیر خدای متعال نصیبش گردیده؛ و حسد او اعتراض بر خداست. و مؤمن هرگز اعتراض بر خداوند ندارد. و نیز مؤمن دلش جای محبّت خداست؛ هرگز حقد و کینه کس را در دل نگیرد. و به جای کینه، اگر از کسی آزار دیده، درباره‌ی او محبّت و دعای خیر می‌کند و مغفرت از خدا می‌طلبد.

و نیز مؤمن که می‌داند اگر به کسی احسان کند، خدای پاداش آن احسان را در دو عالم بهتر از آن عطا می‌کند؛ و علاوه مال و متاع دنیا را چیزی حقیر و ناقابل می‌داند، هرگز بخل نخواهد ورزید. پس مؤمن مقابل این اوصاف است. مؤمن خیرخواه و مهربان به خلق است و سخیُّ الطبع و غنیُّ النفس و بلندهمّت است.

خلاصه آن کس که ایمان به خدا دارد، تمام صفات ناپسند از او دور و جمیع صفات پسندیده، در او ظهور دارد؛ مگر آن‌که ضعیف الایمان باشد؛ و الّا ایمان کامل به خدا، انسان را متخلّق به اخلاق الله و متّصف به صفات الله می‌گرداند.

- به جای آن‌که ما عمر را به عیب‌جویی دیگران صرف کنیم، بهتر که عیب خود را دور کرده، و نفس خویش را مهذّب و مؤدّب سازیم؛ که در عیب‌جویی مردم، زیان و در رفع عیوب خود، هزاران سود دنیا و آخرت است.

- بنده‌ی حقّ، هر چه می‌خواهد از خیرات و سعادات دنیا و عقبی از کسی غیر حق نمی‌طلبد؛ و همه‌ی حوائج کلّی و جزئی خود را از خدا بسیار مسئلت می‌کند؛ و می‌داند از هر کس حاجتی بخواهد، پیش او خوار می‌شود مگر خدا که هر چه بنده بیشتر از او حاجت خواهد، آن بنده نزدش عزیزتر شود.

- نتیجه‌ خداشناسی، اِشفاق و ترحّم و مهربانی و عذرپذیری نسبت به نیک و بدِ خلق خواهد بود.

- عارف که از خدا می‌ترسد و معصیت او نمی‌کند و مرگ را حضور حق و رحمت حق داند، دیگر از مرگ و هیچ حادثه و مخلوقی نمی‌ترسد؛ زیرا ترس‌ها همه از مرگ است؛ و عارف بالله مرگ را خوش‌ترین حال و بهترین سعادت خود داند که حضور محبوب خود می‌رود.

پس هر کس خداترس شد، خدا او را از هر امر مخوف وترسناک ایمن سازد تا از هیچ چیز نترسد.

نظر شما
حروفي را كه در تصوير مي‌بينيد عينا در فيلد مقابلش وارد كنيد
پربازدیدها