20 دی سالروز قتل امیرکبیر به دستور ناصرالدینشاه در حمام فین کاشان است. به همین مناسبت ادیان نیوز گفتگویی با «رضا احمدی» پژوهشگر تاریخ و استاد دانشگاه انجام داده که گزیدههایی از آن را میخوانید:
- همزیستی مسالمتآمیز بین پیروان ادیانی چون اسلام، مسیحیت، یهودیت و زرتشتیان در ایران در دوره امیرکبیر احیاشده و جامعه ایران نیز به سمت مدارا و احترام به پیروان اقلیتهای دینی و مذهبی حرکت کرده است. ایجاد این روحیه در ایران آن زمان، کمک شایانی به برقراری امنیت در کشور میکرد و از سوی دیگر منجر به توسعه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی میشد.
- امیرکبیر میدانست اگر کشور با اقتصاد جهانی پیوند نداشته باشد، نمیتواند در جهان نقشآفرینی کند و پیوند کشور با اقتصاد جهانی تأمینکننده امنیت ایران و رونق کسبوکار مردم میشود.
- امیرکبیر به ایجاد صنایع جدید و توسعه بازرگانی داخلی و خارجی همت گماشت. با بهرهگیری از دانش جدید، صنایع کوچک در کشور احیا شد. کشاورزی رونق گرفت. در آن زمان با ایجاد کارخانه چرم از خروج طلا جلوگیری شد. امیر تجارت خارجی را توسعه داد. با برقراری امنیت راههای کشور را امن کرد و در سایه امنیت اقتصاد رونق گرفت.
امیر از تجار و بازرگانان به جد حمایت میکرد، عمده تولیدات صادراتی ایران در این دوره ابریشم خام بود. روسها ابریشم خام ایران را میخریدند. وقتی کشاورزی دچار آفت میشد تولید ابریشم نیز با مشکل روبرو میشد. عرضه ابریشم توسط هند و مناطق تصرفشده ایران توسط روسها، قیمت ابریشم را نیز پایین آورده بود. در چنین شرایطی امیرکبیر برای حمایت از تولیدات داخلی و تولیدکنندگان، تیمچه و سرای امیر را ایجاد کرد.
تیمچه امیر ۳۲۶ حجره برای عرضه کالای ایرانی داشت. کالاهای کشور در این تیمچهها تجمیع شد. در این مکان نمایشگاه دائمی از کالاهای ایران در تهران راه و محلی برای آشنایی با توانمندیهای اقتصادی ایران بود.
- ایده راهآهن غرب به شرق یکی از شاهکارهای امیرکبیر در قرن نوزدهم بود. او با شرکتهای انگلیسی مذاکره کرد تا مسیر قطار از تبریز به دریای عمان و مرز پاکستان را طراحی کنند. این راهآهن کانال وصل شدن ایران به اقتصاد اروپا بود. این طرح به ایران مزیت اقتصادی میداد و ایران را از کشور منزوی خارج میکرد. این طرح باعث میشد کسی دیگر بهراحتی نتواند ایران را تحریم کند. هرچند فرصت انجام این کار را نیافت.