بازنشستگی‌اش که شروع شد، بیکاری به سراغش آمد. کسی که تا چند وقت پیش دبیر حرفه و فن و بانویی فعال بود، حالا خانه‌نشین شده و کار به جایی رسیده بود که حس می‌کرد به سوی افسردگی پیش می‌رود. همین بود که برای سرگرمی به سمت ورزش کشیده شد. با پیاده‌روی و دو در باشگاه حجاب بانوان شیراز شروع کرد. رفته رفته در مسابقات بازنشستگان، مسابقات استانی و حتی به تدریج مسابقات کشوری و بین‌المللی پیشکسوتان شرکت کرد و با این کار نشان داد هیچگاه برای ورزش کردن دیر نیست.
پس از بازنشستگی پوکی استخوان شدید گرفتم ولی الان به طور معجزه آسایی پوکی استخوانم خوب شده است
نوشین جاودان ۶۳ ساله است. زاده نی‌ریز، متولد محله سادات و نوه‌ی زنده‌یاد باقر جاوید. کسی که در دانشگاه شیراز مدرک لیسانس الکترونیک خود را گرفته و پس از بازنشستگی و با همتی مثال زدنی به سمت و سوی ورزش حرفه‌ای کشیده شده است.
- چه شد که به شیراز رفتید؟
نی‌ریز بودیم. سن و سال چندانی نداشتم که پدرم دانشگاه اصفهان قبول شد و ما مجبور شدیم به اصفهان برویم. بعد از تحصیل ایشان به شیراز آمدیم و همان جا ساکن شدیم، چون پدرم هم دبیر بود.
- زمان کودکی هم ورزش می‌کردید؟
در دوران مدرسه در سطح معمول ورزش می‌کردم. زمانی هم که دبیر بودم، مشغله کارم خیلی زیاد بود. از این رو ورزش را بعد از بازنشستگی و حدوداً در ۵۵ سالگی شروع کردم.
- رشته‌ی تخصصی شما چیست؟
رشته‌ی تخصصی من هایکینگ یا همان پیاده‌روی تند و دو است، مانند دو ۱۰ کیلومتر و ۱۵ کیلومتر.
- چه مقام‌هایی کسب کرده‌اید؟
در کشور عمان دو ۱۵ کیلومتر را دوم شدم. در مسابقه ۱۵۰۰ متر دو مالزی در رده بزرگسالان دوم شدم. در سال ۱۴۰۰ در جام سلامت که در ورزشگاه آزادی برگزار شد در کشور دوم شدم. همچنین دو ۱۰ کیلومتر را در کشور اول شدم.
- این ورزش چه تأثیری بر زندگی و روحیه‌ی شما داشته است؟
بیماری‌هایی مانند افسردگی، پوکی استخوان، فشارخون و دیابت را برای من و دیگر بزرگسالان پیشگیری و درمان می‌کند. خودِ من این را تجربه را داشته‌ام و پس از ورزش هم به لحاظ روحی و هم به لحاظ جسمی بهبود یافته‌ام. در مقطعی و پس از بازنشستگی پوکی استخوان شدید گرفتم و حتی از داروی کورتون استفاده می‌کردم، ولی در حال حاضر خدا را شکر به طور معجزه آسایی پوکی استخوانم خوب شده است، به‌طوری‌که بیماری‌ام از ۸۰ درصد به ۲۰ درصد رسیده. چندی قبل پزشکم می‌گفت شما یک معجزه هستید و پس از آن‌که تأثیر ورزش را بر زندگی شما دیدم، به بیمارانم می‌گویم اگر می‌توانید حتی شب‌ها نخوابید و راه بروید! چون راه‌رفتن تند هم ارزان و هم در اختیار است. هزینه و وسیله خاصی نمی‌خواهد و نیاز به فضای خاصی هم ندارد.
صبح زود به ورزشگاه نی‌ریز رفتم و تعجب کردم از اینکه کسی آنجا نبود.
مدتی پیش که در نی‌ریز بودم و باید برای مسابقه تمرین می‌کردم صبح زود به ورزشگاه نی‌ریز رفتم و تعجب کردم از اینکه کسی آنجا نبود. ورزشگاه زمین خیلی خوبی داشت و برای من جای سؤال بود که چرا کسی از آن استفاده نمی‌کند.ای کاش در نی‌ریز مسابقاتی برای بزرگسالان برگزار شود تا آن‌ها جدی‌تر به این ورزش فکر کنند.
- به نظرتان چرا افراد مسن فکر می‌کنند نمی‌توانند ورزش کنند؟
این طرز فکر غلطی است. در مسابقات جهانی با افراد زیادی روبرو می‌شوی. به طور مثال افراد مسن و ۸۰ ساله‌ای که صورت‌شان پر از چین و چروک است به این مسابقات می‌آیند، راه می‌روند و شاید هرچند مقام آنچنانی کسب نکنند، اما انرژی و انگیزه می‌گیرند. برخلافِ سالمندان ما که بعد از ۵۰ - ۶۰ سالگی فکر می‌کنند باید پایشان را رو به قبله دراز کنند و بخوابند. من فکر می‌کنم اگر فردی می‌خواهد در ۹۰ سالگی هم بمیرد، بهتر است با بدنی سالم بمیرد، نه اینکه به کسی محتاج شود و بمیرد.
در مسابقات جهانی، افراد مسن و 80 ساله‌ای که صورت‌شان پر از چین و چروک است مسابقه می‌دهند
- فکر می‌کنید تا چند سالگی به ورزش ادامه می‌دهید؟
تا هر جا بتوانم و هر جا خدا لطف کند و پاهایم مرا بکشاند.
مربی‌هایتان چه کسانی بودند؟
خانم مرضیه تنگستانی که خودشان چندین مدال جهانی دارند. ایشان فوق‌العاده در پیشرفت من تأثیرگذار بودند و یکی از عوامل موفقیتم ایشان هستند.
دو فرزند دختر و پسر دارم که بسیار تشویقم می‌کردند، حتی در روز تولدم مدال‌ها و لوحم را قاب گرفتند. جدا از اینکه همسرم نیز هیچگاه در این مسیر بازدارنده نبود.
من فکر می‌کنم اگر فردی می‌خواهد در 90 سالگی هم بمیرد، بهتر است با بدنی سالم باشد، نه اینکه به کسی محتاج شود و بمیرد.
- آیا فرزندانتان هم اهل ورزش هستند؟
مانند بسیاری از جوانان به دلیل مشغله کاری خیر و همین جا، جا دارد بگویم‌ای کاش برنامه ورزشی در ادارات همگانی می‌شد و همانگونه که در ادارات زمانی را به ناهار اختصاص می‌دهند، زمانی حتی نیم ساعته را هم به ورزش اختصاص می‌دادند، این کار جدا از اینکه باعث می‌شود کارمندان ادارات سالم‌تر بمانند، قطعاً کارایی آن‌ها را بالاتر می‌برد.
- آنگونه که شنیدیم چند کتاب نیز از شما به چاپ رسیده. موضوع این کتاب‌ها چیست؟
زمانی که دبیر بودم دو دوره تألیف کتاب درسی حرفه‌و فن را برعهده داشتم. بعد سه کتاب راهنما و کتاب کار تألیف کردم و از این نظر که یک پژوهشگر بودم، در دوران دبیری، مقالاتی از من منتخب استان و کشور بود. آخرین کتابم که در همین سال ۱۴۰۱ از من منتشر شده، کتابی ورزشی است که «تأثیر پیاده‌روی بر بیماری‌های بزرگسالان» نام دارد. بشخصه خودم این کتاب را دوست دارم، چون در آن اطلاعاتی را که از اطراف می‌گیرم، به نوعی تحت اختیار بزرگسالان قرار داده‌ام. جدا از آن، سعی کرده‌ام متن کتاب به گونه‌ای باشد که تخصصی نباشد و حالت عامیانه داشته باشد. خوشبختانه از این کتاب بسیار استقبال شد، به طوری که در مدت کوتاهی به چاپ دوم رسید. هیئت‌های دو میدانی فارس، خوزستان و تهران آن را خریدند و از آن بسیار راضی بودند.
- تلخ‌ترین و شیرین‌ترین خاطره‌ی ورزشی‌اتان؟
شیرین‌ترین خاطره‌ام به زمانی برمی‌گردد که در سال ۹۸ برای اولین بار بر سکوی قهرمانی ایستادم. در مسابقه‌ی هاکینگ ۵۰۰۰ کشوری که در کرج برگزار شده بود، شرکت‌کننده‌های زیادی خصوصاً از استان البرز و تهران در آن شرکت داشتند و من اصلاً فکر نمی‌کردم مقام اول را کسب کنم. زمانی که اسمم را خواندند خیلی خوشحال شدم.
خاطره‌ی تلخ را، اما حضور ذهن ندارم. هیچگاه خاطرات تلخ را برای خودم ماندگار نمی‌کنم و سعی می‌کنم از آن‌ها بگذرم.
به هم سن و سالانم توصیه می‌کنم راه بروند! فقط راه بروند، نه که در خیابان مغازه ببینند و خرید کنند، نه! هدف راه‌رفتن باشد.
- توصیه‌ی شما به جوانان در مورد ورزش؟
اجازه بدهید سؤال شما را اصلاح کنم. بهتر است بگوییم توصیه‌ام به جوانان در مورد سلامتی چیست؟ چون وقتی صحبت از سلامتی می‌شود، ما دیگر نمی‌گوییم پا و کمرمان درد می‌کند، خصوصاً امروزه که جوانان از کامپیوتر زیاد استفاده می‌کنند. همانطور که می‌دانید خواه ناخواه عضلات بدن انسان رفته‌رفته با افزایش سن شل و مفصل‌ها ضعیف می‌شود. این خوب است که انسان سلامتی‌اش را تا سالم است حفظ کند، نه اینکه پس از اینکه دچار پادرد یا کمردرد شد به فیزیوتراپی رجوع کند یا مُسکن بخورد یا آن موقع ورزش را شروع کند. اگر جوانان بتوانند به طور معمول همان ورزش‌های سبک را هم انجام دهند، خیلی خوب می‌شود. من کمر و پاهایم به طوری درگیر بود که به توصیه پزشک چهل روز استراحت بودم و الان اصلاً به یاد ندارم که بعد از ورزش در اثر کمردرد و پادرد خوابیده باشم.
- پیشنهاد شما به همسن و سالانتان خودتان؟
راه بروند! فقط راه بروند، نه به این معنا که در خیابان مغازه ببینند و خرید کنند، نه! راهی که با هدفِ راه‌رفتن باشد. البته از حق نگذریم استارت این کار را زدن، کمی مشکل است. مثل اینکه بخواهی بعد از مدت‌ها صبح زود از خواب بیدار شوی و این کار را مرتب تکرار کنی، اما بعد از چند وقت این سختی از بین می‌رود.
صحبت پایانی؟
دوست دارم در نی‌ریز پیشکسوتان و هیئت دومیدانی برای افراد مسن مکانی ترتیب دهند تا افراد راه بروند یا حتی برایشان مسابقه بگذارند. خصوصاً در جامعه ما که رو به سالمندی است. این کار حتی به لحاظ دارو و درمان نیز به نفع مملکت است. همانطور که گفتم من در کشور‌های خارجی افراد مسنی را می‌بینم که حتی در ۹۰ سالگی با واکر راه می‌روند.
