آن طور که برخی مسئولان درباره سالك می گویند، خشکسالی اخیر و خشکیدن دریاچه های فارس باعث رشد پشه ای شده که اگر آب و هوا مرطوب تر می بود، در فارس امکان بقا پیدا نمی کرد؛
شاید نامش را بتوان گذاشت بیماری شهروندان کمتر برخوردار؛ نوعی بیماری که اگرچه کشنده نیست اما میتواند آثار خود را تا سال ها در انسان به جای بگذارد، آن هم اغلب در چهره.
«سالک» به ویژه افرادی را با خود درگیر می کند که در خشک ترین نقاط استان زندگی می کنند، به ویژه در حاشیه دریاچه هایی که روزی پشه سالک به خاطر رطوبت هوا کمتر می توانست در آن نقاط لانه کند ولی حالا آب و هوا را در آن منطقه برای زاد و ولد مناسب دیده است، از قرار معلوم سالک سالانه 19 هزار نفر را در فارس به خود مبتلا می کند و از قرار معلوم سهم فارس در سال گذشته 6 هزار نفربوده است.
کانون های سالک
چین، سوریه، عربستان سعودی، عراق، ایران، فلسطین، قفقاز و جنوبشرقی روسیه، پاکستان، افغانستان و هند بیش از سراسر جهان با بیماری سالک دست و پنجه نرم می کنند و این طور که معلوم است سهم ایران، به خاطر خشکسالی اخیری که تقریبا سراسر کشور را با خود درگیر کرده است قابل توجه است.
گزارش سازمان بهداشت جهانی نشان میدهد که سالانه ۱.۵ تا ۲ میلیون نفر در جهان به سالک مبتلا می شوند که ۹۰ درصد این موارد در ۹ کشور دنیاست که ایران هم یکی از این ۹ کشور است.
طبق آمارهای موجود در کشور ما حدود ۱۹ هزار نفر به صورت سالانه به بیماری سالک مبتلا می شوند.
هرچند در سال های گذشته سهم فارس از این تعداد 3 هزار نفر بوده ولی آن طور که دانشگاه علوم پزشکی شیراز اعلام می کند، در سال 94 شمار مبتلایان 6 هزار نفر بوده است.
هرچند این دانشگاه توانسته بیماری را به کنترل در بیاورد. آن طور که برخی کارشناسان می گویند، تاثیرات آب و هوایی فارس را بیش از همیشه مستعد این بیماری کرده است؛ یکی از کارشناسان بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی شیراز چنین می گوید: «همه بیماری ها را یک سری ناقل ها منتقل می کنند و شرایط آب و هوایی روی این ناقل ها بسیار اثرگذار است.
برای نمونه پشه مالاریا برای تخم گذاری به آب و رطوبت زیادی نیاز دارد ولی پشه سالک با رطوبت بسیار کمی می تواند تخم گذاری کرده و بیماری را منتقل کند. این است که هرچه آب و هوا خشک تر باشد، شرایط برای رشد سالک فراهم ترمی شود».
خشکسالی های اخیر نه تنها دریاچه ها را خشکانده بلکه باعث شده هوا هم گرم تر شود؛ افزون بر افزایش نیم درجه ای هوا از گرمایش جهانی، این طور که دانشگاه شیراز گزارش کرده است، دمای هوای این استان بین یک و نیم تا دو درجه سانتیگراد بالاتر رفته است که احتمالا خشکیدن تالاب ها و از میان رفتن رطوبت هوا ، بیشترین اثر را در این زمینه داشته است؛ بنابراین گرمایش بیشتر هوا یعنی زمینه مساعدتر برای رشد پشه سالک و البته زاد و ولد آن.
و از قرار معلوم نقاطی در فارس که در حاشیه دریاچههای خشک شده قرار گرفته اند، بیش از همه از آن اثر می پذیرند ضمن اینکه خشکسالی سراسر فارس را با خود درگیر کرده و این یعنی خطر بیشتر از جانب سالک برای سراسر استان. کارشناس بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی شیراز می گوید: «افزون بر فارس استان های جنوبی کشور هم با این پدیده دست و پنجه نرم می کنند.
از جمله هرمزگان، کرمان، اصفهان و حتی بوشهر. اما خوشبختانه رشد این بیماری در استان فارس اپیدمیک نشده و به کنترل در آمده است».
اثری که سالک از خود به جای می گذارد ممکن است تا همیشه باقی بماند؛ به ویژه اگر این بیماری صورت انسان را با خود درگیر کند؛ چرا که پوست صورت یکی از حساس ترین بخش های پوست انسان به شمار می رود.
دیگر عوامل منجر به سالک
سالک دو نوع دارد؛ یکی سالک شهری و دیگری روستایی. و این طور که به نظر می رسد، هر دو نوع آن فارس را با خود درگیر کرده است.
در ایران، شهرهای تهران، مشهد، شیراز، نیشابور و کرمان کانون سالک شهری به شمار می روند و سالک روستایی هم نقاطی از استان اصفهان جنوب استان فارس، خراسان، مازندران، خوزستان، ایلام، بوشهر و هرمزگان را با خود درگیر کرده که البته از آغاز تابستان تا پایان پاییز اوج فعالیت آن به شمار می رود. اما هر چقدر که خشکی هوا زمینه را برای رشد این پشه و زاد و ولد آن فراهم می کند، شکل گیری آن ریشه در عوامل دیگری هم دارد؛ به ویژه وجود پساب شهری و روستایی، زباله، وجود سگهای ولگرد و... . هم اکنون آمار دقیقی از شمار سگ های ولگرد در دست نیست چه رسد به اینکه آماری از شمار سگ هایی که به این بیماری دچار هستند و آن را منتقل می کنند در دست باشد.
سالک چست و چگونه منتقل می شود؟
در واقع سالک نوعی بیماری پوستی مزمن مشترک بین انسان و حیوان است که پشه خاکی آن را به انسان منتقل میکند و به صورت زخم پوستی ظاهر می شود که ممکن است بیش از یک سال طول بکشد اما محل زخم آن حتی پس از بهبود نیز تا پایان عمر باقی می ماند.
سالک بیماری بومی مناطق جنوب جنوب غرب و جنوب شرق کشور است و همیشه مواردی از آن به خصوص درکودکان وجود داشته اما هم اکنون این میزان در حال افزایش است.
هر چند در سال های اخیر آن را کنترل کرده اند ولی تعداد بالای مبتلایان به این بیماری، این نگرانی را پدید آورده که مبادا سالک در استانی چون فارس اپیدمیک شود.
از این رو بهترین راه برای رویارویی با این بیماری، پیشگیری از آن است؛ پیشگیری هم تنها با تمیز نگهداشتن محیط زیست و منازل، کاربرد پشهبند، دوری گزینی از دام خانگی و حیوانات ولگرد و... امکان پذیر می شود.
با این وصف باید پرسید با توجه به اینکه وجود زباله، پساب و مشکلاتی از این دست می تواند محیط را مستعد رشد پشه سالک کند، آیا وقت آن نرسیده که مردم وقتی به طبیعت می روند از رها کردن زباله در طبیعت خودداری کرده و طبیعت را پاکیزه نگه دارند تا یک شهروند به بیماری دردناکی که پیامدهای آن سراسر عمر با فرد می ماند، دچار نشود؟
«سالک» به ویژه افرادی را با خود درگیر می کند که در خشک ترین نقاط استان زندگی می کنند، به ویژه در حاشیه دریاچه هایی که روزی پشه سالک به خاطر رطوبت هوا کمتر می توانست در آن نقاط لانه کند ولی حالا آب و هوا را در آن منطقه برای زاد و ولد مناسب دیده است، از قرار معلوم سالک سالانه 19 هزار نفر را در فارس به خود مبتلا می کند و از قرار معلوم سهم فارس در سال گذشته 6 هزار نفربوده است.
کانون های سالک
چین، سوریه، عربستان سعودی، عراق، ایران، فلسطین، قفقاز و جنوبشرقی روسیه، پاکستان، افغانستان و هند بیش از سراسر جهان با بیماری سالک دست و پنجه نرم می کنند و این طور که معلوم است سهم ایران، به خاطر خشکسالی اخیری که تقریبا سراسر کشور را با خود درگیر کرده است قابل توجه است.
گزارش سازمان بهداشت جهانی نشان میدهد که سالانه ۱.۵ تا ۲ میلیون نفر در جهان به سالک مبتلا می شوند که ۹۰ درصد این موارد در ۹ کشور دنیاست که ایران هم یکی از این ۹ کشور است.
طبق آمارهای موجود در کشور ما حدود ۱۹ هزار نفر به صورت سالانه به بیماری سالک مبتلا می شوند.
هرچند در سال های گذشته سهم فارس از این تعداد 3 هزار نفر بوده ولی آن طور که دانشگاه علوم پزشکی شیراز اعلام می کند، در سال 94 شمار مبتلایان 6 هزار نفر بوده است.
هرچند این دانشگاه توانسته بیماری را به کنترل در بیاورد. آن طور که برخی کارشناسان می گویند، تاثیرات آب و هوایی فارس را بیش از همیشه مستعد این بیماری کرده است؛ یکی از کارشناسان بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی شیراز چنین می گوید: «همه بیماری ها را یک سری ناقل ها منتقل می کنند و شرایط آب و هوایی روی این ناقل ها بسیار اثرگذار است.
برای نمونه پشه مالاریا برای تخم گذاری به آب و رطوبت زیادی نیاز دارد ولی پشه سالک با رطوبت بسیار کمی می تواند تخم گذاری کرده و بیماری را منتقل کند. این است که هرچه آب و هوا خشک تر باشد، شرایط برای رشد سالک فراهم ترمی شود».
خشکسالی های اخیر نه تنها دریاچه ها را خشکانده بلکه باعث شده هوا هم گرم تر شود؛ افزون بر افزایش نیم درجه ای هوا از گرمایش جهانی، این طور که دانشگاه شیراز گزارش کرده است، دمای هوای این استان بین یک و نیم تا دو درجه سانتیگراد بالاتر رفته است که احتمالا خشکیدن تالاب ها و از میان رفتن رطوبت هوا ، بیشترین اثر را در این زمینه داشته است؛ بنابراین گرمایش بیشتر هوا یعنی زمینه مساعدتر برای رشد پشه سالک و البته زاد و ولد آن.
و از قرار معلوم نقاطی در فارس که در حاشیه دریاچههای خشک شده قرار گرفته اند، بیش از همه از آن اثر می پذیرند ضمن اینکه خشکسالی سراسر فارس را با خود درگیر کرده و این یعنی خطر بیشتر از جانب سالک برای سراسر استان. کارشناس بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی شیراز می گوید: «افزون بر فارس استان های جنوبی کشور هم با این پدیده دست و پنجه نرم می کنند.
از جمله هرمزگان، کرمان، اصفهان و حتی بوشهر. اما خوشبختانه رشد این بیماری در استان فارس اپیدمیک نشده و به کنترل در آمده است».
اثری که سالک از خود به جای می گذارد ممکن است تا همیشه باقی بماند؛ به ویژه اگر این بیماری صورت انسان را با خود درگیر کند؛ چرا که پوست صورت یکی از حساس ترین بخش های پوست انسان به شمار می رود.
دیگر عوامل منجر به سالک
سالک دو نوع دارد؛ یکی سالک شهری و دیگری روستایی. و این طور که به نظر می رسد، هر دو نوع آن فارس را با خود درگیر کرده است.
در ایران، شهرهای تهران، مشهد، شیراز، نیشابور و کرمان کانون سالک شهری به شمار می روند و سالک روستایی هم نقاطی از استان اصفهان جنوب استان فارس، خراسان، مازندران، خوزستان، ایلام، بوشهر و هرمزگان را با خود درگیر کرده که البته از آغاز تابستان تا پایان پاییز اوج فعالیت آن به شمار می رود. اما هر چقدر که خشکی هوا زمینه را برای رشد این پشه و زاد و ولد آن فراهم می کند، شکل گیری آن ریشه در عوامل دیگری هم دارد؛ به ویژه وجود پساب شهری و روستایی، زباله، وجود سگهای ولگرد و... . هم اکنون آمار دقیقی از شمار سگ های ولگرد در دست نیست چه رسد به اینکه آماری از شمار سگ هایی که به این بیماری دچار هستند و آن را منتقل می کنند در دست باشد.
سالک چست و چگونه منتقل می شود؟
در واقع سالک نوعی بیماری پوستی مزمن مشترک بین انسان و حیوان است که پشه خاکی آن را به انسان منتقل میکند و به صورت زخم پوستی ظاهر می شود که ممکن است بیش از یک سال طول بکشد اما محل زخم آن حتی پس از بهبود نیز تا پایان عمر باقی می ماند.
سالک بیماری بومی مناطق جنوب جنوب غرب و جنوب شرق کشور است و همیشه مواردی از آن به خصوص درکودکان وجود داشته اما هم اکنون این میزان در حال افزایش است.
هر چند در سال های اخیر آن را کنترل کرده اند ولی تعداد بالای مبتلایان به این بیماری، این نگرانی را پدید آورده که مبادا سالک در استانی چون فارس اپیدمیک شود.
از این رو بهترین راه برای رویارویی با این بیماری، پیشگیری از آن است؛ پیشگیری هم تنها با تمیز نگهداشتن محیط زیست و منازل، کاربرد پشهبند، دوری گزینی از دام خانگی و حیوانات ولگرد و... امکان پذیر می شود.
با این وصف باید پرسید با توجه به اینکه وجود زباله، پساب و مشکلاتی از این دست می تواند محیط را مستعد رشد پشه سالک کند، آیا وقت آن نرسیده که مردم وقتی به طبیعت می روند از رها کردن زباله در طبیعت خودداری کرده و طبیعت را پاکیزه نگه دارند تا یک شهروند به بیماری دردناکی که پیامدهای آن سراسر عمر با فرد می ماند، دچار نشود؟
نظر شما