/ فرهنگ مردم تأثیر زیادی روی قیمتها دارد
/ سود را باید در فروش بالا ببرند؛ نه درصد سود
/ قیمتها در نیریز باید خیلی پایینتر از اینها باشد
/در نیریز دامنه سودشان را رقابتی نمیکنند
/ نحوه برخورد با مشتری تأثیر زیادی در فروش دارد
/ در بررسیها اختلاف قیمت فاحشی دیده نشد
/ بحث مطالبهگری و چانهزنی در نیریز کمرنگ است
عابد نعمتی، نیریزان فارس:
هفته گذشته بخش نخست گزارش بررسی تفاوت قیمتهای نیریز و استهبان را خواندید. در بخش دوم و پایانی به سراغ رؤسای اداره صمت و تعزیرات حکومتی رفتیم و نظر آنها را هم جویا شدیم که میخوانید:
سهراب قدمزن که سابقه ١٠ سال ریاست اداره صمت استهبان را در کارنامه خود دارد و از بهمنماه سال گذشته رئیس اداره صمت نیریز شده، معتقد است در بحث اختلاف قیمتها باید شرایط هر شهرستان را در نظر گرفت؛ بخصوص در زمینه وجود مراکز عمده و نحوه تأمین کالا، بُعد مسافت و همچنین فرهنگ مردم که تأثیر زیادی روی قیمتها دارد.
حجم فروش با قیمتهای رقابتی
وی میگوید: «بعضی مشتریها تا اطلاعات قیمتی را در نیاورند خرید نمیکنند که این خود یکی از روشهای مبارزه با گرانفروشی است. ما باید به عنوان یک مصرفکننده، اطلاعات قیمتی خودمان را بالا ببریم. مثل مردم استهبان که تا از ده جا نپرسند، خرید نمیکنند.»
مسئله بعدی که او به آن اشاره میکند، پراکندگی اصناف در شهر است: «وقتی در نیریز به فاصله ٥٠٠ متر تنها دو تا سه میوهفروشی باشد، رقابت پایین میآید. اما در استهبان حداقل ١٠ تا ١٥ میوهفروشی در یک مسیر هست.»
قدمزن معتقد است در برخی کالاها دامنه سود در میزان اختلاف قیمت تأثیر دارد. میگوید: «دامنه سود میوه و ترهبار از ٢٥ تا ٣٥ درصد است که بر اساس فسادپذیری و ماندگاری این درصد فرق میکند؛ مثل موز و سیب.
البته برخی کاسبها بر اساس میزان مشتری میتوانند با سود کمتر هزینههایشان را پوشش دهند. همان طور که در استهبان حجم فروش با قیمتهای رقابتی بالا است و دیگر تا عصر چیزی از میوه و ترهبار باقی نمیماند.
در نیریز اما متأسفانه میوه ضایعاتی و مانده زیاد است. چون برخی کاسبها حاضر نمیشوند قیمت را کم کنند تا سریعتر فروش برود. در نتیجه زیر سبد را با میوه روز قبل پر میکنند. این نیاز به آموزش دارد که میوه را حتی بدون سود بدهند تا سرمایهشان برگردد و در نهایت سود را در فروش بالا ببرند؛ نه درصد سود.»
وی میگوید: «در استهبان گوشت میش و بره خیلی کم مصرف میشود. بیش از ٩٠ درصد ذبح از نوع کهره نر است. اغلب هم سبک وزن هستند. اما گوشت گاو آنجا کم مصرف میشود و اگر هم باشد، از کشتارگاه نیریز تهیه میگردد.»
زیرساختهای قوی
رئیس اداره صمت زیرساختهای نیریز را بسیار بیشتر از استهبان میداند و میگوید: «اینجا میدان دام دارد و آنجا ندارد. بازار روز پر رونق دارد. تأمینکنندگان عمده مواد غذایی دارد که توانایی تأمین کالاهای شرق فارس را دارند. اما هیچ کدام از اینها در استهبان نیست. بنابراین قیمتها در نیریز باید خیلی پایینتر از اینها باشد.»
قدمزن اضافه میکند: «در نیریز دامنه سودشان را رقابتی نمیکنند. اما در استهبان که شهر کوچکتری است، به دلیل مشتری کمتر رقابت وجود دارد و دامنه سودشان را پایین آوردهاند. البته نوع کالا هم فرق میکند و این که در چه شرایطی عرضه شود. بعضی وقتها هم بحث کیفیت است و برندهای مختلفی وجود دارد.»
وی یکی دیگر از جاهایی را که در استهبان بر مبنای فروش زیاد و کمترین دامنه سود کار میکنند، رستورانها و بیرونبرها میداند: «آنها هم معیار دارند و تحت نظارت هستند و حداقلهای کیفیت را رعایت میکنند. همان جا هم استفاده از گوشت منجمد ممنوع است. کباب معیار آنها ٦٥ تا ٧٠ گرم است و نیریز هم ٧٥ گرم است. البته اغلب بیرونبرها در جاهایی مثل حسینیهها و تکایا هستند که در هزینه تولیدشان تأثیر دارد.»
به گفته قدمزن، مسئله پوشاک به سلیقه افراد برمیگردد و خیلیها به دلیل بهرهمند شدن از تنوع و حق انتخاب بیشتر، به شهرهای دیگری مثل شیراز میروند.
وی اضافه میکند: «مبنای محاسبه ما همان فاکتور خرید و درصد سود قانونی است. در این زمینه همه چیز برمیگردد به دامنه سود و مکان آن واحد صنفی که بیشترین مشتری را داشته باشد. هر چند کیفیت کالاها و برندها هم متفاوت است.»
مشتری وفادار
رئیس اداره صمت عنوان میکند: «مشتری مداری و نحوه برخورد با مشتری تأثیر زیادی در عرضه کالا دارد؛ هر چند بحث مشتری وفادار در استهبان که عادت داشته باشند از یک جا خرید کنند، کمتر مطرح است. در استهبان بیشتر پیگیری میکنند بهترین کیفیت را با مناسبترین قیمت پیدا کنند و بهترین روش خرید نیز همین است. وگرنه شهرستان نیریز از نظر میزان و کیفیت و تنوع عرضه هیچ کمبودی نسبت به شهرستانهای دیگر ندارد.»
وی اضافه میکند: «اگر با مشتری خوب برخورد کردی، اگر خرید هم نداشته باشد، میآید سلام میکند و میرود. وگرنه از آن طرف خیابان رد میشود که شما را نبیند.»
وی بیان میکند: «با کمک فرمانداری نیریز برنامهای داریم تا از کاسبان خصوصاً بازاریان موفق دعوت کنیم بیایند و از شگردهای مشتری مداری و رعایت اصول بازاریابی برای بیشتر کردن مشتریها، فروش فوقالعاده و حراج فصلی استفاده کنند تا وضعیت به گونهای شود که قیمت کالاها با کمترین سود و بیشترین مشتری به مردم عرضه شود. در نتیجه نه تنها کسی از نیریز برای خرید به جای دیگری نمیرود، بلکه از شهرهای اطراف هم به نیریز میآیند.»
رئیس سابق اداره صمت استهبان بیشترین اعتراضهایی را که در استهبان بر سرقیمتها وجود داشت، مربوط به قیمت لوازم یدکی و تعمیر خودرو میداند که به گفته وی استهبانیها معتقدند در نیریز ارزانتر است؛ اما میگوید در محاسبات قیمتی که بررسی کردیم، اختلاف قیمت فاحشی دیده نشد.
مبنای محاسبه
قدمزن میگوید: «مبنای بررسی ما فاکتور خرید و درصد سود است؛ نه اختلاف قیمت شهرستانها. ما باید مستنداتمان را بر اساس مستندات قانونی قرار دهیم. اما آن چه ما از لحاظ قانونی پیگیر آن هستیم، شبکه تولید کالا شامل: تولید کننده + عمده فروشی + خرده فروشی است.
بر اساس سود مصوب سازمان حمایت از مصرف کنندگان، برای عرضه هر کالا سود عمده و خرده در نظر گرفته شده است. چنانچه هر کدام از اینها درصدهای سود را رعایت نکنند، مشمول ماده ٥٧ قانون نظام صنفی (گرانفروشی) میشوند. پس وظیفه بازرسان برخورد با گرانفروشی است. اختلاف قیمتها بین دو شهرستان یا حتی خیابانی با خیابان دیگر اگر به دلیل رعایت نکردن دستورالعمل سود باشد، گرانفروشی است و ما برخورد میکنیم.»
وی در عین حال به نکته مهم دیگری نیز اشاره میکند: «بحث مطالبهگری در نیریز کمرنگ است و مردم خود نیز باید پیگیر باشند. ما به تعداد مغازهها بازرس نداریم. تمرکز بازرسیهای ما بر کالاهای اساسی است و سپس شکایات مردمی. ضمن این که بسیج و نیروهای ناظر اقتصادی اتاق اصناف در نظارت کمک میدهند.»
استهبانیها هم معترضند
در ادامه با رئیس اداره تعزیرات حکومتی نیریز گفتگو میکنیم.
وی معتقد است برخی موارد حتی در نیریز ارزانتر از استهبان است.
وحید زاهدمنش که همزمان رئیس اداره تعزیرات استهبان هم هست، میگوید: «همیشه این بحث را داشتیم که میگفتند چرا نیریز که ٣٥ کیلومتر دورتر از استهبان است، قیمت اجناسش ارزانتر است. از جمله لوازم یدکی، لبنیات و حتی میوهجات.»
وی با بیان این که چند وقت پیش مردم استهبان اعتراض میکردند که چرا قیمت شیر در نیریز هزار تومان ارزانتر است، اضافه میکند: «البته در بحث میوه میگویند چون نیریز با دو استان همجوار است، اجناس با همه نوع کیفیت وارد آن میشود و معمولاً این مسئله تأثیرگذار است.»
زاهدمنش در مورد پوشاک عنوان میکند: «چون تنوع پوشاک در نیریز کمی بیشتر است و شهر گستردگی بیشتری دارد، قیمتها متفاوت است. ان شاءا... قرار است با اداره صمت برنامهای تدوین کنیم و نظارت بیشتری روی قیمت پوشاک داشته باشیم. هر چند کیفیت در قیمت پوشاک تأثیر زیادی دارد.»
وی در مورد روش کاسبی در استهبان میگوید: «به نظر من مردم استهبان سود کمتری روی اجناسشان میکشند و سعی میکنند مشتری را نگه دارند.
سئله دیگری که وجود دارد، در نیریز بحث چانهزنی هنگام خرید خیلی کمرنگ است. ولی استهبان چند جا میگردند و قیمت میگیرند، مقایسه میکنند و بعد خرید میکنند.»
رئیس اداره تعزیرات نیریز و استهبان پیشنهاداتی هم دارد: «من پیشنهاد دارم غرفههایی را در منطقه مسکن مهر راهاندازی کنیم و از کشاورزان و باغداران دعوت کنیم که عرضه مستقیم داشته باشند تا بتواند در زمینه میوه قیمتها را تحت تأثیر قرار دهد. ما میتوانیم بازارچههایی در شهرستان با همکاری شهرداری در نظر بگیریم تا بشود کالا را به طور مستقیم عرضه کرد و اتحادیهها هم همکاری داشته باشند.»
وحید زاهدمنش، رئیس اداره تعزیرات حکومتی شهرستان نیریز و استهبان
سهراب قدمزن، رئیس اداره صمت شهرستان نیریز