دو قرآن نفیس به خط استاد میرزا احمد نیریزی مربوط به سالهای ١١٢٩ و ۱۱۳۱ مهشیدی در موزه ملی ایران خود نمایی میکند؛ قرآنهایی با ٣١٣ سال قدمت.
حسن مرادی که سرپرست هیئت باستان شناسی نیریز را بر عهده داشت و هم اکنون در این موزه مشغول به کار میباشد این خبر را اعلام نمود.
جهت بررسی کیفیت این قرآنها با رئیس موزه باستانشناسی و هنر دوران اسلامی موزه ملی ایران گفتگو کردیم.
کرم میرزایی در ارتباط با این قرآنها گفت: استاد میرزا احمد نیریزی در واقع خط نسخ را به تکامل رسانده است و از استاد خود آقا ابراهیم قمی و خطاطانی که در دوره صفویه میزیستند پیشی گرفته است و به تنهایی یکهتازی میکند. به گونهای که شیوهٔ مخصوصی در خط نسخ به وجود آورد که سرمشق نسخنویسان ایران شد و به نسخ ایرانی معروف است.
وی در ادامه گفت: در این موزه نسخ قرآنی بسیاری نگه داری میشود و در این میان این دو قرآن نفیس به رقم نیریزی چشمها را به خود خیره میکند. قرآنهای یاد شده در تالار قرآن، موزه باستان شناسی و هنر دوران اسلامی موزه ملی ایران و در دو ویترین کنار هم در معرض دید عموم قرار گرفتهاند.
این دو قرآن کامل بوده که با خط عالی نسخ نوشته شده و با نقوش زیبا طلا اندازی آراسته شده است.
وی با دعوت از علاقهمندان به استاد میرزا احمد نیریزی تقاضا نمود تا جهت دیدن این قرآنها به موزه ملی ایران مراجعه کنند.
این کارشناس حوزۀ باستانشناسی و هنر در مورد کیفیت قرآنهای به رقم میرزا احمد نیریزی محفوظ در موزه ملی توضیحات زیر را ارائه داد:
نسخه نخست
سدۀ ١٢ مهشیدی
رقم: «احمد النیریزی» به سال ١١٢٩ مهشیدی
قطع: رحلی
اندازه: ٥/٢٩ × ٢٠ سانتیمتر
شماره موزه: ٨٦٨٨
این نسخه دارای ٥٣٨ صفحه و در هر صفحه ١٧ سطر دارد و دارای سر لوح مُذهب و صفحات دارای جدول مذهب و کمند است.
جلد این نسخه لاکی و تزیین گل و پرنده است و در یک حاشیه آن کتیبهای به خط ثلث دیده میشود.
در ابتدای قرآن وقفنامهای از طرف «کامران میرزا» به سال ١٣٠٨ ه. ق نوشته شده است و در انتها دعای ختم قرآن و یک سوره تحریر شده است.
نسخه دوم
سدۀ ١٢ مهشیدی
رقم:«احمد النیریزی» به سال ١١٣١ مهشیدی
قطع: رحلی
اندازه: ٣٥ × ٢٢ سانتیمتر
شماره موزه: ٨٣٨١
قرآن به خط نسخ بر کاغذ بخارایی، ٤٩٨ صفحه ، ١٧ سطردر صفحه، دو صفحه اول دارای شمسه مذهب که در هر کدام دعایی با تحریر مشکی نوشته شده به علاوه اسامی چهارده معصوم که با سفیدآب در شعاعهای شمسه تحریر شدهاند، دو صفحه بعد دارای سر لوح مزدوج مذهب مرصع که بین سطور این دو صفحه طلا اندازی شده، صفحات دارای جدول و ستونبندی و کمند زرین، سر سورهها مذهب، علائم حزب و جزء پایان آیات مذهب.
دارای رقم «احمد النیریزی فی حادی عشر شهر رمضان المبارک سنه ١١٣١»
جلد از بیرون دارای نقوش اسلیمی ضربی و زر اندود، اندرون دارای ترنج و سرترنج (کلاله) و لچک ترنج با تزیین معرق مذهب در زمینه لاجورد. زمینه و یک حاشیه ضربی زراندود.
براساس نوشته نیریزی در پایان قرآن «فرمان دستور اعظم... محمدقلی خان بیگدلی شاملو... بیدالعبدالاقل... احمد النیریزی» نوشته شده است.
نظر شما