پوست‌اندازی گورابهای پلنگان
ظاهراً این دو گوراب با ظرفیت ٢ میلیون و ٢٠٠ هزار متر مکعب، تاکنون رنگ لایروبی به خود ندیده و اعتباری برایش نیامده است.
اما حالا حیدری می‌گوید مطالعات ترمیم آن انجام شده و در حال انتخاب پیمانکار است تا نواقص برطرف شود.
به گفته وی، برای مرمت اساسی هر دو گوراب از قبیل لایروبی، برطرف کردن ترکها، ایجاد تخلیه تحتانی، تنظیم دهانه آبگیر و اصلاح سرریز آن در قسمتهایی که تخریب شده، حدود ٧٠٠ میلیون تومان اعتبار نیاز است که انتظار داریم تا سال آینده همه اعتبار مورد نیاز در اختیار این اداره قرار گیرد.
هر چند یکی از حوضچه‌ها با ظرفیت ٧٠٠ هزار متر مکعب در سیلابهای گذشته چندین بار آبگیری و آب آن از طریق تخلیه تحتانی به آرامی به سمت بستر رودخانه هدایت شده، اما حوضچه دیگر که نزدیک به ١,٥ میلیون متر مکعب ظرفیت دارد، فاقد تخلیه تحتانی است.
این بود که به بیان رئیس اداره منابع آب، در سالهای قبل ترجیح داده شد تا زمانی که برای آن تخلیه تحتانی طراحی نشده، زیاد آبگیری نشود.
هر چند حیدری از تجربه ناموفق واگذاری لایروبی گورابها به بخش خصوصی می‌گوید، اما از برنامه این اداره برای در اختیار گذاشتن گورابها به بهره‌برداران و ذی‌نفعان از جمله باغداران و سهامداران قنات شادابخت پس از اصلاح و مرمت خبر می‌دهد تا به گفته وی، خودشان کارهای جزیی از جمله لایروبی سالیانه و روغن‌کاری دریچه‌ها را انجام دهند.
جلوگیری از آبگیری گورابهای خطرناک
از گورابهای پلنگان که به سمت نی‌ریز سرازیر شویم، با ٤ حوضچه تحت عنوان گوراب برنجزار روبرو می‌شویم. این گوراب جزو ٤٠ گورابی است که زیر نظر اداره منابع طبیعی در شهرستان آبگیری می‌شود و در زمان بارندگی مورد توجه مردم قرار می‌گیرد.
به بیان حسن بنی‌اسدی رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری نی‌ریز، این پروژه‌ها هر سال قبل از شروع فصل بارندگی بازدید و سرکشی می‌شود تا مشکلی نداشته باشند.
او می‌گوید: «گورابهایی که معیوب باشد و احساس شود خطراتی به دنبال دارد، به لحاظ بالا بردن ضریب اطمینان، از آبگیری آنها جلوگیری می‌کنیم.»
نیاز میلیاردی برای نجات جان گورابها
اما به عقیده وی، عدم تخصیص اعتبار کافی به منظور مرمت، نگهداری و لایروبی گورابها مشکلی است که می‌تواند عمر مفید آن را کاهش دهد و جلوی نفوذ آب در زمین را بگیرد.
بنی‌اسدی می‌گوید هیچ کدام از گورابها اعتبار مقاوم‌سازی ندارند. اما در عین حال از اعتبار ٤٠ میلیون تومانی فرمانداری از محل ٣ درصد نفت و گاز برای این منظور خبر می‌دهد که به عقیده وی ناچیز است.
او می‌گوید: «با توجه به حجم و وسعت کار و پروژه‌ها، ما نیاز به ٢ تا ٣ میلیارد تومان اعتبار برای مقاوم‌سازی و لایروبی گورابها داریم. »
اما آنها در این زمینه تهمیداتی جالب اندیشیده‌اند و با اداراتی مثل مخابرات، آبفا روستایی و شهری که برای فیبر نوری و لوله‌های انتقال آب، به خاک ریزدانه نیاز داشتند، همکاری کردند تا با نظارت اداره منابع طبیعی، از پشت گورابها برداشت خاک رس را انجام دهند.
به گفته رئیس اداره منابع طبیعی، این کار دو مزیت دارد:
«سایر عرصه‌های منابع طبیعی محفوظ می‌ماند و پشت گورابها لایروبی می‌شود.»
آنها همچنین با جهاد کشاورزی نیز هماهنگ کرده‌اند تا برای اراضی و باغهای کشاورزی که نیاز به خاکریزی پای درختان دارند، از پشت گورابها برداشت کنند.
بنی‌اسدی می‌گوید: «گورابهای برنجزار، قلعه بهمن غدیرگه، قطرویه و بخش آباده طشک در همین راستا در حال لایروبی هستند.»
اما این بخش کوچکی از ٤٠ گوراب زیر نظر این اداره را شامل می‌شود؛ در حالی که به بیان بنی‌اسدی همه گورابهای شهرستان به مرمت و لایروبی نیاز دارند.
وی همچنین به مردم توصیه می‌کند تا در هنگام ورود سیلاب به حوضچه‌ها، از باز و بسته کردن دریچه‌ها بپرهیزند که کاری خطرناک است.
حوضچه‌های ریزاب بازسازی می‌شوند
یکی دیگر از گورابهایی که سال گذشته خبرساز شد، گوراب ریزاب است که ٢٩ بهمن‌ماه سال گذشته پس از تخریب یکی از ٤ حوضچه آن، سیلاب وارد روستای ریزاب شد و خسارات زیادی به بار آورد.
حیدری رئیس اداره منابع آب نی‌ریز در همین رابطه می‌گوید: «خوشبختانه اعتباری نزدیک به ١ میلیارد و ٧٠٠ میلیون تومان از طریق مدیریت بحران استانداری برای سال جاری به این طرح اختصاص یافته که ٣٠ درصد آن جذب شده است. مشاور نیز انتخاب شده، در حال تهیه طرح جامع ترمیم و مرمت گوراب ریزاب است تا ان‌شاءا... ظرف چند ماه آینده با نهایی شدن طرح، به مرحله انتخاب پیمانکار از طریق مناقصه برسد.»
او ادامه می‌دهد: «با توجه به این که ممکن است تا قبل از استقرار پیمانکار اصلی سیلابی داشته باشیم، از مشاور طرح خواسته شد تا طرح موقتی را بصورت ضرب‌الاجل جهت تقویت آب‌بندهای اجرا شده قبلی ارائه دهد تا پیمانکار موقتی برای آن انتخاب گردد. امید داریم تا پایان همین ماه پیمانکار مستقر شود و آب‌بندهای گورابها را تقویت نماید. »
اما شنیده‌های ما حاکی است فعلاً تا کار اصولی انجام نشده، این گوراب آبگیری نمی‌شود.
صالح‌آباد در انتظار تأمین اعتبار
گوراب روستای صالح‌آباد در بخش آباده طشک نیز مشکل دارد و می‌تواند خطرساز شود. چرا که پس از سرریز شدن سه حوضچه آن، راهی برای هدایت آب به مسیر اصلی رودخانه وجود ندارد و در صورت سرریز شدن، آب وارد روستا می‌شود. هر چند در سیلاب سال گذشته با حمایت بخشداری آباده و همکاری مجتمع سنگ چینی چاه‌سوارآغا، با لودر جلوی آب بسته شد تا مانع ورود آب به روستا شوند، اما حالا حیدری از نیاز به تأمین اعتبار برای اصلاح مسیر سرریز آب این گوراب خبر می‌دهد.
در همین خصوص فرماندار هفته گذشته از اداره منابع آب خواست هر چه زودتر طرح خود را در خصوص اصلاح گوراب صالح‌آباد ارائه نماید تا از بودجه‌های آتی سال جاری اعتباری برای آن منظور گردد.
حیدری همچنین از گورابهای دیگر زیر نظر اداره منابع آب یاد می‌کند؛ از جمله:
حوضچه‌های تفت و غفورآباد قطرویه که نیاز به تأمین اعتبار و مرمت دارند، دو حوضچه در ضلع جنوبی شهرک سنگ تحت عنوان تغذیه مصنوعی لای‌حنا، پروژه پخش سیلاب در جعفرآباد و دو حوضچه در شمال شهر آباده طشک.
