کوله‌پشتی معمول‌ترین وسیله حمل دفتر و دیگر وسایل مورد نیاز به مدرسه است. به عبارتی کیف یا کوله‌پشتی همراه همیشگی کودکان در طول سال تحصیلی است.
تحقیقات نشان می‌دهد که کوله‌پشتی، اگر به صورت صحیح و مناسب انتخاب شود و مورد استفاده قرار گیرد، مناسب‌ترین وسیله برای حمل وسایل روزانه است، زیرا می‌تواند بارها را متقارن نگه دارد. در عین حال، استفاده از کوله‌پشتی نامناسب و غیرارگونومیک، نه تنها مفید نیست، بلکه می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری را به ستون فقرات کودکان و دانش‌آموزان تحمیل کند. این صدمات بویژه در دانش‌آموزان مقطع ابتدایی به دلیل رشد سریع‌تر جسمی، جدی‌تر هستند.
وقتی کوله‌پشتی سنگین باشد، کودک بیش از حد پشت را قوس‌دار می‌کند و یا سر و تنه را به جلو خم می‌کند تا بتواند وزن آن را تحمل کند. به علاوه ممکن است پشت کودک بیش از حد به عقب کشیده و گودی کمر او زیاد شود. در این حالت وضعیت بدنی او تغییر شکل می‌دهد و رو به جلو، با کمر پیچ خورده یا متمایل به یک سمت می‌شود. این فشار وارده بر روی عضلات گردن و پشت، موجب فعالیت بیش از حد ماهیچه‌ها می‌شود و آنها را خسته و منقبض می‌کند و در نتیجه گردن، شانه‌ها و پشت را نسبت به فشارها و ضربه‌های وارده آسیب‌پذیرتر خواهد کرد .
درد گردن، کمردرد، گودی کمر، انحراف در ستون فقرات، انحناهای غیرطبیعی ستون فقرات، ایجاد فاصله میان مهره‌ها، ابتلا به دردهای عصبی، شانه‌های نامتقارن، ناهنجاری‌های قامتی و حتی در مواردی آسیب به رشته‌های عصبی از جمله این آسیب‌ها و مشکلات به شمار می‌روند.
همچنین کشیدگی حاصل از حمل کوله‌پشتی، باعث آسیب‌های گذرا و یا حتی ماندگاری در ریشه‌های عصبی شانه و دست‌ها و همچنین ریشه‌های عصبی گردن خواهد شد.
لذا با تهیه یک کوله‌پشتی مناسب و آموزش نحوه صحیح استفاده از آن به دانش‌آموز می‌توان از بسیاری از اختلالاتی که ممکن است در آینده برای او به وجود آید به نحو مؤثری پیشگیری نمود.
طرز استفاده صحيح از كوله پشتی:
١.از نگه داشتن کیف و کوله‌پشتی در دست خودداری کنید.
٢.کوله‌پشتی باید توسط هر دو بند آن استفاده شود. قرارگیری بندهای کوله بر روی یک شانه منجر به توزیع نامناسب و نابرابر وزن در یک طرف بدن و در نتیجه گرفتگی عضلات بویژه عضلات گردن و ایجاد درد در آنها خواهد شد. از طرف دیگر باعث وارد کردن فشار زیاد به طور نامتناسب و غیرهمسان به یک سمت شده و موجب انحنای غیر طبیعی در ستون فقرات می‌شود.
٣. وزن کوله‌پشتی را بررسی کنید. برای دانش‌آموزان دبستانی وزن کوله‌پشتی نباید بیش از١٠% وزن بدن آنها و برای دانش‌آموزان راهنمایی و دبیرستانی این مقدار نباید بیش از ١٥% وزن بدن باشد. به عنوان مثال وزن یک کوله‌پشتی برای یک دانش‌آموز دبستانی با وزن ٢٥ کیلوگرم، نباید بیش از ٥/٢ کیلوگرم باشد.
٤. بندهای کوله‌پشتی باید حالتی آزاد داشته باشند تا حرکت آزادانه دست‌ها را بدون خم شدن ستون فقرات ممکن سازند و همچنین به راحتی اجازه پوشیدن و درآوردن کوله روی شانه‌ها را بدهند.
٥. بندهای کوله نباید شل باشند، چون موجب تلوتلو خوردن آن هنگام حمل می‌شود و ضمن ایجاد ناراحتی ممکن است منجر به درد در کمر و پشت گردن شوند .
٦. بندهای کوله‌پشتی باید به طور متقارن تنظیم شده باشند. عدم تقارن دو تسمه موجب بر هم خوردن تعادل بدن می‌شود.
٧. حتماً به محل قرارگیری کوله روی پشت دقت کنید، کوله‌پشتی باید بین دو کتف بیفتد تا ستون فقرات صاف بماند و فرد مجبور نشود برای حمل آن به جلو متمایل شود یا شانه‌ها را عقب بدهد. دو بند کوله‌پشتی نیز باید روی سینه قرار بگیرند.
٨. در حالت طبیعی، کوله‌پشتی پس از آویزان کردن باید حدود ٣ سانتیمتر بالاتر از خط گودی کمر قرار بگیرد. تسمه‌های کوله‌پشتی باید طوری تنظیم شوند که کوله از ناحیه آخرین مهره کمری که به موازات خط ناف در ناحیه پشتی قرار دارد پایین‌تر نیامده و شانه‌ها را به طرف عقب نگه دارد.
٩. کوله‌پشتی نباید هرگز بیش از ١٠ سانتیمتر پایین‌تر از خط کمر قرار گیرد.
١٠. کوله‌پشتی باید تا حد امکان به پشت فرد بچسبد و از معلق نگه داشتن آن خودداری شود.
١١. تقسیم‌بندی داخل کیف باید به گونه‌ای باشد که وسایل ثابت بمانند و به راحتی جابه‌جا نشوند تا فشار تکان خوردن وسایل داخل کیف به بدن انتقال پیدا نکند.
١٢. به دانش‌آموز آموزش دهید که از همه قسمت‌های کوله‌پشتی استفاده کند. بار سنگین باید کاملاً به پشت چسبیده باشد یعنی در ناحیه شانه باشد و بارهای سبک باید در قسمت‌های جلو باشد و اگر این مسأله رعایت نشود در ناحیه کمری فشار خواهیم داشت.
١٣. به دانش‌آموز بیاموزید که کوله‌پشتی را درست روی زمین بگذارد و بردارد.
توصیه می‌شود هنگام بلند‌کردن کوله‌پشتی به جای کمر، زانوها خم شوند و زمانی که کوله را روی شانه‌های خود می‌اندازند، آن را با هر دو دست خود بردارند.
١٤. باید از نگه داشتن کیف و کوله‌پشتی در دست یا بر روی شانه‌ها در سر صف جلوگیری شود.
١٥. دانش‌آموز را تشویق کنید که فقط کتاب‌های مورد نیازش را با خود به مدرسه ببرد، نه وسایل غیرضروری و هرچه کتاب و دفتر دارد.
١٦. به دانش‌آموزان توصیه می‌شود هر وقت که فرصتی دست داد، کوله پشتی را از پشت خودشان بردارند و زمین بگذارند و مواقعی که ضرورت ندارد، کوله را با خودشان به این طرف و آن طرف نبرند و آن را در کمد شخصی خود در مدرسه یا در نیمکت بگذارند.
١٧. اگر کودک‌تان دچار درد در نواحی کمر، پا و دست شده است، بهترین کار مشورت با پزشک متخصص است.
١٨. به حرف کودک توجه کنید. اگر پیوسته از درد و ناراحتی شکایت دارد او را ملامت نکنید.
دراین شرایط او را برای معاینه وضعیت کمر نزد متخصص ببرید.
١٩. تغذیه مناسب و ورزش منظم در جلوگیری از صدمات جسمی در طول زندگی نقش مهمی دارند.
٢٠. معلمان باید با تدوین برنامه هفتگی مناسب، مانع سنگینی کیف دانش‌آموزان شوند.
٢١. بهتر است قفسه‌هایی در مدارس در نظر گرفته شوند تا دانش‌آموزان کتاب‌های خود را در مدرسه جا بگذارند و مجبور نباشند هر روز آنها را با خود حمل کنند.
