/ تاتواز ١٠٠ هزار تومان تا ٣-٢ میلیون تومان هزینه دارد.
/ مشتریانم اکثراً دخترهای ١٨-١٧ ساله تا خانمهای ٤٦-٤٥ سالهاند
/ تاتوها دائمی هستند و نهایت بعد از چند سال کمرنگ میشوند اما کامل پاک نمیشوند
/ دخترانی بودهاند که دستشان را قبلاً به قصد خودکشی تیغ زدهاند و الان برای این که جای آن معلوم نشود، روی آن تاتو کار کردهاند
/ بعضی از تاتوکارها اصلاً بهداشت را رعایت نمیکنند
جوانان این روزها برای خودنمایی کارهای زیادی انجام میدهند. از عملهای زیبایی لب و صورت و گونه توسط خانمها گرفته تا برداشتن و تمیز کردن زیر ابرو توسط پسرها...
«تاتو» یا همان خالکوبی قدیمی خودمان، اما یکی از کارهایی است که پس از سالها دوباره در بین جوانان رواج پیدا کرده، اما دیگر نه مثل سالهای پیش. نه مثل سالهایی که اکثر طرحها قلبی تیرخورده روی بازوان پسران جوان بود یا در حد چند خال کوچک بین ابروها یا روی چانهی زنان عرب و ایلیاتی... این روزها تاتو دختر و پسر ندارد... طرحها متفاوتتر از سابق است و دستگاهها بسیار پیشرفتهتر...
در این مورد بد نیست بدانید خالکوبی، در واقع معنای کلمه tatoo به انگلیسی است که اصل کلمه tatu به لاتین بوده که از کشور تاهیتی واقع در اقیانوس آرام آمده است. خالکوبی در ایران نیز به ادوار بسیار قدیم تاریخی بازمیگردد. تندیسههایی در پازیریک و لرستان از دوره هخامنشیان یافت شده که نشان خالکوبی بر بدنشان بوده است.
خالکوبی در ایران قدیم بیشتر نزد زنان، پهلوانان و اوباش جاهل مرسوم بوده است.
اما حالا تاتو رواج زیادی بین جوانان امروزی دارد.
در همین زمینه گزارشی تهیه کردهایم که میخوانید:
تاتوها دائمی هستند
یکی از خانمهایی که دو سالی میشود در نیریز تاتو بدن انجام میدهد، میگوید:
«تا به حال چندین مشتری تاتو داشتهام و این کار را با دستگاه انجام میدهم. مشتریانم اکثراً دخترهای ١٨-١٧ ساله تا خانمهای ٤٦-٤٥ سالهاند. همین چند وقت پیش خانمی ٤٥ ساله آمد و طرحی داد و روی مچ پایش کار کردم. از زنهایی بود که در این سن و سال، شلوار دمپا کوتاه میپوشید و خلخال میانداخت. طرح کوچکی آورد و من برایش کار کردم. »
در مورد هزینه تاتو میگوید:
«متغیر است. از ٢٠ هزار تومان شروع میشود تا ١٣٠-١٢٠ هزار تومان. بستگی به طرح و زحمت آن دارد. وسایل یکبار مصرف و دستگاه و مدرکم مورد تأیید دکتر همین جاست. »
از نظر او تاتوها دائمی و بدون عوارض هستند.
در این مورد میگوید: «تاتوها دائمی هستند و نهایت بعد از چند سال کمرنگ میشوند اما این که بگویم کامل پاک میشوند نه. البته افرادی که باردارند، افرادی که از قرص آرامبخش استفاده میکنند، خانمهایی که قرص ضدبارداری مصرف میکنند یا به بچه شیر میدهند، نباید تاتو انجام دهند.»
اگر تاتو عمیق نباشد، میشود آن را پاک کرد!
خانم دیگری نزدیک ١٢ سال در نیریز کار تاتو انجام داده و چند ماهی است به دلیل گرانبودن مواد، آن را کنار گذاشته است.
او که به قول خودش این هنر را نزد خالهاش که ساکن خارج است، یاد گرفته میگوید: «بعضی از مشتریها، تاتو را به خاطر ترمیم پوستشان انجام میدهند. بودهاند دخترانی که دستشان را قبلاً تیغ زدهاند و الان برای اینکه جای آن معلوم نشود، روی آن تاتو کار کردهاند.»
ادامه میدهد: «بعضی از تاتوکارها اصلاً بهداشت را رعایت نمیکنند. کسانی بودهاند که آرایشگر یا تاتوکار ابرویشان را تاتو کرده و بعد باعث عفونت شده یا آنقدر رنگ پس داده که جوهر آن تا روی گونهاشان کشیده شده. در حال حاضر هرکس یک دستگاه خریده و شده تاتوکار. دستگاهی که من با آن کار میکردم قیمت آن ١٦ میلیون تومان شده. رنگ هم به همین صورت. قیمت رنگ هم گران شده.»
از مزایای تاتو که میپرسم میگوید: «یک نوع زیبایی است و مزایای خاصی ندارد. تنها حُسن آن این است که اگر کسی تصادف کند و صورتش پخش شود و قابل شناسایی نباشد، از تاتوی بدنش میتوان او را تشخیص داد، همین!»
در مورد طرحهای تاتو میگوید: «خانمها بیشتر طرحهای پروانه، حروف انگلیسی، اسم شوهر، اسم فرزند، قلب، فروهر و... را میپسندند و بیشتر در جاهایی از بدنشان مثل نبض دست، مچ پا، گودیِ گردن، پشت گردن و گودی کمر کار میکنند. مشتریهایمان هم همه قشری بودهاند؛ از دانشآموز گرفته تا زنِ خانهدار. خیلیها اول ازدواجشان داغ هستند و اولِ اسم شوهرشان را حک میکنند؛ اما همین که کارشان به دعوا و جدل و طلاق کشید، پشیمان میشوند و برای پاککردن آن دوباره مراجعه میکنند.»
در مورد این که تاتو قابل پاککردن است یا نه میگوید: «اگر رنگ، رنگ گیاهی باشد، بعد از یک سال پاک میشود؛ اما اگر رنگ گیاهی نباشد، پاککردن آن بستگی به عمق کار دارد. اگر سطحی باشد، میتوان بعد با رنگ آن را لایهبرداری و پاک کرد که کار آن از انجامدادن یک تاتو سختتر است؛ اما تاتوهای با عمق زیاد را نمیشود پاک کرد.»
تاتو در بین ورزشکاران بیشتر طرفدار دارد
خانم دیگری که حدود ٥ سال است تاتو کار میکند، عقیده دارد تاتو بد نیست.
میگوید: «تاتو که بد نیست. از همان زمان قدیم، زنان عرب تاتو را با رنگ گیاهی و چوب، زیر پوستهای خود میکردند. »
از قیمت آن که میپرسم میگوید: «از ١٠٠ هزار تومان شروع میشود و در طرحهای بزرگ برای آقایان تا ٣-٢ میلیون تومان هزینه دارد. تاتو در بین ورزشکاران زن و مرد که در سالنها ورزش میکنند، طرفداران بیشتری دارد. طرحهایی که خانمها میپسندند، بیشتر سنجاقک، فرشته، پروانه و... است و بیشتر روی مچ دست، مچ پا، پشت کتف و ... کار میشود. حتی بیشتر مشتریانم به اصرار شوهرانشان تاتو میکنند.»
او هم عقیده دارد تاتو اگر عمقی نباشد قابل پاککردن است. میگوید: «تاتو اگر سطحی باشد قابل پاککردن است. خوب خیلی افراد از کارشان پشیمان میشوند و بعد برای پاککردن آن میآیند. البته خیلیها هم میآیند تا تاتویشان را که از قبل کمرنگ شده، پررنگ کنند.»
نمیدانستم این قدر درد دارد!
«ن» دختر ١٧ سالهای است که روی بدنش تاتو کار کرده. در مورد این که چه شد این کار را انجام داد میگوید: «از چند وقت پیش دوست داشتم روی بدنم تاتو کار کنم اما نمیدانستم اینقدر درد دارد. خیلی درد داشت. نصف طرح را زده بودم و داشتم از درد میمُردم؛ ولی نمیشد کاری کرد. طرح ناقص بود و باید طاقت میآوردم. البته مادرم خیلی مخالف بود و وقتی فهمید، کلی غر زد؛ ولی دیگر کار از کار گذشته بود.»
در مورد این که آیا ممکن است در آینده، این کار مشکلی برای زندگی مشترکش به وجود بیاورد یا نه، میگوید: «نمیدانم، شاید هم مشکل ایجاد کند؛ ولی خوب خیلی دوست داشتم این کار را انجام دهم.»
بقیه میگفتندپشیمان میشوی
«ص». دختر ١٩ سالهای است که خیلی اتفاقی روی بدنش تاتو انجام داده.
میگوید: «خواهرم میخواست روی بدنش تاتو کار کند و من هم همراهش رفتم. اصلاً قصد نداشتم این کار را انجام دهم؛ ولی نمیدانم چه شد که همانجا در آرایشگاه، یک طرح الماس انتخاب کردم و روی مچ دستم زدم. البته درد داشت و هزینهی آن نزدیک ١٠٠ هزار تومان شد. بقیه هم میگفتند پشیمان میشوی، ولی هنوز پشیمان نشدهام. البته میگویند میتوان پس از مدتی آن را پاک کرد، که امیدوارم همینطور باشد.»
غیرقانونی است
علی سلماننژاد رئیس اتاق اصناف و صنف آرایشگاههای مردانه این کار را غیر قانونی میداند؛ کاری که به گفته وی پاک کردن آن هم حتماً باید زیر نظر پزشک متخصص باشد.
او میگوید: «در صنف ما کسی تاتو انجام نمیدهد. اگر هم انجام دهد، در خانه و بدون مجوز است و به صنف و اتاق اصناف ربطی ندارد.»
او البته شنیده حتی چند نفر تاتوکار در نیریز کارت ویزیت چاپ کردهاند. میگوید: «اگر بشنویم از آرایشگرها کسی انجام میدهد، سریع نامه بهداشت و اماکن آن را میزنیم تا محل کسبش پلمب شود.»
به یکی از آرایشگاههای مردانه نیریز میرویم. آرایشگر جوان میخندد و میگوید: «جوانها عاشق تاتو هستند؛ ولی پولش را ندارند.»
به عقیده وی این کار بیشتر بین دخترها رواج پیدا کرده است.
اولش شوق و ذوق دارد و بعدش پشیمانی
یک پسر ٢٣ ساله که روی مچ دستش طرحی را تاتو کرده و آرایشگر سرش را سشوار میکشد، میگوید که پشیمان شده و اشتباه کرده.
- «رفیقم گفت و من هم قبول کردم. بیشتر افرادی که تاتو میکنند، پشیمان میشوند. اولش شوق و ذوق دارد و بعدش پشیمانی؛ من هم الآن در فکر پاک کردن آن هستم؛ چون رویم نمیشود با وجود آن جایی بروم.»
به عقیده وی طرحها بستگی به روحیه و حتی شغل افراد دارد. میگوید: «الآن بیشتر طرحهای خشن مثل گرگ و... را میپسندند. جامعه ما طوری شده که همه میخواهند هم را تیغ بزنند و بخورند.»
یکی دیگر از کسانی که یک طرح تاتو ترکیبی از خرس، گوزن و جنگل را کاملاً روی یکی از پاهایش حک کرده، حاضر نیست طرحش را که توی گوشی موبایل به من نشان میدهد، برایم بفرستد و میگوید: « اگر پخش شود، تکراری میشود.»
به بیان وی تاتو روی ران پا و سینه خیلی حساس است و درد میگیرد.
اما چرا ران پا؟
او میگوید: «برای دل خودم زدهام؛ نه این که کسی ببیند. اما حالا که زورخانه میروم، رویم نمیشود لباسم را عوض کنم.»
جوانی دیگر میگوید: «من برای علاقه به مادرم طرح مادر را پشت دستم تاتو کردهام.»
به نظر وی برخی افراد پشیمان میشوند؛ چون طرح تاتو برایشان تکراری میشود. میگوید: «اصولاً تاتو را باید جایی زد که خود فرد آن را نبیند. بعضی وقتها هم کسانی که سنشان بالا میرود یا تغییر عقیده میدهند، پشیمان میشوند.»
هر چند میگوید جوانهای حالا هدف مشخصی ندارند و فکر چند سال دیگر که سنشان بالاتر رفت نیستند.
بیشتر از ٢٠٠ مشتری داشتهام
یک تاتوکار٢٢ ساله که محل کارش سوئیتی در نیریز است میگوید در این دو سالی که تاتو میکند، حداقل ٢٠٠ مشتری داشته است.
او در تهران آموزش دیده و البته معتقد است که در این دوره فقط یاد گرفته چگونه دستگاه را دست بگیرد.
به عقیده وی ٨٠ درصد کار تاتو طراحی و نقاشی است و بستگی به این دارد که یک شخص چقدر هنرش را داشته باشد.
میگوید: «من خودم دانشجوی گرافیک هستم و از بچگی به هنر علاقه داشتم. تاتو هنر زیبایی است که روی بدن میماند و همه آن را دوست دارند.»
او معتقد است برخی به دلیل این که فکر میکنند با این کار ابهت و خشونتشان بیشتر میشود تاتو میکنند و عدهای برای با کلاس و لاکچری بودن آن.
ادامه میدهد: «اما بیشتر افراد خیلی روی طرحش دقت نمیکنند و میگویند یک چیزی باشد. حتی در دقیقه ٩٠ وقتی میگویم این طرح را هم میتوانید بزنید، نظرشان عوض میشود. اما برخی هم روی معنی و مفهوم آن دقت میکنند که البته تعدادشان کم است.»
در تاتو مد نداریم
این جوان با بیان این که در تاتو هیچ وقت مد نداریم، میگوید: «سلیقهها متفاوت است. مثلاً طرح هخامنشی همیشه در بورس است و طرح گل و بوته در خانمها بیشتر است.»
و در مورد قیمتش میگوید: «هر چه بیشتر کار ببرد، قیمت آن بیشتر است. یک طرح به اندازه کف دست ممکن است ٤٠٠ تا حتی یک میلیون تومان بشود.»
او خودش روی بدنش تاتو نکرده و دلیلش را فعالیت در عرصههای دیگری عنوان میکند که نمیخواهد از آن نام ببرد.
به نظر این تاتوکار تنها کسانی پشیمان میشوند که اسم تاتو کردهاند. مثل کسی که اسم همسرش را تاتو کرده و بعد کارشان به طلاق کشیده است؛ یا کسانی که تغییر عقیده دادهاند.
وی با بیان این که تاتو در یک سری جاهای بدن درد بیشتری دارد ولی قابل تحمل است، میگوید: «مخصوصاً اگر از بیحسی اورجینال استفاده کنم، تا ٤ ساعت هیچ دردی احساس نمیشود.»
او میگوید پوست ٣ لایه دارد و رنگ در لایه دوم آن حبس میشود. رنگی که به عقیده وی با لیزر به راحتی پاک میشود؛ اما فقط باید توسط متخصص پوست انجام شود.
- «این کار شوخیبردار نیست. پزشکان عمومی نمیتوانند و پوست را میسوزانند و حتی برخی اوقات گوشت اضافه میشود.»
میگوید که اگر رعایت مسائل بهداشتی را نکند، کارش تمام است. مثل کسی که در همین نیریز پیش یکی از همکارانش کار کرده و به دلیل عفونت در بیمارستان بستری شده است.
- «در کار من لوازم استریل است. حتی صندلی که روی آن مینشینند، قبل و بعدش استریل میشود. همه چیز یکبار مصرف است و رنگهای اورجینال نیز کاملاً استریل است. پوست را هم قبل و بعد استریل و آنتیباکتریال میکنم.»
او ابتدا میگوید این کار غیرقانونی نیست؛ اما وقتی صحبت از تبلیغات و نصب تابلو محل کار میشود، میگوید نمیشود این کار را کرد.
به عقیده وی اگر این کار آزاد باشد و صنف داشته باشد، هر کسی از هر جایی نمیآید تاتو کند و مسائل بهداشتی، فنی و قیمتی آن رعایت میشود.
بالاخره یک روز روزگار پشیمانت میکند
جوان ٣٣ ساله دیگری خالکوب است. البته میگوید ٢ سال است این کار را ترک کرده و انجام نمیدهد. او دلیلش را متأهل بودنش و این که به گفته خودش خالکوبی در شهری مثل نیریز جا نیفتاده عنوان میکند. هر چند به نظر میرسد با وجود تاتو، بازار خالکوبی از رونق افتاده و دیگر طرفداری ندارد.
میگوید: «هر کس از خالکوبی نیتی دارد؛ اما به نظر من زیباترین طرحی که بزنی، بالاخره روزگار یک روز پشیمانت میکند. من خودم کل بدنم خالکوبی است و این یادگاری از جوانی و جاهلیت است که میماند.»
جای تاتو از بین نمیرود
به گفته دکتر شهلا حسینپور متخصص پوست در نیریز، عدم رعایت نکات ایمنی و بهداشتی در تاتو میتواند فرد را در معرض ابتلا به بیماریهای خطرناکی قرار دهد.
وی در گفتگو با ما میگوید: «به دلیل این که جوهر تاتو به عنوان یک ماده خارجی برای سیستم ایمنی بدن معرفی میشود، باعث انواع واکنشهای جسم خارجی و سارکوییدوز و حساسیت پوستی موضعی و حتی سیستمیک میشود.»
حسینپور اضافه میکند: «اگر تاتو برای فردی مبتلا به بیماریهای ویروسی مثل ایدز، هپاتیت و سل انجام شود، و شرایط ایمنی و بهداشتی لازم رعایت نشود، شخص بعدی هم در معرض ابتلا به این بیماریها قرار خواهد گرفت. این کار حتی میتواند باعث عفونتهای باکتریایی موضعی در محل انجام آن شود.»
به گفته وی، نشانههای معمول شامل: عفونت، قرمزی، حرارت، تورم و درد است.
این متخصص پوست درباره نحوه پاک کردن تاتو میگوید: «پاک کردن تاتو بستگی به رنگهایی که داخلش به کار رفته دارد و بستگی به این که تاتو به عنوان حرفهای انجام شده باشد یا آماتور. تاتوهای حرفهای که معمولاً داخلشان چند رنگ به شکل ترکیبی به کار رفته، پاک کردنشان سختتر است و ممکن است نه تنها پاک نشود، بلکه تغییر رنگ بدهد. تاتوهای آماتوری و تک رنگ را ممکن است بتوان با لیزر از بین برد؛ اما جایش میماند و به صورت کامل از بین نمیرود.»
به بیان حسینپور، پزشکان عمومی مجاز به هر نوع لیزر حتی برداشتن خال و موهای زائد نیستند. دیوان عدالت اداری هم نامه داده که انجام هر نوع لیزر توسط پزشکان عمومی غیرقانونی است.
سایه تاتو روی گواهینامه رانندگی
به گفته یکی از پزشکان معتمد نیروی انتظامی در نیریز، در سال جاری دو بار بخشنامه آمده که موارد خالکوبی و تاتو باید به کمیسیون پزشکی و متخصص اعصاب و روان نیروی انتظامی ارجاع داده تا صلاحیت افراد برای رانندگی تأیید شود.
وی میگوید: «به جز این، جای اسکار و زخمهایی که مشکوک به خودزنی باشند، باید به این کمیسیون ارجاع داده شوند.»
به بیان این پزشک، کمیسیون نیروی انتظامی نیز برخی موارد را تأیید نمیکند یا برایشان محدودیتهایی مثل گواهینامه مشروط و موقت در نظر میگیرد.
در حالی که الآن تاتوها روی نقاط مختلف بدن انجام میشود، وی میگوید: «به ما گفتهاند صورت و دستها از نوک انگشتان تا آرنج را چک کنیم؛ اما اگر مشکوک شویم، ممکن است مجبور شویم همه بدن فرد را بررسی کنیم.»
آمار دقیقی نداریم و مجوزی صادر نشده
به گفته شبکهبهداشت و درمان نیریز با توجه به این که عدهای از این افراد در منازل شخصی یا به اصطلاح (زیرزمینی) اقدام به انجام این کار میکنند، نمیتوان آمار دقیقی از تعداد این افراد در نیریز به دست آورد.
بنا بر گزارش شبکه بهداشت و درمان، تاکنون هیچ گونه مجوزی برای انجام تاتو در آرایشگاهها و دیگر اماکن صادر نشده است. این کار فقط باید توسط پزشک متخصص پوست انجام شود و اشخاص میتوانند در کنار پزشک متخصص پوست و زیر نظارت آنها، این کار را انجام دهند.
این گزارش میافزاید: «تاکنون هیچ گونه شکایتی در این زمینه به شبکه بهداشت و درمان نرسیده که این امر ممکن است به علت عدم آگاهی مردم از غیرمجاز بودن این اماکن باشد. لذا خواهشمند است در صورت داشتن هر گونه شکایت، در این زمینه به صورت حضوری به واحد بهداشت محیط شبکه بهداشت و درمان مراجعه نمایند. از شهروندان عزیز تقاضا میشود در صورت مشاهده هر گونه تخلف و وجود مراکز غیرمجاز تاتو، مراتب را به سامانه ١٩٠ ( سامانه رسیدگی به شکایات بهداشت محیط ) اعلام نمایند .»