آغاز طرح افزایش سبوس در سنگکی‌های ‌‌ نی‌ریز

این عامل می‌تواند در پیشگیری از بروز چاقی و به دنبال آن دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی مؤثر باشد. مصرف نان سبوس‌دار در افزایش حجم مدفوع و رانش مدفوع در طول روده کوچک و بزرگ مؤثر بوده و نقش مهمی در مبارزه با یبوست و سرطان روده بزرگ دارد.

مصرف منابع غذایی فیبردار از جمله نان سبوس‌دار بر کاهش چربی و کلسترول خون نیز تأثیر بسزایی دارد، به گونه‌ای که فیبرهای غذایی نامحلول با اتصال به اسیدهای صفراوی یا چربی‌ها از جذب کلسترول و چربی غذایی جلوگیری می‌کنند.  

نان سبوس‌دار را می‌توان  به عنوان منبع خوبی از ویتامین‌های گروه B، بویژه ویتامین B٢ و نیاسین معرفی کرد که این ویتامین‌ها به عملکرد بهتر مغز کمک می‌کنند.

از طرفی فیبرهای گیاهی به دو نوع محلول و غیرمحلول تقسیم می‌شوند. سبوس گندم، جزو فیبرهای نامحلول است که نان‌های سبوس‌دار نیز از آن تهیه می‌شود.

یبوست و سرطان روده بزرگ نیز از جمله بیماری‌های شایع در جامعه است و مصرف منابع غذایی حاوی سبوس، به ویژه نان سبوس‌دار می‌تواند از بروز این بیماری‌ها جلوگیری کند.

با توجه به خواص مصرف نان‌های سبوس‌دار در سلامت، طرح افزایش سبوس در نان‌های سنگک، در نانوایی‌های شهرستان‌ نی‌ریز آغاز شده است.

به طور ميانگين، نان سبوس‌دار نسبت به نان سفيد دو برابر ويتامين، مواد معدنی و مواد فيبری دارد.

نان کامل يعنی نانی که از آرد گندم (بدون سبوس‌گيری) تهيه شده باشد.

آرد مصرفی در تهیه نان سنگک و بربری نسبت به نانهای فانتزی، سبوس بیشتری دارد. فیبر موجود در نان سبوس‌دار برای رفع گرفتگی روده و یبوست مفید است. این مواد جزء مواد غذایی مطلوب باکتری‌های روده هستند که علیه امراض میکروبی روده عمل کرده و سیستم ایمنی بدن را فعال می‌کنند.

از دیگر خواص نان سبوس‌دار، دفع کلسترول و مواد سمی حاصل از تجزيه مواد غذايی، تقويت ماهيچه‌های روده، سرشار از ويتامين B٢ و نياسين (تقویت‌کننده تمرکز و ذهن) می‌باشد.

آهن موجود در نان سبوس‌دار سبب باهوشی و رفتار خوب در کودکان می‌شود و سیلیس موجود در سبوس آرد برای استحکام دندان­ها و استخوان­ها بسیار مهم است.

فسفر نیز که برای تقویت استخوان­ها، مغز، سلسله اعصاب و جذب کلسیم نقش حیاتی دارد،  در سبوس آرد یافت می‌­شود.

به بیمارستان‌ها، سلف سرویس مراکز دولتی، پادگان‌ها و... توصیه می‌کنیم در برنامه غذایی از نان سبوس‌دار استفاده کنند.

با توجه به وجود فیتات در نان‌های سبوس‌دار باید خمير نان توسط خميرمایه ور بيايد تا ماده فیتات توسط آنزيم‌های موجود در غلات تجزيه شده و بدن انسان بهتر بتواند از مواد معدنی نان استفاده کند.

مقایسه برخی خواص تغذیه‌ای آرد سفید و آرد  کامل (سبوس دار) در تهیه نان:

مقادیر پروتئین، کلسیم، آهن، روی، ویتامین، منیزیم و پتاسیم موجود در آرد کامل بیشتر از آرد سفید است، البته انرژی (تا حدودی) در آرد سفید بیشتر است.

مصرف سبوس حد و اندازه‌ای دارد یا هر چه بیشتر بخوریم بهتر است؟

سبوس غلات همانطور که خواص مفیدی دارد، اگر بیش از اندازه مصرف شود، می‌تواند مشکل‌ساز شود. اگر میزان مصرف سبوس از حد اعتدال خارج شود، باعث کاهش جذب املاح دو ظرفیتی خواهد شد.  مثلاً کلسیم، آهن و روی به ترکیبهای موجود در فیبر سبوس مانند فیتات‌ها و فسفات‌ها متصل می‌شوند و جذبشان کاهش پیدا می‌کند.

اما چه کسانی نباید نان سبوس‌دار بخورند؟

هرچه آرد، سبوس بیشتری داشته باشد، اسید فیتیک (ترکیب ممانعت‌کننده از جذب املاح معدنی) بیشتری هم خواهد داشت.

اگر خمیر نان به خوبی تخمیر شود، از میزان اسیدفیتیک آن کاسته می‌شود.‌

افرادی که وضعیت تغذیه‌ای خوبی ندارند و روزانه از گروه‌های متنوع غذایی بخصوص میوه و سبزی و گوشت و لبنیات به میزان موردنیاز استفاده نمی‌کنند و همچنین کودکان در سنین رشد و کسانی که دچار سوءتغذیه هستند، از نان‌های سبوس‌دار به صورت روزانه استفاده نکنند. اما کسانی که تنوع غذایی دارند، به دلیل آنکه می‌توانند املاح معدنی جذب‌نشده نان را از گروه‌های غذایی دیگر دریافت کنند، می‌توانند روزانه نان سبوس‌دار استفاده کرده و از خواص درمانی این نان‌ها که به تنظیم قند و چربی خون کمک می‌کند و بهترین داروی درمان یبوست است و با افزایش دفعیات بدن از میزان جذب می‌کاهد و خاصیت سیرکنندگی و لاغرکنندگی دارد، بهره ببرند.