محمد جلالی
در سینمایی که مخاطبان آن طنز را میپسندند و موضوعات اجتماعی در ردههای بعدی قرار دارد ریسک تولید سریال یا فیلم با موضوع اجتماعی بسیار بالاست.
شاید تولیدکنندگان برای تضمین فروش تا چند سال پیش کمتر تن به سینمای مفهومی، معناگرا، درام، اجتماعی و از این دست میدادند.
در زیر آمار بیشترین فروش سینمای ایران در سه سال اخیر را میبینید:
١٣٩٦: گشت ٢(ژانر طنز)، خوب، بد، جلف (ژانر طنز)، نهنگ عنبر٢: سلکشن رویا (ژانر طنز)، ماجرای نیمروز(ژانر تاریخی- اجتماعی)، سه بیگانه (ژانر طنز)
١٣٩٥: فروشنده(ژانر اجتماعی)، من سالوادور نیستم (ژانر طنز)، ٥٠ کیلو آلبالو (ژانر طنز)، سلام بمبئی (ژانر عاشقانه- اجتماعی)، ابد و یک روز (ژانر اجتماعی)
١٣٩٤: محمد رسول الله(ص) (ژانر تاریخی)، نهنگ عنبر (ژانر طنز)، ایران برگر (ژانر طنز)، کوچه بینام (ژانر اجتماعی)، شاهزاده روم (ژانر تاریخی- انیمیشن)
همانگونه که مشاهده میکنید از ١٥ اثر پرفروش ٨ اثر در ژانر طنز تولید شدهاند یعنی بیش از ٥٣ درصد آمار فروش متعلق به اینگونه تولیدات است. ٣ فیلم از نوع اجتماعی است. ٢ فیلم تاریخی و یک فیلم در قالب تاریخی- اجتماعی و یکی هم عاشقانه- اجتماعی میباشد.
اما در شبکه نمایش خانگی با آغاز ساخت سریالهایی برای عرضه در این شبکه باز هم این ژانر طنز بود که مورد استقبال قرار گرفت. سریالهایی همچون «قهوه تلخ» و «شاهگوش».
اما حالا سریالهای اجتماعی گوی سبقت را ربودهاند سریالهایی همچون «شهرزاد» که به آنچنان فروشی دست یافت که سازندگان را مجاب نمود تا فصل دوم آن را کلید زنند و سریال «عاشقانه» هم که کماکان با فروش خوبی روبرو میباشد.
بیتردید همانگونه که در مصادیق بالا عنوان شد تولید خارج از قالب طنز هم جرأت میخواهد هم جسارت اما اگر آن فیلم یا سریال خوش ساخت از کار در آید استقبال از آن چشمگیر خواهد بود.
البته به نقل از رئیس انجمن مددکاری ایران که در گفتگو با سایت فردا مطرح شده، جامعه ایرانی بر اساس آمار جهانی از نظر نشاط اجتماعی در میان ١٨٥ کشور در رتبه ١٠٥ قرار گرفته و در جدول غمگینها از پایین جدول، رتبه دوم را دارد.
بیشک حذف طنز از سینمای ایران یعنی خودکشی از نوع هنر هفتم و حذف مخاطب! اما اینکه تمام سینما به سمت طنزی رود که برخی از آنها هم به هجو نزدیکتر است به صلاح نیست. بررسی مسائل روز اجتماعی نیازی است که میتواند کارگردانان سینما و تلویزیون را به سمت سینمای مفهومی، اجتماعی و حتی اقتصادی سوق دهد.
بخشی از پوستر نهنگ عنبر ٢«سلکشن رویا»