تولید انجیر نی‌ریز ، امسال نصف پارسال
انجیرها را آب ندهید. عکس: مهدی وطن‌دوست
در پی تداوم خشکسالی و موج گرمای شدید در شهرستان نی‌ریز، رئیس مرکز تحقیقات انجیر استهبان، راهکارهای مقابله با بحران رابرای انجیرکاران تشریح کرد.
دکتر مسلم جعفری در گفتگو با نی‌ریزان فارس گفت: «امسال به دلیل کم‌آبی بی‌سابقه و موج خشکسالی، گرده‌افشانی انجیر بسیار محدود انجام شد و فقط حدود ۴۰ درصد نسبت به سال‌های گذشته عملیات گرده‌افشانی صورت گرفت تا فشار به درخت وارد نشود.»
به گفته وی، تولید محصول مرغوب نیز ۴۰ تا ۵۰ درصد نسبت به سال گذشته کاهش خواهد داشت.
جعفری وضعیت فعلی درختان انجیر نی‌ریز را به هیچ‌وجه مناسب ندانست و گفت: «در روزهایی که دمای هوا به ۴۲ درجه می‌رسد، دمای سطح خاک در خارج از سایه‌انداز درخت به ۵۶ تا ۵۸ درجه می‌رسد. فقدان رطوبت کافی در خاک باعث بسته ماندن روزنه‌های برگ و مختل‌شدن چرخه دریافت و تبخیر آب می‌شود که این موضوع موجب پژمرده، چروکیده و زرد شدن برگها خواهد شد.»
او افزود: «اکثر باغداران چشم‌انتظار باران مانده‌اند و آبیاری‌های متداول نه‌تنها اثر مثبت ندارد، بلکه حتی گاهی به دلیل تبخیر شدید آب گرم در خاک، به ریشه‌ها آسیب می‌زند.»
جعفری تأکید کرد بهترین راهکار فعلی، شستشوی شبانه برگ‌های درخت انجیر با آب خالی به صورت منظم است. «شستشوی برگها با آب معمولی هفته‌ای یک تا دو بار، باعث کاهش حرارت و شادابی برگها می‌شود و از ازدست‌دادن رطوبت جلوگیری می‌کند.»
وی هشدار داد: «آبیاری سطحی نه تنها اثر مثبت ندارد، بلکه با توجه به دمای بالای خاک، بیشتر صرف تبخیر و افزایش گرمای ریشه‌ها می‌شود.»
دکتر جعفری استفاده از پودر کائولین به عنوان پوشش حفاظتی برگها یا نصب سایبان با توری آبی رنگ و سایه‌دهی۳۰ درصد را راهکار مکمل خواند، اما یادآور شد هزینه برخی از این روش‌ها بالا است و برای همه باغداران مقرون به صرفه نیست. وی همچنین توصیه کرد که به هیچ عنوان شستشوی بیش از دوبار برگها با صابون گیاهی انجام نشود؛ زیرا این‌کار لایه چربی محافظ طبیعی برگ را از بین می‌برد و موجب تشدید سوختگی می‌شود.
رئیس مرکز تحقیقات انجیر استهبان تأکید کرد: «در وضعیت موجود، منابع آبی و مالی باغداران محدود است و انتظار معجزه از آبیاری سنتی بی‌فایده است. باغداران باید تمرکز خود را بر شستشوی شبانه برگها، کاهش استرس گرمایی گیاه، استفاده از پوشش کائولین و در صورت امکان سایبان معطوف کنند.»
خشکسالی بی‌سابقه و پیش‌بینی کاهش شدید تولید
مدیرعامل انجمن انجیرکاران نی‌ریز هم اظهار داشت: «در سال جاری بسیاری از باغداران به دلیل نگرانی از تشدید فشار بر درخت، اقدام به گرده‌افشانی و برداشت انجیر نکرده‌اند. حتی برخی که یک‌بار گرده‌افشانی انجام داده‌اند، حالا اظهار پشیمانی می‌کنند.»
حسین ارشدی ادامه داد: «در برخی از باغ‌ها، از ۸۰۰ اصله درخت، حدود ۵۷۰ اصله دچار ریزش برگ یا خشکیدگی شده‌اند که این معادل کاهش ۷۰ تا ۸۰ درصدی محصول است.»
مدیرعامل انجمن انجیرکاران تصریح کرد: «مشکل اصلی، گرمای بیش از حد و نبود رطوبت کافی است. تأمین سایبان برای درختان هم راهگشا نیست؛ زیرا هزینه‌بر بوده و برای همه باغداران به لحاظ مالی مقرون به صرفه نیست. فقط شاید شستشوی شبانه برگ‌های درختان بتواند تا حدی از شدت خسارت بکاهد.»
ارشدی با تأکید بر این که باغداران باید در شب و با آب خنک اقدام به شستشوی برگها کنند، گفت: «آبیاری در روز نه تنها بی‌فایده است، بلکه باعث شدت گرفتن تنش آبی و گرمایی می‌شود.»
مدیرعامل انجمن انجیرکاران نی‌ریز ضمن ابراز نگرانی شدید نسبت به آینده این محصول، گفت: «در ۵۰ - ۶۰ سال گذشته هرگز شرایطی مشابه امسال تجربه نشده بود و ادامه این وضعیت، امنیت معیشتی بسیاری از خانواده‌های انجیرکار نی‌ریز را تهدید می‌کند.»
