بلاتکلیفی مسکن ملی
جلسه پرتنش متقاضیان با مدیر کل راه و شهرسازی
خانه‌هایمان میان وعده و انتظار، معلق مانده جلسه‌ای با حضور عبدالهی مدیرکل راه و شهرسازی استان فارس و معاونان وی، نماینده مجلس، فرماندار و شهردار نی‌ریز، مسئولان ادارات و چند نفر از نمایندگان ۱۳۹۰ متقاضی مسکن ملی، در فرمانداری نی‌ریز برگزار شد؛ نشستی که با بیان گلایه‌های صریح مردم، دفاعیات و وعده‌های متولیان، نقد عملکرد پیمانکار و درخواست تعیین تکلیف فوری پروژه نیمه‌تمام مسکن ملی همراه بود.
در سالن فرمانداری نی‌ریز، جمعی از شهروندان که حالا نامشان در فهرست نزدیک به۱۴۰۰ متقاضی نهضت ملی مسکن ثبت است، در کنار مسئولان نشسته‌اند. آنان نه تنها برای خانه، بلکه برای روشن شدن سرنوشت اندوخته یک عمرشان آمده‌اند و منتظر شنیدن پاسخ‌های روشن هستند.
سخنان نمایندگان متقاضیان:مردم تحملشان تمام شده.
یکی از نمایندگان اعضا، برخلاف رسم معمول جلسات اداری، بی‌پرده سخن می‌گوید:
«ما نماینده ۱۴۰۰ نفر هستیم، آمده‌ایم که دست‌کم صدای گرفتاری‌ها و دردهایمان را مستقیم بشنوید! وضع ما از مرحله دل‌نگرانی گذشته، مصیبت است؛ نمی‌دانیم وعده‌ها به کجا می‌رسد. با این وضع، دولت چه پاسخی برای مردم دارد؟»
او با صدایی بغض‌آلود از زندگی در بحران اقتصادی می‌گوید: «امروز باید ماهیانه ۳۰، ۴۰ میلیون تومان برای اجاره جور کنم. شاید برای بعضی‌ها خنده‌دار باشد؛ اما خدا می‌داند هر میلیون تومانش را با چه زجر و تلاشی به دست می‌آوریم. خیلی از ما‌ها برای پرداخت اقساط وام گرفته‌اند و طلا فروخته‌اند تا روزی صاحب‌خانه و زندگی شوند.»
آنها پیگیر شفافیت درباره وضعیت اموال توقیف‌شده شرکت پیمانکار (سکاف) هستند:
«متن قرارداد اولیه و لیست اموال توقیف‌شده را می‌خواهیم، باید بدانیم از دارایی‌های این شرکت چه باقی مانده و چرا همچنان مصالح و اموال مردم را بار می‌کنند و می‌برند. مردم حق دارند بدانند سرمایه‌شان چه سرانجامی یافته است. مردم دیگر تحملشان تمام شده، اگر پاسخی روشن نباشد، تجمع می‌کنند؛ اعتراضی هم اگر شود، حق دارند.»
فرماندار نی‌ریز: «مردم حق دارند، تکلیف بر گردن ماست»
فرماندار جلسه را با تأکید بر ضرورت تعیین تکلیف سریع پروژه آغاز می‌کند: «نهضت ملی مسکن، از برنامه‌های مهم دولت بود؛ اما ادامه بی‌تدبیری و بی‌برنامگی، ما را میراث‌دار مشکلات کرده است. اکنون درصد کمی پیشرفت کاری داریم و این قابل قبول نیست.»
او خطاب به مسئولان می‌گوید: «حق‌الناس بر دوش همه ماست. روزانه با خانواده‌هایی روبروییم که اندوخته یک عمرشان را در مسکن ملی گذاشته و بلاتکلیف مانده‌اند. بی‌اعتمادی تنها به پیمانکار نیست؛ مردم حتی از مسئولان هم ناامید شده‌اند.»
وی ضمن تشکر از پیگیری نماینده مجلس و مسئولان استان اضافه می‌کند: «نباید اجازه دهیم این بدبینی به دولت و نظام گسترش پیدا کند. اگر نمی‌توانیم کاری کنیم، باید شفاف، واقعیت‌ها را با مردم درمیان بگذاریم و راه جایگزین ارائه دهیم.»
نماینده مجلس: «خسارت مردم باید جبران شود»
فرهاد طهماسبی نماینده مجلس شورای اسلامی، با اشاره به جلسه‌ای که با طاهرخانی معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی داشته، می‌گوید: «قرار بود ضرر و زیان این مردم دقیقاً محاسبه شود؛ یا پروژه به شرکت جدید سپرده شود یا خود مردم با تشکیل تعاونی کار را به دست بگیرند. اما هنوز پس از دو ماه، هیچ نهاد یا مدیری پاسخ روشنی نداده و مردم همین‌طور بلاتکلیف مانده‌اند. ورود یک شرکت غیرمتخصص و بی‌تعهد، همه چیز را به هم زد. الان مردم خانه ندارند، بدهکار هم شده‌اند، حتی قدرت خرید قبلی خودشان را هم ندارند.»
طهماسبی خواهان راهکار فوری است: «باید از همان تضامین حقوقی موجود در قرارداد‌ها برای جبران خسارت مردم استفاده کنیم. نمی‌شود فقط مردم تاوان سوءمدیریت‌ها را بدهند.»
راهکار مدیرکل راه و شهرسازی فارس
عبدالهی مدیرکل راه و شهرسازی استان فارس می‌گوید: «دو راهکار روی میز داریم: یا خودمان پیمانکار جدید بگیریم و پروژه را ادامه دهیم، یا قطعات را به شکل برون‌ساز به مردم تحویل بدهیم تا خودشان مستقیم کار را دنبال کنند. در راه اول، تلاش می‌کنیم بهترین نیرو‌ها و مجرب‌ترین پیمانکاران را بیاوریم؛ اما اگر مردم بخواهند، تحویل قطعه هم بدون واسطه پیمانکار امکان‌پذیر است.»
وی در بخش دیگری اذعان می‌کند: «درباره هزینه‌ها، همه مستندات و صورت‌وضعیت‌ها موجود است و تضامین هم هنوز آزاد نشده. اگر تأیید شود که پیمانکار خسارتی به مردم زده، مطابق مستندات، ضرر‌ها جبران خواهد شد.»
مدیرکل، درباره طول مدت باقی‌مانده پروژه شفاف‌سازی کرد: «با توجه به شرایط موجود و نوع ساخت، برآورد ما این است که پروژه به شرط رفع موانع، دست کم در ۳۰ ماه آینده به بهره‌برداری می‌رسد.»
زیرساخت و آماده‌سازی، گره کور فنی
صفی رئیس اداره برق نی‌ریز ضمن اشاره به مشکلات فنی و طولانی شدن آماده‌سازی، بیان می‌کند: «به دلیل تأخیر در زیرسازی پروژه، ما تاکنون نتوانسته‌ایم اقدام کنیم. تا زمانی که مسیر ورودی شبکه باز و زیرسازی کامل نشود، امکان احداث شبکه برق وجود ندارد.»
این در حالی است که متقاضیان معتقدند بدون انتقال آب و برق به این منطقه، امکان ساخت و ساز به صورت خودمالکی وجود نخواهد داشت. در عین حال آنها تداوم حضور پیمانکار را موجب اتلاف وقت و اموال خود می‌دانند.
مسئولان تأکید می‌کنند که اولویت با تأمین دلیل و مستندسازی خسارت‌ها است تا بعد‌ها در روند حقوقی امکان جبران مقداری از ضرر‌ها وجود داشته باشد.
در این جلسه، روی یارانه‌ها و مزایای جدید برای دهک‌های پایین، دستورات استانداری و وزارتخانه و نقش نظارت مستقیم مجلس، تأکید شد.
جلسه با وعده و تأکید بر سرعت بخشیدن روند تصمیم‌گیری و تشکیل کارگروه ویژه برای بررسی مطالبات به پایان رسید.
در انتها، یکی از نمایندگان اعضا گفت: «امروز جلسه برگزار شد؛ اما آیا فردا کسی جواب ما را خواهد داد؟ سرنوشت خانه‌هایمان هنوز هم میان وعده و انتظار، معلق مانده است.»
مدیرکل راه و شهرسازی فارس: واگذاری زمین و ساخت مستقیم توسط متقاضیان، کلید حل بلاتکلیفی مسکن ملی نی‌ریز.
عبدالهی مدیرکل راه و شهرسازی استان فارس، بعد از جلسه و در گفتگو با نی‌ریزان فارس، جزئیاتی از رویکرد جدید اداره کل برای تعیین تکلیف پروژه ۱۳۹۰ واحدی نهضت ملی مسکن این شهرستان ارائه کرد.
عبدالهی با اشاره به سوابق چند ساله این پروژه و مشکلات ناشی از ناکارآمدی پیمانکار قبلی و توقف کار، اظهار داشت: «پروژه مسکن ملی نی‌ریز چند سال است که به دلیل فعالیت نامناسب پیمانکار و وجود مشکلات متعدد، پیشرفت چندانی نداشته و باوجود پرداخت وجوه قابل‌توجه توسط مردم، همچنان بسیاری از متقاضیان در انتظار خانه‌دار شدن هستند.»
وی با تأکید بر بازخورد مثبت مردم نسبت به راهکار جدید تصریح کرد: «از آنجا که سازه‌های پروژه دو طبقه است، این امکان وجود دارد که واحد‌ها به خود متقاضیان تحویل شود تا به‌صورت گروه‌ساز و بدون حضور پیمانکار واسط، کار ساخت را پیش ببرند. این شیوه موجب سرعت‌بخشی و کاهش هزینه‌ها می‌شود و هرکس بنا به سلیقه خود، فرآیند ساخت را مدیریت خواهد کرد.»
عبدالهی ادامه داد: «در همین راستا، تلاش می‌شود از این هفته و بعد از جلسه‌ای که به همین منظور با حضور مسئولان مربوط در شیراز برگزار می‌شود، قطعات مربوط به هر متقاضی به‌دقت مشخص و با نظارت اداره راه و شهرسازی و نقشه‌بردار، اسناد و زمین تحویل افراد شود تا مردم بتوانند ساخت‌وساز را آغاز کنند.»
مدیرکل راه و شهرسازی فارس همچنین درباره مشکل آماده‌سازی زیرساخت گفت: «پیمانکار آماده‌سازی در حال حاضر کند پیش می‌رود و چنانچه این روند ادامه یابد، ناچار به تعویض وی و به‌کارگیری پیمانکار توانمندتر در ماه‌های آینده خواهیم بود.»
فرماندار نی‌ریز: مسکن ملی نی‌ریز باید تا ۱۷ بهمن ۱۴۰۳ به بهره‌برداری می‌رسید.
خسروانی فرماندار نی‌ریز هم در گفتگو با ما عنوان داشت: «از همان ابتدای کار متوجه ضعف عملکرد پیمانکار شدیم؛ پیمانکاری که با وجود در اختیار داشتن پروژه در هفت یا هشت شهرستان، پس از یک سال تنها ۹ درصد پیشرفت فیزیکی داشت. با وجود پیگیری‌های مداوم و فشار‌های وارد شده، نهایتاً میانگین پیشرفت پروژه به ۱۷ درصد رسید؛ در حالی که طبق قرارداد باید تا ۱۷ بهمن ۱۴۰۳ به اتمام می‌رسید.»
فرماندار نی‌ریز ادامه داد: «در نهایت با تصمیم قاطع، قرارداد با شرکت پیمانکار لغو شد و اکنون هم پیگیر دریافت خسارات و ضرر و زیان مردم هستیم.»
وی تصریح کرد: «با توجه به تجربه موفق طرح خودمالکی در مشکان که ۱۳۰ واحد را مردم در مدت کوتاهی ساختند، این راهکار برای نی‌ریز هم پیشنهاد شد و مورد موافقت قرار گرفت.»
به گفته خسروانی، نگرش عمومی نسبت به شرکت‌های پیمانکاری منفی شده و مردم خواهان مشارکت مستقیم در ساخت هستند؛ طرح خودمالکی، با حمایت مدیران استان و نمایندگان، محور اصلی تصمیم اخیر قرار گرفته است.
فرماندار نی‌ریز درباره نحوه واگذاری واحد‌ها افزود: «به دلیل ناهمسانی پیشرفت پروژه در بلوک‌های مختلف، مقرر شد واحد‌ها مطابق میزان آورده و پرداختی اعضا، امتیازبندی شده و مرحله به مرحله، با رعایت عدالت واگذار شود.»
وی تأکید کرد: «هر تصمیم باید منطقی، قانونی و به نفع متقاضیان باشد تا در آینده دریافت وام و اقدامات اجرایی بی‌دردسر انجام شود.»
خسروانی همچنین با اشاره به مشکلات مجموعه در زیرساخت و نبود جاده دسترسی گفت: «یکی از عمده موانع خدمات‌رسانی، فقدان مسیر مناسب برای ارائه خدمات برق، آب و گاز بود که اکنون قرار شده مسیر جدیدی در تعامل و رایزنی با دادگستری و دانشگاه علوم پزشکی که در آن منطقه زمین دارند، ایجاد و مسیر احداث شود.»
فرماندار تأکید کرد که برای نهایی شدن این روند، حضور مدیران کل استانی و برگزاری جلسه‌ای مشترک طی این هفته برنامه‌ریزی شده تا زمینه خدمات‌رسانی کامل و آغاز مجدد عملیات اجرایی فراهم شود.
خسروانی در پایان با ابراز امیدواری خاطرنشان کرد: «پس از سال‌ها بلاتکلیفی و پیگیری‌های مستمر مردم و مسئولان، با این تصمیمات و تلاش همه سازمانها، امیدواریم گره پروژه باز شود و بتوانیم خبر خوبی برای متقاضیان داشته باشیم.»
