
بازار سیمان در نیریز و سراسر کشور طی هفتههای اخیر با جهش بیسابقه قیمتی روبرو شده است. این افزایش قیمتها به دنبال قطعی گسترده برق و گاز در کارخانهها، کاهش عرضه کلینکر و تشدید فعالیت واسطهها و افراد فاقد مجوز فروش رخ داده و همزمان شوک بزرگ اقتصادی به حوزه ساخت و ساز و مسکن وارد کرده است.
افزایش انفجاری قیمت سیمان از زبان فعالان بازار
یکی از عاملان فروش سیمان در نیریز درباره گرانی اخیر سیمان گفت: «قیمت کارخانهای سیمان خاکستری طی کمتر از یک ماه، از حدود تنی ۱.۷ تا ۱.۸ میلیون تومان به حدود تنی ۲.۴ میلیون و حتی بالاتر رسیده است. در بازار آزاد، قیمت هر تن سیمان تا سه میلیون تومان و حتی بیشتر هم معامله میشود. علت این افزایش غیرعادی کاهش عرضه ناشی از قطعی برق و محدودیت گاز کارخانهها است.»
او درباره سایر انواع سیمان اظهار داشت: «سیمان تولیدی کارخانه داراب و واحدهای دیگر حتی از ۳ میلیون تومان هم فراتر رفته و تا تنی ۴ میلیون تومان نیز معامله میشود. قیمت این سیمانها طی یک ماه اخیر نزدیک به ۲ برابر افزایش یافته است.»
وی ادامه داد: «قیمت سیمان سفید قبلاً حدود تنی ۴ میلیون تومان در بورس بود که بهدلیل توقف عرضه، افزایش محسوسی داشته است.»
این عامل فروش درباره مدل جدید سوداگری نیز افزود: «پس از بورسی شدن سیمان، برخی افراد بدون پروانه کسب و کد بورسی با رویکرد دلالی وارد بازار شدهاند و با خرید سیمان در بورس و فروش گرانتر در بازار، باعث افزایش غیرواقعی قیمتها میشوند. آنان از اختلاف قیمت خرید و فروش سود میبرند و مصرفکنندگان و فروشندگان واقعی در این چرخه آسیب میبینند.»
به گفته او، خرید کد بورسی برای افرادی که خریدار واقعی یا پروژهدار نیستند، راه را برای تلاطم در بازار باز کرده است.
شرح جزئیات از زبان مدیرعامل کارخانه سیمان خاکستری نیریز
مدیرعامل کارخانه سیمان خاکستری نیریز، در گفتگو با نیریزان فارس با اشاره به جهش بیسابقه قیمت سیمان در هفتههای اخیر، عوامل و روند اثرگذار بر این گرانی را تشریح کرد.
حبیباله شریفی با اشاره به این که «قیمت سیمان طی یک ماه اخیر بیشتر از ۲ برابر شده»، توضیح داد: «امسال با دو عامل اساسی روبرو بودیم که ریشههای آنها به سال ۱۴۰۳ برمیگردد؛ نخست، محدودیت مصرف گاز و برق در سال گذشته بود که موجب شد کارخانهها با ذخیره کلینکر کمتر از میانگین سالهای گذشته وارد سال جدید شوند. کلینکر ماده اولیه تولید سیمان است که بهطور معمول ذخیره آن برای ماههای آینده در سیلوها نگهداری میشود. اما به دلیل محدودیتهای سوخت و انرژی در سال گذشته، میزان ذخیره کلینکر کاهش یافت.»
مدیرعامل کارخانه سیمان خاکستری نیریز دلیل اصلی رشد جهشی قیمت سیمان در سال جدید را قطع کوتاهمدت و زودهنگام گاز و برق دانست و تصریح کرد: «از دهه اول اردیبهشت، گاز کارخانهها تقریباً به صفر رسید و برق هم در برخی مقاطع به حدود ۴۰ درصد ظرفیت کاهش یافت و حتی در اواخر اردیبهشت، عملاً تنها برای تأمین روشنایی کارخانهها اختصاص یافت. این وضعیت سبب شد بسیاری از واحدهای تولیدی، با کاهش شدید تولید مواجه شوند و سیمان کمی تولید و عرضه شود.»
شریفی با بیان این که همزمان تقاضا به حالت عادی ادامه داشت، افزود: «کاهش تولید و عرضه، همراه با استمرار تقاضا، عامل اصلی رشد غیرعادی قیمت شد. در برخی مناطق کشور قیمت سیمان نسبت به ماه قبل تا بیش از ۲ برابر افزایش یافت؛ بهگونهای که حتی حمل سیمان از فاصلههای بیش از ۱۵۰۰ کیلومتری مقرونبهصرفه شد و درخواستهایی برای تأمین سیمان از مناطقی مانند بابل و تهران به کارخانه نیریز رسید.»
او با اشاره به تفاوت قیمتها در نقاط مختلف کشور گفت: «در استان فارس به دلیل تعدد کارخانههای سیمان، افزایش قیمت به شدت سایر استانها نبود. اما در تهران سیمان که یک تا ۱.۷ میلیون تومان بود، ناگهان به تنی ۴ میلیون تومان رسید.»
در خصوص نقش واسطهها توضیح داد: «منافع واسطهها از کارخانهها بیشتر شده است؛ ما سیمان را به قیمت حدود ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان عرضه میکنیم؛ اما واسطهها با اختلاف قیمت بیشتری میفروشند. قبلاً حاشیه سودشان ۱۵ درصد بود و حالا گاه تا ۲۵ درصد و حتی بیشتر شده است.»
شریفی درباره نقش بورس گفت: «همه مصرفکنندگان نمیتوانند با کد بورسی مستقیم خرید کنند. اغلب کدها به دارندگان پروانه کسب و پروژهها داده میشود؛ اما با کاهش سقف خرید و تشدید محدودیتها، برخی بدون پروانه هم توانستهاند سیمان بخرند و بازار را به هم بزنند. نتیجه این روند، شکلگیری بازار سیاه و افزایش غیرواقعی قیمتها است.»
در پایان شریفی تأکید کرد: «با عادی شدن وضعیت انرژی، قطعاً قیمت سیمان افت جدی خواهد داشت؛ اما نه بازگشت به قیمت پیشین.»
توقف کامل تولید سیمان سفید و فعالیت واسطهها
سپهرآرا مدیر کارخانه سیمان سفید نیریز هم گفت: «ما بین ۲۴ تا ۳۱ اردیبهشت، بهمدت یک هفته، بهدلیل قطعی ۱۰۰ درصدی برق، کاملاً تعطیل بودیم و هیچ تولید و عرضهای به بازار نداشتیم. فقط روشنایی کارخانه برقرار بود و کورهها و آسیابها همه متوقف شدند. در همین مدت هیچ سیمانی وارد بازار نشد.»
او درباره واسطهها توضیح داد: «در شرایط کمبود عرضه، واسطهها با انبار کردن سیمان و شکلدهی بازار سیاه، باعث افزوده شدن موجی دیگر به قیمتها میشوند. در شرایطی که مردم و بازار سیگنال قطع برق و گاز را میگیرند، دلالان سریعتر از همه وارد عمل شده و با حفظ موجودی، بازار را ملتهب و قیمتها را افزایش میدهند. حتی با عادی شدن تولید، پایین آمدن قیمت بهسادگی رخ نمیدهد.»
وی درباره رفع محدودیتها افزود: «اخیراً برخی کارخانهها برای جبران، خرید برق آزاد را انتخاب کردهاند و ما هم تولید را شروع کردهایم. اما اگر دوباره محدودیت ایجاد شود، عرضه باز هم کاهش یافته و بازار دچار تلاطم جدید خواهد شد.»