این نشست که به بررسی مشکلات زیست‌محیطی، کشاورزی، اقتصادی و توسعه‌ای شهرستان اختصاص داشت، صحنه طرح مشکلات جدی منطقه و ارائه پیشنهاد‌هایی از سوی مسئولان محلی بود.
مشکلات زیست‌محیطی و توسعه‌ای بر سر راه دومین شهرستان بزرگ استان
فرماندار نی‌ریز در ابتدای جلسه به تشریح کلی شهرستان پرداخت و گفت: «شهرستان نی‌ریز شرقی‌ترین شهرستان استان فارس است که با وسعتی بیش از ۷۳۰۰ کیلومتر مربع، دومین شهرستان بزرگ استان پس از لار محسوب می‌شود. نی‌ریز از نظر اقتصادی و کشاورزی جایگاه ویژه‌ای دارد؛ حدود ۲۶ هزار هکتار باغ درجه یک و محصولات کشاورزی مرغوبی مانند پسته، انجیر، انار و بادام داریم که بسیاری از آنها به سایر نقاط کشور و حتی خارج از کشور صادر می‌شود. همچنین، داشتن بزرگترین نهالستان داخلی کشور و وجود بیش از ۱۱ نهالستان فعال، این شهرستان را به قطب تولید نهال کشور تبدیل کرده است.»
یعقوب خسروانی افزود: «نی‌ریز از نظر صنعتی نیز بسیار غنی است. دو شهرک صنعتی، یک ناحیه صنعتی و کارخانجات بزرگی ازجمله فولاد، سیمان خاکستری و سفید، و رینگ اسپرت به شهرستان ما هویت توسعه‌ای داده‌اند. با این وجود، چالش‌های جدی زیست‌محیطی و توسعه‌ای بر سر راه ما وجود دارد.»
تالاب بختگان، بزرگترین معضل زیست‌محیطی
فرماندار به وضعیت بحرانی تالاب بختگان اشاره کرد و گفت: «تالاب بختگان پس از دریاچه ارومیه، بزرگترین تالاب کشور است و باید نعمتی برای شهرستان باشد؛ اما اکنون به معضل بزرگی تبدیل شده است. خشکسالی و از دست رفتن حق‌آبه تالاب، علاوه بر ایجاد بحران زیست‌محیطی، مشکلاتی، چون ریزگردها، آلایندگی‌ها، و آسیب به باغ‌های و کشاورزی را همراه داشته است. اگر به فکر احیاء تالاب نباشیم، شهرستان نی‌ریز ظرف چند سال به کویر تبدیل خواهد شد.»
وی تأکید کرد: «لازم است کارگروه ملی تالاب بختگان مشابه دریاچه ارومیه تشکیل شود تا حق‌آبه لازم از سد درودزن به تالاب تخصیص یابد و این موضوع به صورت جدی حل شود.»
حق آلایندگی صنایع بزرگ
در خصوص حق آلایندگی، فرماندار گفت: «بخشی از آلایندگی شهرستان مربوط به فعالیت کارخانه گل‌گهر سیرجان است. این بخش از آلایندگی باید به شهرستان نی‌ریز اختصاص یابد. سیرجان توسعه‌یافته، اما ما همچنان درگیر محرومیت هستیم. این موضوع نیازمند پیگیری جدی و قانونی است و باید به صراحت مشخص شود این حق به شهرستان ما تعلق می‌گیرد یا خیر.»
مشکلات کشاورزان و گورخر آسیایی
فرماندار همچنین به موضوع گورخر آسیایی، یکی از مشکلات اساسی کشاورزان منطقه اشاره کرد. وی گفت: «گورخر آسیایی با وجود ارزش زیست‌محیطی، باعث خسارات زیادی به باغ‌ها و محصولات کشاورزی شده است. متأسفانه فنس‌کشی این منطقه به دلیل هزینه بالا متوقف شده است. اما آیا هزینه بالا به معنی آن است که باید این موضوع را رها کنیم؟ کشاورزان ما دیگر توان مقابله با این چالش را ندارند و انتظار دارند این موضوع به‌طور جدی حل شود.»
نادر زارعی مدیر جهاد کشاورزی نی‌ریز، با اشاره به مشکلات کشاورزان گفت: «گورخر آسیایی به باغ‌ها و محصولات کشاورزان خسارت‌های قابل‌توجهی وارد کرده است. کشاورزان بار‌ها به این مدیریت مراجعه کرده‌اند و خواستار راه‌حل فوری هستند. پرداخت خسارت از طریق صندوق خسارت کشاورزی نه کافی است و نه سریع؛ مردم خسته شده‌اند و این وضعیت باید تغییر کند.»
وی با درخواست از مدیرکل محیط‌زیست گفت: «تقاضای ما این است که منطقه بهرام‌گور هرچه زودتر محصور شود تا این مشکل زیست‌محیطی و اقتصادی کاهش یابد. کشاورزانی که اکنون تحت فشار هستند، دیگر نمی‌توانند به فعالیت ادامه دهند.»
کمیته محلی تالاب بختگان فعال شده است
مدیرکل محیط‌زیست فارس در پاسخ به مسائل مطرح‌شده توسط مسئولان و کشاورزان گفت: «موضوع تالاب بختگان به‌طور جدی در دستور کار اداره کل محیط‌زیست است. برای حق‌آبه تالاب، ۴۰ میلیون مترمکعب از سد درودزن در نظر گرفته شده که پس از برداشت محصول کشاورزان در اردیبهشت و خرداد ماه آزادسازی خواهد شد. همچنین، کمیته محلی تالاب بختگان فعال شده است و برنامه‌های مدیریتی تالاب در حال اجرا است.»
لیلا تاجگردون در خصوص حق آلایندگی گفت: «ما بررسی‌های لازم را انجام داده‌ایم و نی‌ریز از آلایندگی‌ها متأثر است. مستندات مربوطه در حال جمع‌آوری هستند و سازمان محیط‌زیست برای مطالبه این حق کاملاً پیگیر خواهد بود.»
تاجگردون در خصوص منطقه بهرام‌گور گفت: «برای فنس‌کشی منطقه بهرام‌گور با مشکلات بودجه‌ای روبرو هستیم. تاکنون ۵ کیلومتر فنس‌کشی شده، اما برای تکمیل این پروژه نیازمند همکاری کشاورزان و تأمین بودجه اضافی هستیم. طرح‌هایی با مشارکت فولاد غدیر در حال بررسی است و امیدواریم بتوانیم سهم کشاورزان را کاهش دهیم و منطقه را به طور کامل محصور کنیم.»
میلیارد‌ها تومان خسارت گورخر و بیمه‌ای که پاسخگو نیست
نبی‌اله مرادی معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل محیط‌زیست فارس نیز گفت: «گورخر آسیایی بخشی از اکوسیستم منطقه است و حل این موضوع باید با نگاه مشارکتی انجام شود. ما طرح فنس‌کشی ۲۰ کیلومتری منطقه را آغاز کرده‌ایم و تاکنون ۵ کیلومتر آن عملیاتی شده است؛ اما همکاری مردم و کشاورزان برای تکمیل طرح ضروری است.»
زارعی مدیر جهاد کشاورزی در پاسخ گفت: «خسارت‌های گورخر به باغ‌های پسته، انار و انجیر چند میلیارد تومان برآورد می‌شود. طرح بیمه کشاورزی برای این خسارت‌ها کافی و مؤثر نیست. تنها راه‌حل، فنس‌کشی کامل منطقه است تا گورخر آسیایی از باغ‌ها دور بماند.»
فرماندار نی‌ریز در پایان جلسه گفت: «پیشنهاد ما تشکیل کارگروه‌های تخصصی برای حل مشکلات شهرستان است. نی‌ریز با وجود مساحت بزرگی که دارد، بودجه کمتری نسبت به سایر شهرستان‌ها دریافت می‌کند و نیازمند سرمایه‌گذاری ویژه است. اگر برای مشکلات آب، راه و زیست‌محیط تصمیم جدی گرفته نشود، آثار بلندمدت این بحران‌ها دامان کل استان را خواهد گرفت.»
تاجگردون نیز گفت: «برای موضوعات مطرح‌شده ازجمله احیاء تالاب بختگان، محصورسازی منطقه بهرام‌گور و تخصیص حق آلایندگی‌ها، تلاش می‌شود تا همکاری بیشتری میان شهرستان و اداره کل محیط‌زیست صورت گیرد. به‌عنوان مدیرکل، وظیفه داریم این مشکلات را به سطح ملی ببریم.»
