چگونه سلامت خود و خانواده را حفظ کنیم؟ نوروز، این جشن باستانی ایرانی، فرصتی برای تجدید دیدار با عزیزان، سفر و لذت بردن از روزهای آغازین بهار است. اما در کنار تمام زیبایی‌ها و هیجانات این ایام، حفظ سلامتی یکی از مهم‌ترین نکاتی است که نباید از آن غافل شد. افزایش دید و بازدیدها، مصرف زیاد خوراکی‌ها و سفر‌های نوروزی، همگی می‌توانند احتمال بروز بیماری‌های مختلف را افزایش دهند. در اینجا به مهم‌ترین نکات بهداشتی که باید در ایام نوروز رعایت کنیم، می‌پردازیم.
۱. رعایت بهداشت فردی و عمومی؛اولین خط دفاعی در برابر بیماری‌ها
بهداشت فردی نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌های واگیردار و حفظ سلامت بدن دارد. در ایام نوروز، با توجه به افزایش تماس با دیگران، رعایت نکات زیر ضروری است:
شستن مرتب دست‌ها: دست‌ها در طول روز با سطوح و اشیای مختلفی در تماس هستند که ممکن است آلوده باشند. شستن دست‌ها با آب و صابون به‌ویژه پس از دست دادن با دیگران، قبل از غذا خوردن و بعد از استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی، خطر انتقال بیماری‌ها را کاهش می‌دهد.
استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده: در مواقعی که امکان شستن دست‌ها وجود ندارد، استفاده از ژل یا محلول ضدعفونی‌کننده می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
پرهیز از تماس با صورت: لمس چشم، بینی و دهان با دست‌های آلوده می‌تواند راهی برای ورود ویروس‌ها و باکتری‌ها به بدن باشد.
ضدعفونی کردن سطوح پرتماس: گوشی موبایل، کلید، دستگیره در، ریموت کنترل و سایر وسایلی که مرتباً لمس می‌شوند، باید به‌طور منظم تمیز و ضدعفونی شوند.
۲. تغذیه سالم در نوروز؛ تعادل را حفظ کنید
خوراکی‌های نوروزی مانند آجیل، شیرینی، شکلات و غذا‌های چرب، اگرچه جذاب و خوشمزه‌اند، اما مصرف بیش‌ازحد آنها می‌تواند مشکلاتی مانند افزایش قند و فشار خون، چاقی و ناراحتی‌های گوارشی را به همراه داشته باشد. برای داشتن تغذیه سالم در نوروز، نکات زیر را رعایت کنید:
مصرف متعادل آجیل و شیرینی: بهتر است به جای مصرف بی‌رویه آجیل و شیرینی، از مقدار کمی آنها لذت ببرید و از خوردن تنقلات هنگام تماشای تلویزیون یا گپ زدن خودداری کنید.
انتخاب آجیل سالم: برخی آجیل‌های موجود در بازار ممکن است کهنه یا دارای رنگ‌های غیرمجاز باشند. برای اطمینان از سلامت آجیل، آن را از فروشگاه‌های معتبر خریداری کنید و قبل از مصرف، بو داده یا شسته و خشک کنید.
مصرف میوه و سبزیجات تازه: در کنار تنقلات نوروزی، مصرف میوه و سبزیجات تازه را فراموش نکنید. این مواد غذایی سرشار از ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کنند.
نوشیدن آب کافی: مصرف مایعات در ایام نوروز به دلیل تغییر در الگوی غذایی ممکن است کاهش یابد. نوشیدن ۸ لیوان آب در روز به حفظ سلامت کلی بدن کمک می‌کند.
۳. بهداشت در سفر‌های نوروزی؛ ایمنی و سلامت در اولویت است
سفر‌های نوروزی یکی از جذاب‌ترین بخش‌های تعطیلات است، اما اگر نکات بهداشتی رعایت نشود، می‌تواند مشکلاتی به همراه داشته باشد. برخی از نکات مهم در سفر عبارت‌اند از:
استفاده از آب آشامیدنی سالم: همیشه از آب بسته‌بندی‌شده یا آب جوشیده استفاده کنید و از نوشیدن آب‌های غیرمطمئن خودداری کنید.
رعایت بهداشت در اقامتگاه‌ها: در صورت اقامت در هتل یا خانه‌های اجاره‌ای، بهتر است قبل از استفاده، وسایلی مانند ریموت کنترل، دستگیره در و شیر‌های آب را ضدعفونی کنید.
همراه داشتن دارو‌های ضروری: اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید، حتماً مقدار کافی از آن را به همراه داشته باشید. همچنین دارو‌های ضروری مانند مسکن، آنتی‌هیستامین، پماد سوختگی و وسایل کمک‌های اولیه را در کیف سفر قرار دهید.
استفاده از ماسک در اماکن شلوغ: بازارها، مراکز خرید و پایانه‌های مسافربری از جمله مکان‌هایی هستند که احتمال انتقال بیماری‌ها در آنها بالاست. در این اماکن بهتر است از ماسک استفاده کنید و فاصله اجتماعی را رعایت کنید.
۴. پیشگیری از بیماری‌های واگیردار در دید و بازدید‌های نوروزی
با شروع تعطیلات، دید و بازدید‌های خانوادگی افزایش می‌یابد. در این شرایط، رعایت برخی نکات می‌تواند از شیوع بیماری‌های ویروسی و باکتریایی جلوگیری کند:
پرهیز از روبوسی و دست دادن: گرچه در فرهنگ ما روبوسی نشانه صمیمیت است، اما در شرایطی که بیماری‌های واگیردار مانند آنفولانزا و سرماخوردگی شایع هستند، بهتر است از این کار پرهیز شود.
در صورت داشتن علائم بیماری، در خانه بمانید: اگر دچار علائمی مانند تب، سرفه، عطسه یا گلودرد هستید، از حضور در مهمانی‌ها خودداری کنید تا دیگران را آلوده نکنید.
تهویه مناسب محیط: در مهمانی‌ها، حتماً پنجره‌ها را باز کنید تا هوای تازه جریان داشته باشد و احتمال انتشار ویروس‌ها کاهش یابد.
۵. حفظ سلامت روان در تعطیلات نوروز
نوروز فقط زمان شادی و تفریح نیست؛ بلکه فرصتی برای استراحت و بازیابی انرژی نیز هست. برای حفظ تعادل روحی و روانی در این ایام، موارد زیر را در نظر بگیرید:
از استرس پرهیز کنید: برنامه‌ریزی فشرده برای دید و بازدیدها و سفر‌ها می‌تواند استرس‌زا باشد. بهتر است برنامه‌ای متعادل تنظیم کنید و زمانی را به استراحت اختصاص دهید.
خواب کافی داشته باشید: تغییر در برنامه خواب و بیداری می‌تواند باعث خستگی و بی‌حوصلگی شود. سعی کنید هر شب ۷ تا ۸ ساعت خواب مفید داشته باشید.
زمانی را به طبیعت‌گردی اختصاص دهید:
پیاده‌روی در طبیعت، کوهنوردی و استفاده از هوای تازه می‌تواند به بهبود روحیه و کاهش استرس کمک کند.
نوروز زمانی برای شادی و تجدید دیدار با عزیزان است، اما حفظ سلامت در این ایام نباید فراموش شود. رعایت بهداشت فردی، تغذیه سالم، مراقبت‌های بهداشتی در سفر و پیشگیری از بیماری‌ها، همگی می‌توانند تعطیلاتی خوشایند و بدون دغدغه را برای شما و خانواده‌تان رقم بزنند. با رعایت این نکات، می‌توان نوروزی سالم، شاد و پرنشاط را تجربه کرد.
