جزئیات تکان دهنده از وضعیت منابع آبی نی‌ریز 
در حالی که سایه کم‌آبی بر سر ایران سنگینی می‌کند، نی‌ریز هم از این بحران در امان نمانده است. رئیس اداره امور آبفا نی‌ریز، با هشدار نسبت به وضعیت وخیم منابع آبی این شهرستان، از احتمال جیره‌بندی آب در تابستان پیش‌رو خبر داد؛ خبری که می‌تواند زنگ خطر را برای مردم این شهرستان به صدا درآورد.
وقتی شیر‌های آب خشک می‌شوند: جزئیات تکان‌دهنده از وضعیت منابع آبی نی‌ریز
ابوذر قزل‌بیگلو در گفتگو با نی ریزان فارس، با تشریح اقدامات اضطراری انجام‌شده برای مقابله با کم‌آبی، گفت: «مهندسی مجدد چاه‌ها، افزایش عمق پمپ‌ها و تصمیم برای حفر چاه جدید، از اقدامات انجام شده است. سطح آب‌های زیرزمینی به طرز نگران‌کننده‌ای پایین رفته و اگر مصرف بی‌رویه ادامه یابد، هیچ راهی جز جیره‌بندی آب باقی نخواهد ماند.»
وی با اشاره به تلاش‌ها برای تأمین آب شرب شهروندان، گفت: «با وجود تمام تلاش‌ها، وضعیت بحرانی است. بارندگی‌های اندک سال گذشته نتوانست زخم‌های خشکسالی را التیام بخشد و اکنون با افزایش مصرف، با شرایطی به مراتب سخت‌تر از سال قبل مواجه هستیم.»
رئیس امور آبفا نی‌ریز گفت: «برای افزایش بهره‌وری چاه‌ها، تجهیزات آنها را تعویض کرده و عمق نصب پمپ‌ها را ۲۰ تا ۳۰ متر افزایش داده‌ایم. از مجموع ۵ چاه مورد نظر، مهندسی مجدد دو چاه به پایان رسیده و کار در یک چاه دیگر نیز در حال انجام است. برای ادامه کار در دو چاه باقی‌مانده، منتظر رسیدن تجهیزات هستیم.»
حفر چاه جدید در پلنگان برای تأمین نیاز‌های تابستان
از دیگر اقدامات قابل‌توجه، حفر چاه جدید در دوراهی پلنگان است. قزل‌بیگلو عنوان داشت: «مجوز حفاری گرفته شده و پیمانکار مربوطه نیز تعیین شده است. این چاه به‌دلیل موقعیت جغرافیایی مناسب می‌تواند در صورت بهره برداری تا قبل از تابستان، حداقل ۵۰ تا ۶۰ لیتر بر ثانیه به ظرفیت ذخیره آبی نی‌ریز اضافه کند. هر چند این چاه برای مسکن ملی پیش بینی شده و پس از اتمام پروژه مسکن ملی، آب آن منطقه را تأمین خواهد کرد.»
گفته می‌شود از ۱۷ حلقه چاه آب آشامیدنی نی ریز، تعدادی از آنها به‌دلیل افت سطح منابع آبی یا خشک‌شدن، از مدار خارج شده‌اند و تنها ۱۳ حلقه فعال است. هر چند چاه جدید به جبران بخشی از کمبود آب کمک خواهد کرد، اما حل بحران آب شهرستان نیازمند برنامه‌های پایدارتری است.
چالش‌های مدیریت توزیع و هشدار درباره جیره‌بندی آب
مدیریت توزیع یکی دیگر از راهکار‌های مسئولان برای مقابله با بحران است. رئیس آبفا نی‌ریز گفت: «برای ایجاد توزیع عادلانه‌تر در شبکه، فشار آب را در مناطقی که بیشتر از وضعیت موجود بهره‌مند هستند، کاهش می‌دهیم تا مناطق مرتفع‌تر نیز بتوانند به منابع آبی دسترسی داشته باشند. در صورت لزوم، ممکن است توزیع نوبتی آب در برخی نقاط اعمال شود.»
وی با هشدار درباره احتمال جیره‌بندی آب در ماه‌های پیش‌رو عنوان کرد: «با افزایش تعداد مشترکین و استفاده بی‌رویه از منابع آبی، احتمال جیره‌بندی در تابستان وجود دارد. تاکنون در نی‌ریز شاهد جیره‌بندی نبوده‌ایم، اما به دلیل شرایط فعلی، این امر دور از انتظار نیست.»
وضعیت بارندگی‌ها و پیش‌بینی تابستان دشوار
سال گذشته بارش‌های خوب بعد از عید نوروز باعث شد دبی آب چاه‌های منطقه پلنگان بهبود یابد. اما بنا به گفته مسئولان، امسال اگر همان بارندگی‌ها را هم داشته باشیم، به‌دلیل افزایش مصرف و کمبود منابع، تابستان سخت‌تری نسبت به سال قبل در انتظار شهرستان خواهد بود.
یکی از مسئولان آبفای استان در این باره گفت: «وضعیت آب نی‌ریز مساعد نیست و پیش‌بینی می‌شود با افزایش دما در هفته‌های آینده، با مشکلات بیشتری مواجه شویم. مدیریت منابع باید علمی و اصولی صورت گیرد تا از فشار یکنواخت به منابع آبی و خارج شدن آنها از مدار جلوگیری شود. اگر مدیریت توزیع ما درست نباشد، مدیریت تولید هم با مشکل مواجه می‌شود؛ وقتی فشار شبکه به هم می‌خورد، مجبوریم تولید را افزایش دهیم و این باعث می‌شود چاه‌ها بیش از حد کار کنند و با مشکل مواجه شوند. متأسفانه در سال‌های گذشته به موضوع افت سطح آب‌های زیرزمینی توجه کافی نشده و مشکلات مدیریتی و ساختاری در مصرف منابع آبی، بحران فعلی را تشدید کرده است. کما این که در دهه‌های گذشته نیز سال‌های خشکی را تجربه کرده ایم و هیچ وقت وضعیتی چنین بحرانی نداشته ایم.»
وی افزود: «ورود غیراصولی و غیر فنی پمپ‌های آب به منازل مسکونی، ضربه‌ای جبران‌ناپذیر به توزیع عادلانه آب شرب و مصرف بهینه وارد کرده که قابل جبران و برگشت به عقب نیست. علاوه بر این، نحوه انتقال آب به روستا‌ها نیز تأثیر زیادی دارد و اگر به درستی انجام نشود، مشکلات بیشتری ایجاد می‌کند. مشکلات مربوط به تأمین آب روستا‌ها و نحوه توزیع آن نیز باید به صورت جدی مورد بررسی قرار گیرد.»
لزوم استفاده از راهکار‌های پایدار
قزل‌بیگلو با اشاره به نیاز به راهکار‌های بلندمدت برای حل بحران آب در نی‌ریز اظهار داشت: «کاهش روزافزون منابع آبی و افت سطح چاه‌ها، استفاده از منابع جایگزین مانند آب خلیج فارس یا احداث بند اسلام آباد را ضروری کرده است. این اقدامات تنها راه‌حل پایدار برای تأمین آب شهرستان به‌حساب می‌آیند.»
از سوی دیگر، مسئولان استانی آبفا تأکید می‌کنند: «استفاده بهینه از منابع موجود و پیشگیری از هدررفت آب، به مدیریت بهتر شرایط کمک خواهد کرد. همبستگی بیشتر میان مردم و مسئولان و آگاهی‌بخشی نسبت به بحران آب، از عوامل کلیدی است که باید به آن توجه جدی شود.»
با وجود برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، شهرستان نی‌ریز در آستانه تابستانی دشوار قرار دارد. بحران آب، نیازمند مدیریت بهتر، همبستگی مردم و سرعت بیشتر در اجرای پروژه‌های زیرساختی است. تغییرات اقلیمی، کاهش بارندگی و مدیریت مصرف ازجمله عواملی هستند که می‌توانند در آینده بحران‌های بیشتری برای این منطقه ایجاد کنند.
