توصیه فرش‌فروشان برای خرید قالی عکس: کیمیا فاتحی
خرید فرش هرچند زیبا است؛ اما دردسر‌های خاص خودش را دارد. مدیریت هزینه با سلیقه و نیاز، یکی از سخت‌ترین کارهاست؛ چرا که فرش کالایی است ضروری و پر استفاده که در خرید آن باید دقت زیادی کرد.
در این گزارش بر آن شدیم تا نظر مردم و قالی‌فروشانی را که در این بازار فعالیت می‌کنند، در مورد خرید یک فرش خوب و استاندارد بررسی کنیم.
مردم نی‌ریز دنبال چه فرشی هستند؟
علی رضا فایض، مسئول سرای فرش پردیس، می‌گوید: «اکثر مشتریانی که برای خرید فرش می‌آیند، اول از همه قیمت را مطرح می‌کنند. این بزرگترین اشتباه است؛ چرا که مغازه‌دار می‌تواند فرش‌های بی‌کیفیت، اما با قیمت مناسب را معرفی کند. در حالی که اول کیفیت، وزن و برند آن مهم است.»
قالی‌فروشان نی‌ریز می‌گویند:
- دو نوع مشتری داریم: قشر مسن که دنبال فرش‌های با خواب بیشتر هستند تا زیرپا خشک نباشد و قشر جوان که به دنبال فرش‌های ۱۲۰۰ و ۱۵۰۰ شانه‌اند که زیبا باشد.
- ۹۸ درصد مردم به دنبال فرش ماشینی هستند؛ چرا که هم تنوع بالایی دارد و هم نسبت به فرش دستباف ارزان‌تر است.
- خانم‌ها ملاکشان ظاهری و نقش و نگار فرش است.
- اکثر مردم نمی‌دانند فرش ۹ متری ۲.۵ در ۳.۵ و فرش ۴ متری ۱.۵ در ۲ است.
یکی دیگر از فروشندگان فرش که تمایلی به معرفی خود ندارد، می‌گوید: «رنگ روز یکی از ملاک‌های خرید است. این روز‌ها اکثر جوانان به دنبال رنگ‌های طوسی، فیلی و کرم هستند و خیلی کم پیش می‌آید که کیفیت برایشان مهم باشد؛ چرا که معتقدند از مبل استفاده می‌کنند، نه از فرش.»
با توجه به نظرسنجی‌هایی که در شهر انجام شد، مردم نی‌ریز بیشتر به دنبال زیبایی، به‌روز بودن، رنگ و کیفیت فرش هستند.
زهرا شفاعت می‌گوید: «۹ سال پیش که برای جهیزیه‌ام فرش خریدم، به دنبال رنگ کرم و روشن و جنس خوب بودم و هزینه زیادی دادم تا با مبل‌هایم ست شود؛ ولی حالا با وجود دو بچه کوچک خیلی پشیمانم که چرا رنگ روشن خریدم.»
مریم نارنجی دنبال فرشی است با طرح و رنگ روشن، اما تراکم بالا.
حسین هاشم‌زاده می‌گوید: «فرش خوب، دستباف است که به دلیل گرانی نمی‌شود خرید. الان جنس همه فرش‌ها پلاستیکی است؛ نه خواب دارند و نه کیفیت. حتی فرش ۳۶۰۰ شانه هم جای فرش دستباف را نمی‌گیرد.»
فرش دستباف در نی‌ریز خیلی کم خرید و فروش می‌شود؛ به دلیل:
- صادرات ضعیف
- جنس نخ آن الیاف طبیعی است و کار بافت آن با دست و زمان‌بر است و قیمت بالایی دارد.
اگر مدت‌زمانی در محیط گرمی بلااستفاده بماند، حشرات مانند بید را به خود جذب می‌کند.
سنگین است و شستشوی آن سخت است.
با وجود طرح‌های زیبایی که فرش‌های ماشینی دارند، کسی به دنبال فرش دستباف با آن قیمت‌های نجومی نیست.
حمیدرضا حائم با ۱۲ سال سابقه در فروش فرش، فرق بین قالی دستباف و ماشینی را در جنس نخ استفاده شده در آن می‌داند و می‌گوید: «فرش‌های دستباف نقش‌های خاص دارند و گل و بوته‌های کارشده زیبایی در آنها وجود دارد. به همین دلیل دارای مشتریان خاص خود هستند و همه‌پسند نیستند. دلیل دیگرش هم قیمت چهار برابری آن نسبت به فرش‌های ماشینی است.»
برای خرید یک فرش خوب باید به چه نکاتی توجه کرد:
ابوالفضل کریم‌پور فروشنده فرش یلدای کویر، منظور از شانه و تراکم در فرش را تعداد گره در فرش می‌داند و می‌گوید: «وقتی می‌گویند فرش ۱۲۰۰ شانه، یعنی در هر مترمربع از عرض آن ۱۲۰۰ گره وجود دارد و وقتی می‌گویند تراکم دارد، یعنی در هر متر مربع از طول آن ۱۲۰۰ گره وجود دارد. هرچه شانه و تراکم فرش بیشتر باشد، ظرافت آن بیشتر و بافت آن ریزتر می‌شود و قیمت آن بالاتر می‌رود.»
فروشندگان فرش می‌گویند:
- فرشی که شانه و تراکم بالایی داشته باشد، در برابر حرارت مقاومتر است.
به نوع نخ مورد استفاده در آن توجه شود؛ نخ آکریلیک بهترین و با کیفیت‌ترین نخ برای فرش است.
فرش‌های با نخ پلی‌استر و پروپیلن کیفیت خوبی ندارند؛ شاید خواب خوبی داشته باشند، اما زود فشرده می‌شوند.
فرش ۷۰۰ شانه اگر با نخ آکریلیک باشد، از نظر کیفیت با فرش ۱۲۰۰ شانه هیچ تفاوتی ندارد و تنها تفاوت آنها در خواب و ضخامت آن است.
مردم باید به فروشنده بگویند که فرش را برای کجا می‌خواهند. فرش سالن پذیرایی باید شانه و تراکم بالایی داشته باشد؛ زیرا پاخور آن زیاد است و باید کیفیت و دوام بالایی داشته باشد. فرش اتاق کودک باید نرم و راحت باشد و جنس نخ آن آکریلیک باشد تا پرز بالا ندهد و حساسیت‌زا نباشد. فرش آشپزخانه باید گلیم فرش باشد؛ چون در طول سال چندبار شستشو می‌شود و باید سبک باشد.
حسین راغب، حدود ۲۰ سال است که در نی‌ریز فرش‌های آسیب‌دیده را تعمیر می‌کند و می‌گوید: تعمیر فرش در نی‌ریز به مرور کم شده است. کمتر کسی فرشی را برای تعمیر می‌آورد؛ در حالی که بسیاری از فرش‌های آسیب‌دیده قابل تعمیر هستند. مثل کنده‌شدن ریشه‌ها، سوختن قسمتی از فرش به اندازه یک سکه بر اثر زغال یا شمع و ... و آسیب‌های ناشی از حشرات موذی مانند بیدزدگی، پوسیدگی بر اثر رطوبت آب یا جای گلدان.
او اضافه می‌کند: با رفو کردن می‌توان کجی، پارگی و پوسیدگی فرش را برطرف و از آن برای مدت‌ها استفاده کرد.
علیرضا فایض با سابقه‌ای بالا در فروش فرش، معتقد است عدم آگاهی مردم درباره فرش، خرید آنها را سخت‌تر کرده است. مردم نی‌ریز غالباً به طرح و رنگ آن دقت می‌کنند و کمتر مشتری از اصالت فرش و برند آن اطلاع دارد. مشتری باید قبل از خرید، به شناسنامه پشت فرش دقت کند؛ نوع نخ، شانه و تراکم، وزن، همه ثبت و قابل شناسایی است.
