
در کشورهای مختلف، قوانین متفاوتی در مورد فروش و استفاده از سیگارهای الکترونیکی وضع شده است.
اما مزیتها و خطرهای احتمالی سیگارهای الکترونیکی، موضوع مورد بحث پژوهشگران و سازمانهای فعال در زمینه بهداشت و سلامتی است.
تولیدکنندگان ویپ و سیگار الکترونیک این محصول را جایگزین سیگار معمولی میدانند؛ اما نمیتوان مضرات ویپ و اثرگذاری منفی آن بر سلامت فرد را نادیده گرفت.
- نیمی از دختران کلاسمان از ویپ و پاد استفاده میکنند!
بعضی دانشمندان، از جمله مسئولان اداره مواد غذایی و دارویی ایالات متحده آمریکا هشدار دادهاند که در مورد ایمن بودن این محصول، هنوز سؤالهای فراوانی بیپاسخ مانده است. طبق آزمایشهای انجامشده هیچکدام از ۴ هزار ماده شیمیایی مضر موجود در کاغذ، فیلتر و توتون سیگارهای معمولی در سیگارهای الکترونیکی وجود ندارد؛ اما این سیگارها حاوی مواد شیمیایی مضر دیگری هستند که میتوانند به اندازه سیگارهای معمولی به مصرفکننده آسیب بزنند.
کشیدنیهای الکترونیکی که به صورتهای مختلف سیگار، قلیان و پیپ وجود دارند، بهدلیل داشتن طعم دهندهها و تبلیغات شرکتهای تولیدکننده جذاب بهنظر میآیند؛ اما آنقدرها که فکر میکنید بیضرر نیستند. نیکوتین موجود در سیگار الکترونیکی و حتی ویپهای بدون نیکوتین باعث به خطر افتادن سلامتی میشوند و در بلندمدت به جسم آسیب جدی وارد میکنند.
این سیگارها حاوی قسمت دهانی (شامل محلول مایع شناور درون محفظه مشخص)؛ ابزار اسپری (گرمکننده مایع و عامل اصلی تبخیر برای استنشاق محلول)، باتری (گرم کننده المنت دستگاه)، سنسور (فعال کننده هیتر دستگاه) و مایع (شامل اسانس، عصاره الکترونیکی نیکوتین و گلیکول پروپیلن) است. بدین صورت که با مکیده شدن قسمت دهانی، المنت مایع را گرم و سپس تبخیر میکند تا لامپ انتهای سیگار برقی روشن شود. با استنشاق مایع، دودی که بهدلیل گرم شدن آن ایجاد میشود همچون دود سیگار تنباکویی به ریهها میرسد. سپس فرد با بیرون دادن نفس خود، میتواند دود ناشی از سیگار الکترونیکی را مشاهده کند.
در این بین، اما مصرف نیریزیها و خصوصاً جوانان نیریزی هم جالب و قابل توجه است. دختران سیزده سالهای که علاوه بر امتحان کردن سیگارهای معمولی، قلیان را به طور مرتب مصرف میکنند و در این بین از مصرف ویپ و پاد هم غافل نماندهاند.
- میکشد تا موقع کاتکردن، درمان دردهایش باشد.
مهسا دختر ۱۳ ساله نیریزی است که در بین دوستانش اعتراف میکند بارها و بارها در حضور خانوادهاش از ویپ استفاده کرده و میکند؛ این درحالی است که به گفته او تقریباً نیمی از دختران کلاسشان از ویپ و پاد استفاده میکنند و نیمی دیگر هم حداقل یک بار آن را امتحان کردهاند!
میگوید: یک سال پیش و بنا به خواسته من، پدرم ویپ خرید. ضررش را نمیدانم؛ اما طعم نعنایش را دوست دارم و وقتی میکشم، حس خیلی خوبی دارم.
دوستش میخندد و حرفش را کامل میکند.
- میکشد تا موقع کاتکردن، درمان دردهایش باشد!
شیدا ۱۸ ساله نیز از دختران دیگری است که پدرش برایش ویپ خریده. به عقیده او ویپ اعتیادآور نیست و در کنار قلیان میشود آن را کشید!
میگوید: سال گذشته پدرم با اصرار من از مشهد آن را برایم به قیمت ۶۰۰ هزار تومان خرید. حقیقتش را بخواهید نمیدانم چه ضررهایی دارد؛ اما الان کمتر میکشم.
- نمیدانم چه ضررهایی دارد.
تینا، اما دختر ۲۴ سالهای است که از پاد استفاده میکند. پاد را اینترنتی به قیمت یک و نیم میلیون تومان سفارش داده و به خاطر استفاده زیاد، تا به حال دو سه تا فیلتر سوزانده. عقیده دارد پاد مغزش را آرام میکند.
میگوید: یک مایعی به نام سالت در آن میریزند که همه طعمی دارد. شیوه کار با پاد به گونهای است که میشود مثلاً هزار کام یا بیشتر از آن گرفت که یک وقتهایی به خاطر استفاده زیاد، فیلتر آن میسوزد و باید آن را عوض کرد. میدانم نیکوتین دارد و مضر است؛ اما با این حال میکشم، چون حال میدهد!
در این بین، اما پسران و مردان هم از قافله عقب نماندهاند.
سامان ۳۸ ساله به قول خودش علاوه بر قلیان، تابه حال انواع و اقسام سیگارهای الکترونیکی از جمله ویپ، فاد، ماد و پاد را استفاده کرده.
به عقیده سامان، ویپ به خاطر دود بالایی که دارد برای ترک قلیان، و پاد به خاطر دود کمتر، برای ترک سیگار مناسب است.
- پاد مغزم را آرام میکند!
میگوید: ویپ نیکوتین ندارد و پاد نیکوتین دارد؛ من هر دو نوعش را دارم. قیمتهای ویپ از دو سه میلیون تا ۲۰ و ۲۵ میلیون تومان است و پاد از یک بار مصرف تا پاد دائمی، از قیمت ۸۰۰-۷۰۰ هزار تومان تا دو و نیم میلیون تومان وجود دارد. من که فکر میکنم اینها اصلاً ضرری برای بدن ندارد. سه چهار سال است از آنها استفاده میکنم و هیچ عوارضی نداشته. این محصولات جدیداً علاقهمندان زیادی دارد. چون نه بوی بد سیگارهای معمولی را دارد و نه دردسرهای مدام زغال گذاشتن و زغال چرخاندن را!
مصطفی ۳۵ ساله هم از کسانی است که دو سال است از پاد استفاد میکند و آن را در آن زمان، یک میلیون تومان خریده است. به قول خودش با کمک پاد، قلیان را ترک کرده و عقیده دارد پاد نسبت به قلیان ضرر بسیار کمتری دارد.
میگوید: ده دوازه سال است مشکل روده دارم و حداقل روزی ۱۲-۱۰ قرص میخورم. اما در این دو سال که از پاد استفاده میکنم، یک بار هم برایم مشکل تنفسی به وجود نیامده؛ اما وقتهایی که از قلیان استفاده میکردم، تنفسم مشکل داشت.
خ یکی از افرادی است که سیگارهای الکترونیکی میفروشد.
- با کمک پاد، قلیان را ترک کردم.
تنوع آنها را بسیار زیاد میداند و میگوید: شاید بیشتر از صد مدل داشته باشد. انواع و اقسام مدلها و قیمتها. از سیصد چهارصد هزار تومان تا پانزده شانزده میلیون تومان.
ویپ نیکوتین کمتری نسبت به پاد دارد و بیشتر از آن استفاده میشود. پاد، اما با مایعی به نام سالت کار میکند و نیکوتین بالاتری دارد. مشتریهای ما از همه قشرها هستند؛ اما خب خیلیها هم هستند که آن را به عنوان کادو میخرند. مثل دخترهایی که آن را به عنوان کادو به دوستپسرهایشان میدهند و پسرهایی که آنها را به عنوان کادو به دوست دخترهایشان میدهند.
با تمامی این تفاسیر هنوز افراد بسیاری هستند که میپرسند ضرر ویپ بیشتر است یا سیگار؟ در جواب این سؤال باید گفت به عقیده کارشناسان، سیگار الکترونیکی با نیکوتین و فاقد آن، در هر دو صورت برای سلامتی ضرر دارد.
شرکتهای تولید کننده سیگار برقی یا ویپ، این ابزار را وسیلهای مفید برای ترک سیگار معرفی میکنند. این در حالی است که سازمان غذا و داروی آمریکا، سیگار الکترونیکی و ویپها را در دسته مواد تنباکویی و دخانیات قرار داده است. زیرا بر پایه آمار این سازمان، مواد داخل آن حاوی مقدار نیکوتین برابر با یک بسته ۲۰ تایی سیگار خواهد بود.
شایعترین عوارض ویپ و سیگار برقی بهطور کلی شامل موارد زیر است:
تنفس دود دست دوم، افزایش پوسیدگی دندان و التهاب لثه، جلوگیری از ترک واقعی سیگار سنتی، بالا رفتن ضربان قلب و افزایش فشارخون، دارای سموم سرطانزا همچون استالدهید، آکرولئین، بنزن، سرب و دی استیل
و، اما خطرات سیگار الکترونیکی بدون نیکوتین:
مسمومیت سلولها، التهاب ریه و گلو، سوزش دهان و مجاری تنفسی، آسیب رساندن به سلولهای عروق خونی و قلب
خطرات ویپ نیکوتیندار:
تپش قلب، گُرگرفتگی، سوزش چشم، حالت تهوع و استفراغ
و همچنین سایر مضرات نیکوتین عبارت است از:
سکته، کلسترول زیاد، بیماری زخم معده، ایجاد وابستگی شدید، خطر جدی برای زنان باردار، آسیبزا برای رشد مغز نوجوانان، برگشت مواد به مری (ترش کردن)، مضر برای سلامتی جنین در حال رشد، سرعت بخشیدن به بیماری عروق کرونری.
استفاده از سیگارهای الکترونیکی و ویپها مسئلهای پیچیده و چندوجهی است که نیاز به بررسی دقیق و علمی دارد. این محصولات اگرچه به عنوان جایگزینی برای سیگارهای سنتی معرفی میشوند، اما همچنان خطرات جدی برای سلامت فردی و عمومی دارند. استفاده از این محصولات نه تنها میتواند وابستگی به نیکوتین را افزایش دهد، بلکه خطرات خاصی برای سلامتی، از جمله مشکلات تنفسی و بیماریهای قلبی را نیز به همراه دارد. افزایش مصرف این محصولات در میان جوانان و نوجوانان نیز زنگ خطری برای سلامت جامعه و نیازمند اقدامات آموزشی و تنظیم مقررات سختگیرانهتر است.