این جاده با عنوان رسمی بزرگراه مهریز - نیریز یا جاده ۸۵، یکی از ۱۰۰ جاده اصلی ایران است که ۳۳۲ کیلومتر طول دارد و دومین مسیر اصلی ارتباط استان فارس و یزد است. در مجموع، ۱۲۳ کیلومتر از مسیر به بزرگراه تبدیل شده و اجرای ۵۶ کیلومتر در دست احداث است. این جاده از طریق جاده ۸۶، مهریز را به نیریز پیوند میدهد. احداث باند دوم بزرگراه از سال ۱۳۹۱ شروع شد.
قطعه ۱ بزرگراه مهریز- نیریز در حد فاصل مهریز تا تنگچنار به طول ۳۶ کیلومتر در حال احداث است.
قطعه ۲ و ۳ از تنگچنار تا نزدیک مروست به طول ۱۰۳ کیلومتر به بزرگراه تبدیل شده و ۱۰ کیلومتر باقیمانده است.
قطعه ۴ بزرگراه مهریز - نیریز به طول ۱۸ کیلومتر حدفاصل مروست تا روستای هرابرجان، مطالعات آن تکمیل شده و در حال پیگیری برای تخصیص بودجه است.
قطعه ۵ باند دوم از هرابرجان تا شهر هرات به طول ۲۸ کیلومتر، در مراحل پایانی احداث است که ۱۰ کیلومتر آن در خرداد ماه ۱۴۰۳ افتتاح شد.
قطعه ۶ بزرگراه حدفاصل هرات - چاهک به طول ۲۸ کیلومتر نیز در حال مطالعه طرح توجیهی است.
قطعه ۷ بزرگراه مهریز - نیریز از چاهک تا شهر مشکان به طول ۳۶ و قطعه ۸ از مشکان تا کارخانه سیمان سفید نیریز در استان فارس به طول ۳۵ کیلومتر، عقبترین قسمت است و تاکنون اقدامی انجام نشده است.
همچنین از نیریز تا کارخانه سیمان سفید واقع در سهراهی مشکان به طول ۳۰ کیلومتر، (مشترک با بزرگراه نیریز - سیرجان) به بزرگراه تبدیل شده است.
صباغیان نماینده مهریز گفته که تاکنون دو بار با وزیر راه و شهرسازی سابق و فعلی در مورد ضرورت دوبانده شدن این محور تذکر داده است. همچنین در سال ۹۴ با حضور آخوندی وزیر راه و شهرسازی وقت در شهر مشکان نیریز، کلنگ جاده جدید نیریز - مشکان به عنوان بخشی از بزرگراه به زمین زده شد.
ظاهراً این پروژه میتواند راه دسترسی به یزد را آسان و جاده را ایمن کند. همچنین ادامه پروژه گردنه نقارهخانه نیز میتواند به عنوان تکمیل کننده آن در این شاهراههای ارتباطی محسوب شود و فاصله تا نیریز را ۳۰ کیلومتر کاهش دهد. کما این که این جاده میتواند به عنوان جاده پدافندی و جایگزین گردنه لایرز در زمان بحران هم محسوب شود.
رضایی مدیر کل راه و شهرسازی استان فارس هم چندی پیش در مصاحبه با صدا و سیمای فارس، پروژه گردنه نقارهخانه را ادامه پروژه مهریز - نیریز خواند و گفت: «سال گذشته با پیگیریهای نماینده مجلس، حدود ۳۰ میلیارد تومان از شرکت ایمیدرو کمک اعتباری گرفته شد و عملیات اجرایی قسمتی از مسیر (۳ کیلومتر از سمت مشکان و ۹ کیلومتر زیرسازی) انجام شد. ادامه عملیات اجرایی با توجه به کوهستانی بودن مسیر نیازمند حدود ۶۰۰ میلیارد تومان اعتبار است که اگر تأمین شود، در مدت دو سال اجرا میشود. البته اگر تأمین اعتبار نشود، این رقم به دلیل تورم افزایش خواهد یافت.»
در ادامه، پیگیر موضوع شدیم. خانم تاجآبادی رئیس راه و شهرسازی خاتم شهر اطلاعی از پروژه نداشت و گفت باید از شهرستان مهریز یا نیریز پیگیری کنید.
اکبریان فرماندار خاتمشهر هم گفت باید بررسی کاملی انجام دهد تا بتواند پاسخ کارشناسی دهد. او گفت باید دید قبلاً در پیوست قانون بودجه آمده یا نیامده، ماده ۲۳ ملی یا استانی آن در هیچ قسمتی از استانهای فارس یا یزد شروع شده یا نه؟
اما او هم دیگر پاسخ تماسهای بعدی ما را نداد. فتحی، معاون عمرانی وی نیز معتقد است فرمانداران دو شهرستان باید در این راستا با هم هماهنگ شوند. تلاش ما برای مصاحبه با صباغیان نماینده مردم شهرستانهای مهریز، بافق، ابرکوه، خاتم و مروست هم به نتیجه نرسید.
فرماندار نیریز، اما به ما گفت: «در این مورد هیچ اطلاعی ندارم و به من هم چیزی نگفتهاند.»
این موضوع توسط خبرنگار نیریزان فارس در جلسه شورای ترافیک ۲۱ آبان مطرح شد؛ چرا که گفته میشد روند پیگیری موضوع به این صورت است که ابتدا راه و شهرسازی باید آن را در جلسه شورای ترافیک مطرح کند و مصوب شود. سپس از طریق فرمانداری در استان پیگیری و با حمایت نماینده مجلس ردیف بودجه بگیرد و انجام گردد.
در این جلسه قرار شد فرمانداری از طریق اداره کل راه و شهرسازی موضوع را پیگیری کند.
چندی پیش در همین زمینه کارزاری به نشانی اینترنتی
https://www.karzar.net/۱۵۰۵۳۵
در فضای مجازی منتشر شد که تاکنون حدود ۱۲۰۰ نفر از جمله فرمانداران خاتمشهر و مروست، رؤسای راه و شهرسازی و راهداری خاتم و مروست، شهردار و رئیس شورای شهر نیریز، رئیس اداره راه و شهرسازی نیریز و... پای آن را امضا کردهاند.
در متن این کارزار آمده است:
«وزیر محترم راه و شهرسازی
مدیرکل محترم راه و شهرسازی استان فارس
مدیرکل محترم راه و شهرسازی استان یزد
دکتر طهماسبی، نماینده مردم شهرستانهای نی ریز، استهبان و بختگان
مهندس صباغیان، نماینده مردم شهرستانهای مهریز، بافق، ابرکوه، خاتم و مروست
سلام و احترام
مردم شهرهای نیریز و مشکان در استان فارس و شهرستانهای مهریز، مروست و خاتم درخواست ارتقاء جاده نیریز، مشکان، هرات به عنوان دومین محور اصلی ارتباط استان فارس به یزد را تقاضا دارند. این جاده بخشی از محور شریانی در حال احداث بزرگراه مهریز - نیریز به طول ۳۳۲ کیلومتر است که از ۱۲۳ کیلومتر آن بهرهبرداری شده و ۵۶ کیلومتر در حال احداث است. خوشبختانه وزارت راه و شهرسازی با موضوع فوق موافقت نموده است. طرح توجیهی آن تهیه و طی چند مرتبه با امضای وزرای وقت، از جمله دکتر اسلامی طی نامه شماره ۰۲/۱۰۰/۶۵۷۳۸مورخ ۱۴۰۰/۵/۳۰ و مهندس رستم قاسمی طی نامه ۰۲/۱۰۰/۱۶۵۸۷۷ مورخ ۱۴۰۱/۱۰/۱۴ به سازمان برنامه و بودجه کل کشور ارسال گردیده است. این یعنی این محور به زودی یکی از کریدورهای شمال - جنوب خواهد شد؛ لذا از ایشان تقاضای پیگیری این درخواست مردمی تا رسیدن به نتیجه را داریم.».
اما نماینده مجلس به ما گفت که از این پروژه اطلاعی ندارد و با وجود پیگیریها، مسئولان استانی و اداره کل راه و شهرسازی هم از آن اطلاعی نداشتند.
جاده ۸۵ یا بزرگراه مهریز - نیریز، جادهای اصلی در ایران به طول ۳۳۲ کیلومتر است.
فرهاد طهماسبی افزود: «اگر چیزی بوده، در استان یزد بوده که آنجا هم چنین بزرگراهی نساختهاند. ما خودمان مجوز ماده ۲۳ گردنه نقارهخانه را گرفتهایم. روکش جاده سهراهی حسنآباد به دهچاه و تا مشکان را هم گرفتهایم. اگر پروژهای بود، حداقل دستگاه مجری باید اطلاع میداد.»
این در حالی است که نام این پروژه در لایحه بودجه سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۲ آمده است. همچنین شورای شهر مشکان نیز همزمان با شروع کارزار در نامهای به طهماسبی، از او درخواست کرده بودند که با توجه به پیگیریهای گذشته وی و نامههای وزرای راه و شهرسازی گذشته از جمله دکتر اسلامی و مهندس رستم قاسمی، و همچنین تهیه طرح توجیهی و تصویب آن توسط وزیر، پیگیر ادامه این پروژه شود.
این شورا یک ماه بعد از آن نیز نامهای مشابه را به فرماندار نیریز نوشته بود.
برخی میگویند کسب اطلاع از این پروژه و اهمیت پیگیری آن، نباید برای مسئولان شهرستان نیریز آن چنان سخت باشد و این کار با هماهنگی و تماس با مسئولان استان یزد و خاتمشهر به راحتی انجام میشود؛ مگر به گفته آنها و بر پایه برخی شنیدهها، اولویت جای دیگری باشد.