عکاس: ستاره جرکانی
بیراه نیست اگر بگوییم پنجشنبهبازار اگرچه بازاری لوکس نیست، اما مشتریهای زیادی دارد. کافی است در یکی از پنجشنبهها قدمرنجه کنید و سری به آنجا بزنید و ببینید که حتی در بعضی ساعات، جایی برای نفسکشیدن هم نیست. به گواه بسیاری از مردم و خریداران، پنجشنبهبازار خوبیهای خاص خود را دارد و مهمترین آن تفاوت قیمتها نسبت به بازار است. رقابتی که بین فروشندگان وجود دارد، باعث میشود جنسها را با قیمت ارزانتری دست مشتری بدهند. اما با این حال بسیاری از کمبود جا گلایهمندند؛ از فروشنده گرفته تا مشتری...
/ اگر سه روز در هفته و در دیگر محلهها برگزار میشد، خیلی خوب بود.
خانم حیدری فروشنده بلوریجات است و از مشکان به نیریز آمده. پخش بودن دستفروشها را از معایب پنجشنبهبازار میداند و میگوید: اگر محیط بزرگی مثل غرفه بود که همه فروشندهها بساطشان را یک جا پهن میکردند، خیلی خوب بود.
تردد موتورها و ماشینها بین جمعیت از دیگر مسائلی است که نارضایتی فروشندگان را در پی داشته. موتورهایی که گاهی به سرعت بین مردم ویراژ میدهند و کسی هم نیست جلویشان را بگیرد.
/ باید از ساعت چهار صبح حرکت کنیم و به نیریز بیاییم تا جا گیرمان بیاید!
آقای محمدی از فروشندگان اهل خرامه معتقد است پنجشنبهبازار نیریز باید در خیابانی پهن برگزار شود که دو طرف آن توسط پلیس گرفته باشد و موتور و ماشینی نتواند در آن تردد کند.
میگوید: ما شهرهای زیادی میرویم. سعادتشهر و مرودشت فضای زیادی را به این کار اختصاص دادهاند. همان طور که میبینید، الان ماشینها و موتورها به راحتی از جلوی ما رد میشوند که این خطرات خاص خود را دارد. اگر بشود پنجشنبهبازار را یک روز دیگر در هفته و در یک پارک برگزار کنند، خیلی خوب میشود. چون اینجا نه سایبانی برای نشستن دارد، نه جایی برای غذا خوردن و نیم ساعت استراحت کردن. حتی یک سرویس بهداشتی درست و حسابی ندارد.
برگزاری بازار در یکی دیگر از روزهای هفته به عنوان دوشنبهبازار یا سهشنبهبازار، از خواستههای دیگری است که برخی مردم و فروشندهها از جمله جواد قرهچاهی به آن اصرار دارند.
میگوید: اگر سه روز در هفته و در دیگر محلهها برگزار میشد، خیلی خوب بود. با این کار ما برای رفتن به داراب و دیگر شهرها، در جادهها آواره نمیشدیم. خدا نصیب نکند رانندگی در گردنه ایج را! چند تا از بچهها و دوستانمان در همین مسیر چراغی شدند و جانشان را از دست دادند. حتی اگر دو روز هم باشد خوب است. چند سال پیش دوشنبهبازاری راهاندازی کردند که بعد از چند ماه، به خاطر اعتراض مغازهدارهای سطح شهر آن را تعطیل کردند؛ واقعاً حیف شد.
امیری از فسا، از فروشندگان دیگری است که از کمبود جا ناراضی است.
/ به هر شهری میرویم، حق و اولویت با فروشندگان همان شهر است؛ الا نیریز...
میگوید: همه جا میرویم. از داراب و نیریز گرفته تا سیرجان. به قول معروف هرجا شب آید، سرآید. تنها بدی که بازار روز نیریز نسبت به دیگر شهرها دارد، مشکل کمبود جا است. ما باید از ساعت چهار صبح حرکت کنیم و به نی ریز بیاییم تا جا گیرمان بیاید؛ در حالی که در شهرهای دیگر این گونه نیست و هر زمان بروی، مشکلی برای جا نخواهی داشت.
مهدی مسعودی از فروشندگان نیریزی است که حق اولویت را با فروشندگان نیریزی میداند. از کمبود جا شاکی است و این که مدام سر جا دعواست.
میگوید: ما به هر شهری میرویم، حق اولویت با فروشندگان همان شهر است، الا نیریز. در فسا فروشندگان دیگر شهرها را اصلاً راه نمیدهند. رفسنجان هم قانون جالبی دارد؛ برای هر فروشنده کارت صادر کردهاند و جای مشخصی به او میدهند و هر شش ماه یک بار فروشنده پول را به حساب شهرداری واریز میکند. با این کار حتی اگر فروشنده یک ماه هم به بازار نیاید، کسی حق ندارد جایش را بگیرد. تنها خواهش ما از شهردار این است که در مرحله اول اولویت را به فروشندگان نیریزی بدهد؛ همین.
/ شهردار: پیگیر ایجاد بازارچههای محلی در سه نقطه شهر هستیم.
م میوهفروش، اما با جابهجایی بازار روز موافق نیست.
میگوید: مدتها است بازار روز اینجا است و جا افتاده. تقریباً وسط شهر است و همه میتوانند بیایند خرید کنند. فکر نمیکنم اگر جای دیگری برود، خوب باشد.
در این بین، اما مردم هم حرفهای خاص خودشان را دارند. کسانی که قیمت اجناس در پنجشنبهبازار را ارزانتر از بازار میدانند و به عقیدهاشان اگر تعداد بازارهای روز در هفته افزایش یابد، بهتر است.
محمود خیراتی معتقد است نیریز نیازمند یک میدان ترهبار اساسی است.
میگوید: باید جای مناسبتر و امروزیتری برای بازار روز در نظر بگیرند؛ هر چند اگر بازار روز در محلات و روزهای مختلف هفته باشد، خیلی بهتر است.
خانم دیانت از افراد دیگری است که با نظر او موافق است. به عقیده وی، بازار روز برای افرادی که خانوادههای پرجمعیتی دارند، خیلی خوب است.
/ از برنامههای ما ایجاد هایپر میوه در پنجشنبه بازار است.
میگوید: من ترجیح میدهم کم بخرم؛ ولی خوب بخرم. اگر بازار جابهجا شود و جای دیگری برود، فکر کنم بهتر باشد. محیط کوچک است و همسایهها هم اذیت میشوند. همچنین اگر بازار در محلات دیگر برگزار شود، عالی است.
با این حال، اما برخی معتقدند برگزاری پنجشنبهبازار به تنهایی در هفته کفایت میکند و نیازی به برگزاری آن در دیگر روزهای هفته نیست.
روحاله طاطی در این باره میگوید: اگر هر روز و حتی دو سه روز در هفته باشد، رقابتها کم میشود و قیمتها بالا میرود. من فکر میکنم اگر همان پنجشنبه باشد، به تنهایی کافی است.
سجاد شاهسونی شهردار نیریز، اما با جابهجا شدن بازار روز موافق نیست. وی که به گفته خود تا به حال در خصوص میدان میوه و تربار جلسات متعددی با امام جمعه، شورای شهر و فرمانداری داشته، معتقد است میدان میوه و تربار را باید به بخش خصوصی سپرد و شهرداری با امکانات و فضایی که در اختیارشان قرار میدهد، حمایتکننده باشد.
میگوید: ما هم به اداره صنعت و معدن و هم در جلسه ستاد تنظیم بازار که در فرمانداری برگزار میشود، اعلام کرده و گفتهایم از کسانی که متقاضی هستند و میخواهند در این مورد سرمایهگذاری کنند، حمایت میکنیم. ولی تاکنون کسی اعلام آمادگی نکرده است. حتی بنا داریم در هفتهنامه نیز اعلام کنیم تا اگر کسانی میخواهند متولی این کار شوند، آن را واگذار کنیم؛ ولی فکر نمیکنم در این مورد کسی استقبال کند. میگویند در شهرستانی مانند فسا، میدان میوه و تربار وجود دارد؛ اما نکته اینجا است که در شهرستان فسا اکثر کشاورزان خودشان تولیدکننده میوه هستند و نیازی نیست فروشندگان به میدان شیراز بروند و میوه و تربار را از آنجا بیاورند. کسی که میخواهد میدان میوه و تربار را راهاندازی کند، باید قدرت مالی داشته باشد و همه میوهها را پوشش دهد. این در حالی است که الان اکثر میوهها خیلی گران هستند.
بنا داریم با کسانی که در زمینه میوه و تربار فعالیت میکنند جلسهای بگیریم و اگر قبول کردند، مسئولیت را به خودشان واگذار کنیم. چون اگر کسی غیر از خودشان این موضوع را پوشش بدهد، بقیه میوه و تربار فروشان جبهه میگیرند. در صورت عملی نشدن این موضوع، پیگیر ایجاد بازارچههای محلی در سه نقطه شهر هستیم؛ مانند میدان دانشجو که مدتها است ماشینهای میوهفروشی را به آن نقطه هدایت کردهایم. در همان میدان دانشجو زمینی برای اوقاف است. بنا داریم آنجا را ساماندهی و سایبانی بنا کنیم تا به عنوان بازارچه میوه و تربار فعال شود. از جاهای دیگری که برای بازارچه میوهو ترهبار در نظر داریم، محدوده مسکن مهر است. همچنین بنا داریم مغازه آقای هاشمی سر نبش پنجشنبه بازار و کنار هلالاحمر را تقویت کنیم تا به عنوان بازارچه در روزهای دیگر خدمات دهد.
از دیگر برنامههای ما، ایجاد هایپر میوه در پنجشنبه بازار است که همین هفته آن را آگهی و قیمت کرایه آن را نیز مناسب درج کردهایم تا میوههای آن با قیمت مناسبتری به دست مصرفکننده برسد.
به گفته شاهسونی، برنامهای برای تغییر جای پنجشنبهبازار در دستور کار شهرداری نیست. شهردار نیریز برای این موضوع دلایل خاص خودش را دارد:.
چون زمینی وسط شهر به این وسعت نداریم تا اکثر مردم به آن دسترسی داشته باشند، جابهجا کردن پنجشنبهبازار منتفی است. ما باید به این نکته توجه کنیم و فضایی را در نظر بگیریم که آب، برق، تاکسی و سایر امکانات دیگر را داشته باشد. اگر قرار بر این باشد که ما جای پنجشنبهبازار را عوض کنیم، آنجا شروع به زیرساخت کنیم و پس از مدتها جواب ندهد، پس همان مکان قبل را داشته باشیم بهتر است. در حال حاضر در پنجشنبهبازار به لحاظ ترافیک مشکل داریم و من این را قبول دارم. اما در این مورد باید کار کارشناسی صورت گیرد. بنا داریم اگر بشود، فروشندهها را به دو قسمت تقسیم کنیم و پنجشنبه بازار را در دو نقطه شهر برگزار کنیم. البته در این مورد نیز با مقاومت بسیاری از فروشندهها برای رفتن به مکان دوم روبرو خواهیم شد. البته ما یک سری امکانات و امتیازات را در اختیارشان میگذاریم تا راضی شوند. قرار است این برنامه را آزمایشی پیاده کنیم تا ببینیم جواب میدهد یا خیر. ماشینها و فروشندههای زیادی هستند که برای حضور در پنجشنبهبازار استقبال میکنند و هر سال هم بر تعداد آنها اضافه میشود. ما در حال حاضر بیش از یکصد فروشنده داریم. مسئله کارتی شدن فروشندهها نیز در حال پیگیری است و قرار شده به زودی انجام شود. همچنین موضوع شمارهبندی، رنگآمیزی و قطعه کردن زمین را در دستور کار داریم. حتی همه مدارک شناسایی فروشندهها را گرفتهایم تا چنانچه مشکلی برای یکی از خریداران پیش آمد، فروشنده به راحتی قابل شناسایی باشد.
او با برپایی بازار روز در دیگر روزهای هفته موافق نیست. میگوید: بازار روز را نمیتوان در روزهای دیگری برگزار کرد؛ چون اعتراض فروشندههای سطح شهر را در پی خواهد داشت و همان طور که میبینید، پنجشنبهها عملاً شهر تعطیل است.