فضای مجازی، تکنولوژی دیجیتال و اینترنت جزء جدا نشدنی زندگی روزمره همه مردم دنیا از جمله ما در ایران شده است. می‌توان گفت اثر منفی قطعی اینترنت کمتر از قطعی برق نیست.
تصور کنید اینترنت گوشی، وای فای منزل، اداره، محل کار اعم از دولتی و غیردولتی، بازار و غیره قطع شود، چقدر کارهای روزمره شخصی و سازمانی امان تعطیل می‌شود؟ حداقل این است که هیچ پولی از طریق بانکها، پوزها و عابر بانکها رد و بدل نمی‌شود! لذا برای کوچکترین خرید، فروش، ثبت‌نام، فرستادن و دریافت پیام و نامه به بن‌بست می‌خوریم و بسیاری بیکار می‌شوند. کارخانجات کوچک و بزرگ بخش عمده‌ای از کار تولید و توزیعشان کُند یا تعطیل می‌شود.
از اینها مهم‌تر اینکه بسیاری از کسب و کارهای کوچک و بزرگ تعطیل می‌شوند و عده زیادی بیکار می‌گردند. بسیاری خرید وفروش‌ها و کسب اطلاعات قیمتهای خانه، ماشین، لوازم خانگی، میوه، مواد غذایی و... با استفاده از اینترنت انجام می‌شود. فیلتر شدن این تکنولوژی مساوی است با مواجه شدن با همه مشکلات بالا.
استفاده از فیلترشکن دو زیان دارد یکی هزینه خرید مداوم آن و زیان بسیار سنگین‌تر ضربه‌ای است که به فروشنده، خریدار، تولید کننده، توزیع کننده و اقتصاد می‌زند. هزینه خرید فیلترشکن بسیار کمتر از ضرر و زیان اقتصادی و به دنبال آن گسترش آسیبهای اجتماعی است. اقتصادهای بزرگ و کوچک دنیا به سرعت در حال دیجیتال شدن هستند. گفته می‌شود ۲۶ درصد اقتصاد چین دیجیتالی است و این رقم کمی برای دومین اقتصاد جهان نیست.
همه اینها و مسائل بیشتری که ذکر آنها در حوصله این نوشتار نیست بیانگر آن است که فیلترینگ قابل دفاع نیست. اخیراً قای دکتر صادق خانی علی اکبری به رسانه آسیا نیوز گفته: «سیاستهای محدودکننده در ایران شامل تحریمها، ایران اکسس و مسئله فیلترینگ است و این سیاستها تمام اقتصاد ما را تحت تأثیر قرار می‌دهند. به هر حال، امروز اقتصاد دیجیتال در حال تغییر دادن اقتصاد جهانی است و بخش عظیمی از تولید ناخالص داخلی کشورها مبتنی بر اقتصاد دیجیتال است.» (آسیا نیوز، ۱۸ آبان جاری) ایشان درباره جایگاه ایران در تجارت اینترنتی و دیجیتال گفته: «امروز سهم ما در این بازار صفر است. چرا نتوانستیم به یک سهم یا درصد برسیم؟ دلیلش همین سیاستهای محدودکننده است که به آن اشاره کردیم. امروز فناوری به گونه‌ای است که اگر خود را با جهان تطبیق ندهیم و زیرساخت‌های فنی و قانونی لازم برای اقتصاد دیجیتال را فراهم نکنیم، از اقتصاد جهانی حذف خواهیم شد. به‌عنوان نمونه، به موضوع فیلترینگ می‌پردازم. صرف‌نظر از اعداد و ارقامی که مثلا گردش مالی فیلترشکن‌ها معادل ۵ تا ۱۰ هزار میلیارد تومان ذکر شده، این موضوع به مراتب کمتر از دیگر آسیبهایی است که فیلترینگ به بار آورده است.»(همان)
زیان سنگین فرهنگی و اقتصادی دیگری که فیلترینگ به زبان فارسی که عنصر بسیار مهم فرهنگ ایران و ایرانیان است وارد کرده کمتر از زیان اقتصادی نیست. رئیس شورای تخصصی هوش مصنوعی ایران در این زمینه گفته: «ما با توسعه نیافتن مدل‌های زبان فارسی، موجب سقوط زبان فارسی به رتبه ۱۹ در ویکی‌پدیا شده‌ایم و حضور و تولید محتوای ایرانیان در یوتیوب، اینستاگرام و فیس‌بوک را محدود کرده‌ایم. آن زمان گفته شد که این کاستی را با توسعه پلتفرم‌های ایرانی جبران می‌کنیم، اما در این حوزه نیز بسیار ناموفق بوده‌ایم.»(همان)
اینها هشدارهایی هستند که متولیان امرباید آنها را جدی بگیرند. «انتظار از دولت آقای پزشکیان این است که نه تنها به‌عنوان یک مطالبه مردمی، بلکه به منظور نجات کشور و اقتصاد ایران، بسیار سریع اقدام به لغو فیلترینگ کند.» (همان)
امید است سران کشور و مدیران و کارشناسان به این مهم بپردازند و هرچه زودتر این مانع بزرگ توسعه را -که مولد فساد نیز هست- بردارند.
شاد و سالم و موفق باشید
منبع: پایگاه خبری آسیا نیوز، ۱۸ آبان ماه ۱۴۰۳ خورشید
