با نگاهی به فهرست پرمخاطبترین فیلمهای سینمای ایران میتوان دریافت، از میان پنجاه فیلم ابتدای جدول، حدود ۲۰ فیلم غیرکمدی دیده میشود که جز «محمد رسولالله (ص)» و «متری شیشونیم»، سایرین همگی متعلق به سینمای دهههای شصت و هفتاد هستند. یعنی جز این دو فیلم، هیچیک از فیلمهای غیرکمدی که در دهههای هشتاد و نود و بعد از آن ساخته شدهاند نتوانستهاند جزو پنجاه فیلم جدول پرمخاطبترینهای سینمای ایران باشند.
از ابتدای سال ۱۴۰۳ تا الان که هفت ماه از شروع سال میگذرد، پرمخاطبترین و پرفروشترین فیلمها، کمدیها هستند. از ده فیلم پرمخاطب سینما از ابتدای امسال، فقط دو فیلم غیرکمدی «مست عشق» و «بیبدن» دیده میشود. سری به جدول پرمخاطبترین فیلمهای سینمای ایران در سال اول اکران زدهایم و بررسی کردهایم که نسبت میان فیلمهای کمدی و جدی در رتبههای بالای این جدول به چه شکل است.
۱۰ فیلم برتر:
در حال حاضر فیلمهای «فسیل»، «هتل»، «اخراجیها ۲»، «افعی»، «آدمبرفی»، «عروس»، «تگزاس ۳»، «خواستگاری»، «کلاهقرمزی و پسرخاله» و «هزارپا» جزو ده فیلم اول جدول پرمخاطبترینهای سینمای ایران در سال اول اکران هستند. از میان این ده فیلم، فقط دو فیلم «افعی» به کارگردانی محمدرضا اعلامی و «عروس» به کارگردانی بهروز افخمی، جزو آثار غیرکمدی هستند. «افعی» به عنوان چهارمین فیلم پرمخاطب سینمای ایران، سال ۱۳۷۱ ساخته شده و سال ۱۳۷۲ روی پرده رفته. این فیلم با ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار مخاطب، اثری اکشن است با بازی جمشید هاشمپور؛ بازیگری که در دهه شصت جایگاه ویژهای نزد مخاطبان داشت. «عروس» هم که با ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار مخاطب در خانه ششم جدول پرمخاطبترینها قرار گرفته، محصول سال ۱۳۶۹ است که سال ۱۳۷۰ روی پرده رفته و اثری خطشکن در زمانه خودش به حساب میآید؛ فیلمی عاشقانه و پرحادثه با بازی ابوالفضل پورعرب و نیکی کریمی که در حال و هوای محدود دهه شصت، توجه خیلیها را به خودش جلب کرد.
۱۰ فیلم دوم
رتبه دهم تا بیستم جدول پرمخاطبترین فیلمهای سینمای ایران، در اختیار «مرد عوضی»، «دزد عروسکها»، «کانیمانگا»، «بگذار زندگی کنم»، «مطرب»، «عقابها»، «خواهران غریب»، «پرواز از اردوگاه»، «قرمز» و «اجارهنشینها» است. از این تعداد، پنج فیلم «کانیمانگا»، «بگذار زندگی کنم»، «عقابها»، «پرواز از اردوگاه» و «قرمز» غیرکمدی هستند. نکته قابل توجه اینکه هر پنج فیلم در فاصله بین دهه شصت و هفتاد ساخته شدهاند.
در واقع میتوان گفت از میان بیست فیلم ابتدای جدول پرمخاطبترینهای سینمای ایران، حتی یک فیلم غیرکمدی محصول دهه هشتاد به بعد دیده نمیشود.
علت کاهش مخاطبان فیلمهای غیرکمدی بعد از دهه هشتاد را هم میتوان به افزایش تعداد آثار کمدی ربط داد و هم کاهش کیفیت فیلمهای اجتماعی. اما با نگاهی به فیلمهای پرمخاطب غیرکمدی دهه شصت و هفتاد که در این گزارش به آنها اشاره شده، به این نکته میرسیم که همه آنها لزوماً آثار با کیفیت و تراز اولی نبودهاند. ضمن اینکه در میان فیلمهای ساخته شده بعد از دهه هشتاد هم آثار درخشان زیادی دیده میشود؛ بنابراین کیفیت نمیتواند اثر چندانی داشته باشد. شاید افزایش قیمت بلیت سینماها باعث شده مخاطبان ترجیح دهند پولشان را برای دو ساعت خندیدن خرج کنند و دستکم روحیهشان عوض شود. البته برای رسیدن به نتیجه دقیق باید عوامل متعددی مورد بررسی قرار بگیرند و نیاز به انجام کار تحقیقاتی علمی است.