شهریه مدراس یکی از صد‌ها دغدغه والدین است. تابستان که پدر یا مادر با هیجان برای دیدن کارنامه فرزندشان و یا برای ثبت‌نام راهی مدرسه می‌شوند نیم نگاهی هم به سال آینده و پرداخت شهریه دارند که اگر پرداخت نشده باشد نه از کارنامه خبری است و نه از ثبت‌نام سال بعد! معلمان مدارس غیردولتی خیلی به بچه‌ها بها می‌دهند
ع. جوکار می‌گوید: «دخترم متوسطه اول است، شهریه سال قبل ۱۲ میلیون و امسال ۱۸ میلیون به صورت قسطی. مبلغ زیادی است، اما بخاطر منفعتی که دارد و رفتار خوب معلمانش راضی هستم خرج کنم چرا که معلمان مدارس غیردولتی خیلی به بچه‌ها بها می‌دهند.»
پدری کارگر با دو دانش‌آموز
رایگان بودن تحصیل فقط شعار و ادعاست. فرم مدرسه، کتاب، بیمه دانش‌آموز، سرویس این‌ها کم بود که کمک به مدرسه هم اضافه شده. این حرف پدر کارگری است که دو دانش‌آموز در مدرسه دولتی دارد.
اضافه می‌کند: «همین یکی دوماه پیش رفتم کارنامه پسرم را بگیرم مدیر نگاهی به دفترش کرد و گفت شما هزینه کمک به مدرسه را پرداخت نکردید. به هر زبانی گفتم دستم خالی است قبول نکردند آخرش هم ۷۰۰ هزارتومان گرفتند. مدرسه خوبی است معلمان باسوادی دارد، اما قابل قبول نیست که از همه پول بگیرند. یکی بنیه مالی قوی دارد کمکی هم به مدرسه می‌کند برای دنیا و آخرتش هم خوب است، اما کسی که کار دائمی ندارد، نباید از او توقع کمک داشت.»
پول بگیرند، اما امکانات بدهند
زهرا امینی ساکن آباده و دخترش پایه دوم مدرسه دولتی است می‌گوید: «کیفیت آموزشی مدارس دولتی خوب است و هزینه خیلی ناچیزی می‌گیرند، اما کاش بیشتر می‌گرفتند و امکانات مدرسه را نیز کامل می‌کردند الان در بعضی روستا‌ها کلاس‌های مدرسه وایت‌برد هم ندارد.»
تا بوده مدارس دولتی رایگان بوده
آقای م. هاشمی دو فرزندش در مدرسه دولتی درس می‌خوانند، می‌گوید: «ادعای مدیریتشان می‌شود و والدین هم حق اعتراض ندارند؛ اگر اعتراض هم کنی هزار کاغذ و بخشنامه می‌آورند که اثبات کنند بدهکاری. هرچند همه این‌ها کاغذبازی است وگرنه تا بوده مدارس دولتی رایگان بوده نه اینکه سالانه ۳ تا ۴ میلیون به اجبار پرداخت کنی؛ مدرسه‌هایی که خدماتشان فقط در حد درس دادن دو کتاب دینی و ریاضی است نه مهارتی به دانش‌آموز یاد می‌دهند نه ورزش حرفه‌ای.»
هزینه تعمیر مدرسه با والدین
مادر یکی دیگر از دانش‌آموزان گفت: «دخترم دوم دبیرستان و دولتی درس می‌خواند معلمان و کادر خوبی دارند. اما متأسفانه زمان دادن کارنامه از ما هزینه گرفتند؛ با هزار سختی ۵۰۰ هزارتومان را در دو قسط دادم، درسته که مبلغ کمی است، اما همین هم در این وضعیت اقتصادی کار درستی نیست به غیر از خرج لوازم‌التحریر، هزینه تعمیر مدرسه را هم والدین باید بپردازند.»
برایم قابل قبول نیست؛ این پول زور است.
آقای محمد. خ دو دانش‌آموز دارد که سال قبل هر دو مدرسه دولتی با شهریه ۵۰۰ هزارتومان درس خواندند، می‌گوید: «امسال پسرم که پایه هفتم است را به دلایلی در مدرسه دولتی ثبت‌نام نکردند. به اجبار تن به غیرانتفاعی دادم که گفتند ۱۸ میلیون به صورت معرفی به بانک پرداخت کنید اصلاً برایم قابل قبول نیست؛ این پول زور است.
نمی‌توانم و نمی‌خواهم فرزندم در مدرسه غیرانتفاعی درس بخواند چرا که همیشه از مدارس دولتی راضی بودم، چون دانش‌آموز هر جا باشد باید تلاشش را بکند.»
کیفیت تحصیل برایم اولویت دارد!
دختر ۸ ساله رضا زارع مدرسه غیرانتفاعی درس می‌خواند؛ می‌گوید: «من حاضرم هزینه بیشتری بپردازم، اما از کیفیت تحصیل دخترم کم نشود، دوست دارم پایه تحصیلی‌اش قوی باشد. من ۱۵ میلیون نقدی پرداخت کردم، چون از خدماتشان، رفتار کادر آموزشی و فرهنگ بچه‌های مدرسه رضایت دارم.»
من که هزارتومان آن را هم با رضایت ندادم
از همسرش جدا شده، شوهرش ماهی ۵ میلیون نفقه برای بچه‌ها می‌دهد، می‌گوید: «دو دختر و پسر مدرسه‌ای دارم همین امسال ۲ میلیون از من گرفتند بابت نوسازی و رنگ مدرسه. من که هزارتومان آن را هم با رضایت ندادم. این حق بچه من است که در مدرسه دولتی با بهترین وضعیت درس بخواند. حداقل سالی یک مدرسه غیرانتفاعی در نی‌ریز فعالیت خود را شروع می‌کند؛ مؤسس همه این مدارس کادرآموزشی و معلمانی هستند که قبلاً در مدرسه دولتی تدریس کردند، اما الان به جای کار معلمی، مدرسه غیردولتی زده‌اند، چرا همین فعالیت را در مدرسه دولتی انجام نمی‌دادند؟»
مدرسه غیرانتفاعی باعث شده پسرش مستقل شود
لیلا بیات فرزندش را در مدرسه غیرانتفاعی با ۷ میلیون بصورت نقدی ثبت‌نام کرده؛ می‌گوید: «سال اولش است و تجربه‌ای ندارم، اما پسر دوستم سال قبل همین مدرسه بود می‌گفت فعالیت‌های عملی خوبی دارند؛ آموزش‌هایی به بچه‌ها می‌دهند که یک روز بدون حضور خانواده را چگونه بگذرانند و دیگر برنامه‌هایی که باعث شده پسرش مستقل شود و اعتماد به نفس بالایی پیدا کند.»
در مدارس دولتی کلاس‌ها شلوغ است!
علی اکبری پسرش سال قبل مدرسه دولتی بوده و ۵۰۰ هزارتومان پرداخت کرده، اما امسال تصمیم دارد او را به مدرسه غیرانتفاعی بفرستد، می‌گوید: «هزینه آن خیلی بیشتر از مدرسه دولتی است در حد ۱۵ تا ۲۰ میلیون که روش پرداخت مختلفی دارد. اما به خاطر اینکه تعداد دانش‌آموزان شرکت‌کننده در کلاس‌ها شلوغ است و تحصیل برایم مهم بود مدرسه‌اش را عوض کردم و راضی هستم.»
عکس بچه و اسم مهد را روی کیف!
پدر آریا می‌گوید: «پسرم کلاس پنجم در دبستان غیرانتفاعی مشغول به تحصیل است و ۷ میلیون را در طول سال پرداخت می‌کنیم. راضی هستم، چون خدمات خوبی دارند، اما پسر دیگرم امسال پیش‌دبستانی می‌رود، علاوه بر ۱۰ میلیون شهریه ثبت‌نام؛ ۷۰۰ هزارتومان هم بابت کیف باید پرداخت کنیم که عکس بچه و اسم مهد را روی کیف کار کنند، اما به نظرم اصلاً کار درست و عاقلانه‌ای نیست.»
مشارکت مردمی باید باشد!
عصمت. ک معتقد است مدرسه دولتی هزار و یک خرج دارد، می‌گوید: «پسرم کلاس سوم و در یکی از مدارس دولتی پایین شهر درس می‌خواند ۵۰۰ هزارتومان را به صورت قسطی پرداختیم و راضی هستیم، چون مدیر مدرسه واقعاً فعالیت خوبی داشت. سال قبل خود ما شاهد بودیم با کمک خیرین، مدرسه را نو و نوار کرد، ولی در کل مشارکت مردمی باید باشد، چون اوضاع مالی مدارس دولتی خراب است.»
دو شیفت می‌رفتیم و هزینه‌ای هم نداشتیم
مگر زمان ما تحصیل رایگان نبود؟ دو شیفت می‌رفتیم و هزینه‌ای هم نداشتیم. این حرف خانمی است که میلی به معرفی ندارد؛ می‌گوید: «رفتم کارنامه دخترم را بگیرم گفتند باید یک میلیون تومان هزینه کمک به مدرسه را پرداخت کنید، گفتم آموزش و پرورش گفته مدارس دولتی رایگان است، قبول نکردند خلاصه با ۷۰۰ هزارتومان کوتاه آمدند. من که راضی نیستم، چون این معلمان همه حقوق‌بگیر دولت هستند و برای پیشرفت مدرسه هم در این یکسالی که گذشت ما ندیدیم آجری روی آجر مدرسه بگذارند.»
کمک به مدرسه اجباری نبود
فرزند محسن بهینه در مدرسه دولتی درس می‌خواند، می‌گوید: «کمک به مدرسه اجباری نبود، اما خودم بابت تعمیر مدرسه و امکانات رفاهی ۵ میلیون هدیه دادم. چون بچه من یکسال وقتش را در این مدرسه می‌گذراند برایم ارزش دارد و راضی‌ام.»
امکانات مدرسه و تدریس قابل قبول نیست
از دید طاهره خانم مدارس دولتی به هر طریقی که شده از والدین پول می‌گیرند، البته نه به اندازه مدارس غیر دولتی. ادامه می‌دهد: «دو دخترم مدرسه دولتی درس می‌خوانند حدود سالی ۳ میلیون تومان از ما پول می‌گیرند که اصلاً راضی نیستم، چون متناسب با مبلغ دریافتی تا الان بازخورد نداشته. امکانات مدرسه و تدریس قابل قبول نیست. البته مشکل از مدرسه و مدیر نیست مشکل از آنجایی نشأت می‌گیرد که حقوق کم معلمان باعث شده دلسوزی نباشد و معلم هم برای دانش‌آموز وقتی نداشته باشد. چون معلم به دنبال شغل دوم است و حاضر نیست برای پیشرفت علمش تلاش کند و بیشتر با دانش‌آموز کار کند.»
از پرداخت شهریه راضی نیستم
دو فرزند ناهید حیاتی در مدرسه دولتی درس می‌خوانند بابت ثبت‌نام هر کدام‌شان نفری یک میلیون تومان پرداخت کرده، می‌گوید: «از پرداخت شهریه راضی نیستم چرا که مرتب رسانه‌ها اعلام می‌کنند که مدارس دولتی هیچ هزینه‌ای نباید بگیرند وقتی هم برای اعتراض رفتم، گفتند که هیچ بودجه‌ای از بالا به ما نمی‌دهند باید مشارکت مردمی باشد و‌ای کاش اگر پولی هم می‌گیرند به مدرسه برسد چرا که فضای مدرسه و سرویس‌های بهداشتی وضعیت خوبی ندارند.»
***
در ادامه برای بررسی بیشتر موضوع به سراغ رضا جمالی مدیر آموزش و پرورش شهرستان نی‌ریز رفتیم.
- در هر دوره تحصیلی چه میزان شهریه باید پرداخت شود؟
طبق شیوه‌نامه ارسالی از اداره کل با توجه به یک سری از شاخص‌ها مثل: عملکرد آموزشی مدرسه، دوره تحصیلی، برنامه تحصیلی مدرسه، هزینه اجاره بهای مدرسه و نرخ تورم سالانه و چند شاخص دیگر، میزان شهریه هر مدرسه می‌تواند تا حد مشخصی متفاوت باشد. برای اطلاع از میزان شهریه، می‌توان به مدرسه و مطالعه پوستر نصب شده در دفتر مدیریت اقدام نمود. همچنین کارشناس مدارس و مراکز غیردولتی اداره آموزش و پرورش نیز آماده پاسخگویی به والدین را دارند.
آیا برای مدارس دولتی باید شهریه پرداخت کرد؟
طبق آئین‌نامه اجرایی مدارس پس از شروع سال تحصیلی با تشکیل جلسه انجمن اولیاء و مربیان به انتصاب اعضا می‌پردازند. پس از آن طی جلساتی که با نمایندگان اولیاء و مسئولین آموزشگاه برگزار می‌شود در مورد برنامه‌ها و هزینه‌های مدرسه تبادل نظر می‌شود. آن‌ها می‌توانند با پیش‌بینی هزینه‌های مورد نیاز برای مدرسه مبالغی را تحت عنوان کمک‌های داوطلبانه مردمی مصوب و با جلب مشارکت اولیاء و خیرین نسبت به دریافت این مبالغ اقدام نمایند. شایان ذکر است پرداخت این مبالغ برای اولیاء اجباری نبوده و به صورت کاملاً داوطلبانه باید پرداخت شود.
هزینه‌ای که مدارس دولتی از دانش‌آموزان دریافت می‌کنند بابت چیست؟
این هزینه صرف طرح‌ها، برنامه‌های آموزشی، پرورشی، تأمین تجهیزات و بهسازی فضای مدارس و اجرای برنامه‌های فرهنگی تربیتی می‌شود.
میزان محاسبه شهریه مدارس غیردولتی بر عهده کیست و اگر کسی اعتراضی داشته باشد باید به کجا مراجعه کند؟
تعیین شهریه مدارس غیردولتی بر عهده شورای نظارت استان و شهرستان می‌باشد. برای اعتراض به نرخ شهریه می‌توان به بازرسی آموزش و پرورش یا کارشناس مدارس و مراکز غیردولتی آن مدیریت مراجعه کرد.
- در حال حاضر چند مدرسه دولتی و غیردولتی در شهرستان نی‌ریز در دوره‌های مختلف داریم؟
از ۱۳۰ مدرسه دولتی، ۶۹ مدرسه ابتدایی، ۳۱ متوسطه اول، ۱۴ متوسطه دوم نظری، ۳ فنی حرفه‌ای و۱۳ کاردانش می‌باشند.
در حال حاضر ۲۴ مدرسه غیردولتی نیز در شهرستان نی‌ریز حضور دارند که به تفکیک ۱۰ مدرسه ابتدایی، ۸ متوسطه اول و ۶ متوسطه دوم فعالیت دارند.
در صورتی که مردم هزینه پرداخت نکنند آیا مدارس از پس تأمین هزینه‌های خود برمی‌آیند؟
همانطور که بیان شد دریافت این مبالغ فقط در جهت افزایش کیفیت و سطح آموزش بوده و اجباری در پرداخت آن نیست.
