به گفته مدیر کل میراث فرهنگی، ۴۳ اثر طبیعی شاخص در شهرستان نی‌ریز شناسایی‌شده که قابلیت ثبت در فهرست ملی میراث طبیعی کشور را دارد. به گزارش میراث آریا، محمد ثابت اقلیدی برضروت ثبت میراث طبیعی در فهرست ملی تأکید کرد و افزود: تاکنون بیش از ۹۰ پرونده میراث طبیعی در استان فارس در فهرست ملی جای گرفته که شناسایی و تکمیل پرونده‌های این آثار در سطح استان همچنان ادامه دارد.
مدیرکل میراث فرهنگی فارس گفت: در حال حاضر در شهرستان نی‌ریز دو اثر میراث طبیعی درخت چنار کشوری مشکان و درخت سرو پلنگان با قدمت بیش از ۴۵۰ تا ۵۰۰ سال در فهرست ملی به ثبت رسیده است.
او گفت: بیش از ۱۰ درخت کهنسال دیگر با قدمت حدود ۲۰۰ تا هزار سال در شهرستان نی‌ریز شناسایی‌شده که برای نمونه می‌توان به درخت سرو مسجد جامع کبیر با قدمت ۷۰۰ سال و یا درخت وُل چاه صندل در بخش مرکزی شهرستان با قدمت ۶۰۰ سال و درخت سرو امامزاده سید محمد ریزاب با قدمت ۵۰۰ سال اشاره کرد.
مدیرکل میراث فرهنگی فارس گفت: در شهرستان نی‌ریز ۳ قنات، ۱۴ برکه و چشمه، ۲ غار و چندین باغ و آبشار با قدمت‌های مختلفی، چون ۲۰۰ تا ۷۰۰ سال نیز شناسایی‌شده که می‌تواند در فهرست ملی طبیعی شهرستان جای‌گیرند.
چنار ۶۰۰ ساله مسجد، ولی عصر مشکان/ تابستان ۱۴۰۳
ثابت اقلیدی در خصوص مزیت ثبت ملی میراث طبیعی نیز گفت: آثاری که در فهرست ملی به ثبت می‌رسد، ضمن رعایت حقوق مالکانه تحت نظارت حمایت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قرار می‌گیرد و تدوین ضوابط حفاظتی و تعیین عرصه و حریمی این آثار بر عهده این وزارتخانه است. همچنین هرگونه دخل و تصرف یا اقدامی که منجر به تخریب و تغییر اصالت اثر شود، ممنوع است.
در ادامه، حمیدرضا هادی رئیس اداره میراث فرهنگی نی‌ریز لیست ۴۳ اثر مورد اشاره شهرستان را به شرح زیر اعلام کرد و گفت: از همشهریان تقاضا داریم اگر پیشنهادات دیگری در زمینه آثار طبیعی و تاریخی شهرستان نی‌ریز دارند، به این اداره اعلام کنند تا در لیست آثار در دست ثبت ملی قرار گیرد:
درخت سرو مسجد جامع کبیر، درخت گردوی کشوری مشکان، درخت مقدس چنار مسجد ابوالفضل نی‌ریز، درخت گردوی روستای کهتویه مشکان، درخت چنار بیدبخون، درخت چنار مسجد، ولی عصرمشکان، درخت وُل چاه صندل، درخت ول گود مخالو دور قلات، درخت سرو امامزاده سید محمد ریزاب، قنات شادابخت، قنات خبار، قنات آبادزردشت، آبشار تارم، چشمه نجم الدینی، قلات کوه‌سرخ، قلات نی‌ریز، چشمه حسن‌آباد، چاه امام حسین، غار در اشکفت، غار على ولى‌ا...، چشمه بوخون، چشمه پهنابه، ردپای خضر نبی‌ا...، باغ لای‌رز، باغ بیشه پلنگان، چشمه بِشر، قمپ پلنگان، دشت لاله‌های واژگون مشکان، چشمه نگینی، چشمه یاقوتی، برکه احمد شاه، برکه دور قلات، چشمه کبابی، هفت حوض، سرسره خواجه احمد انصاری، سنگ ترکیده، چشمه چک‌چک، درخت توت شهر نی‌ریز، درخت سرو مسجد حاج سیدعلی که حسینیه شهیدان سرپوش نیز از فضای آن استفاده می‌کند، چشمه زنجیرو، چشمه آب کتون، چشمه جزین.
عکس چشمه بشر: حامد راستی
